Holandia nie chce dwupaszportowców

Niemiecki paszport przestał być przywilejem na holenderskim rynku pracy. Pozycja posiadaczy Reisepass pogorszyła się znacznie po otwarciu sektorów dla pracowników z Polski. Pośrednicy wolą zatrudniać osoby na polskich papierach.

Polak z niemieckim obywatelstwem – nauczony przez lata specjalnego traktowania – stał się dla holenderskich agencji ciężarem. W przeciwieństwie do rodaków z polskim paszportem jest on bardzo wybredny. Nie dość, że nie podejmie zajęcia za marne grosze, to jeszcze po ośmiu tygodniach pracy zjeżdża zwykle do domu. A gdy mu się coś nie spodoba, w każdej chwili może odejść do innej agencji. Pracownik z polskim paszportem – uwiązany rocznym kontraktem i pozwoleniem na pracę w jednym sektorze – nie ma takiej możliwości. Będzie pracował za zaniżone stawki, bo nie ma innego wyjścia.

Zmiany na holenderskim rynku pracy na własnej skórze odczuli już pierwsi Polacy z niemieckim Reisepass. Darek, Waldek, Tomek i Leszek wyjeżdżają do Holandii już od kilku lat. Pod koniec grudnia wrócili z kolejnej udanej eskapady. Po świątecznym wypoczynku postanowili pojechać po raz kolejny.

Jak zawsze zaczęli od przebierania w ofertach opolskich agencji. Tym razem trafiła się im niezła fucha przy montażu paneli na łodziach i statkach. – To prosta robota, nie wymagająca żadnych kwalifikacji – zapewnił pośrednik. – Do tego bez języka i za przyzwoitą stawkę.

W tej sytuacji chłopakom nie pozostało im nic innego, jak skorzystać z okazji i ruszyć w drogę.

Po 12-tu godzinach podróży trafili w umówione miejsce. Teraz już nawet nie pamiętają nazwy tej miejscowości. Nauczeni praktyką ostatnich lat byli pewni, że wszystko pójdzie zgodnie z planem. Niestety, kłopoty pojawiły się już na początku. Okazało się, że holenderska agencja potrzebuje do tej pracy wykwalifikowanych cieśli i to z własnymi narzędziami. – Podejrzewając, że zaszło jakieś nieporozumienie, zadzwoniłem do pośrednika z Polski – mówi Leszek – Ten wyparł się wcześniejszych ustaleń i udał zdziwienie, że nie jesteśmy fachowcami. Zgarnął za nas kasę licząc na to, że być może przyjmą nas do tej roboty.

Po trzech godzinach spędzonych w biurze, agencja wysłała Polaków do jednej z firm, które znajdowały się w okolicy. Tam zaproponowano im zajęcie przy montażu płyt gipsowych. Wchodząc do biura mężczyźni przeżyli mały szok. Przywitał ich jeden z Holendrów zwracając się do nich w języku polskim. – Halo Polacy, k... mac, k... mac, pijemy, czy ruchamy?

Nie zważając na chamstwo Holendra, mężczyźni gotowi byli podjąć tę pracę, ale pracodawca mnożył pytania i wątpliwości. Po chwili dla Polaków stało się jasne, że facet dąży do tego, aby się ich pozbyć. Na końcu Holender stwierdził, że nie nadają się do tego zajęcia. – Od początku chodziło o to, by skierować nas do rzeźni – mówi Leszek. – Uświadomił nam to kierowca w drodze do Lohem, miejscowości w której mieliśmy zamieszkać.

Polacy – widząc, że sprawa przybiera dla nich niekorzystny obrót – zaczęli myśleć o szukaniu pracy na własną rękę. Na razie marzyli tylko o jednym, by położyć się spać. Po przyjeździe do Lohem im oczom ukazał się dom pełen ludzi. W niewielkich pomieszczeniach na piętrowych pryczach cisnęło się po 20 osób. W całym budynku jedna zniszczona łazienka i toaleta. W takich warunkach mieszkają w Holandii rodacy na polskich paszportach. Przyjechali tu za pośrednictwem warszawskiej agencji, która skierowała ich do pracy w rzeźni, przy „rozbrajaniu” świńskich głów. 12 godzin dziennie po 4,5 euro za godzinę. – Nie myśleliśmy zamiaru tam pracować, ani zamieszkać – mówi Leszek. – By nie zostać w środku nocy bez dachu nad głową, zgodziliśmy się wstępnie podjąć tą pracę. Jednak po chwili namysłu stwierdziliśmy, że nawet nie będziemy tam nocować.

Waldek zadzwonił do swego niedoszłego szwagra – Holendra – i poprosił go o pomoc. Człowiek ten był pracownikiem jednej z holenderskich agencji. Już o północy zjawił się samochód, który zabrał całą czwórkę do Ede, miejscowości oddalonej o 100 km. Zgodnie z obietnicą Holendra, Polacy mieli pracować na taśmie przy pakowaniu. Po przyjeździe na miejsce – o 2.00 w nocy – mężczyźni przeżyli jeszcze większy szok niż w Lohem. Warunki mieszkalne jakie tam zastali budziły przerażenie. Brak prądu, ogrzewania, bałagan i trzech spitych Niemców. Pierwsza noc w Holandii minęła przy akompaniamencie krzyków jednego z nich.

Na drugi dzień o godzinie 10.00 zjawił się kierowca i zabrał ekipę do biura. Na miejscu okazało się, że praca jest, ale nie przy pakowaniu lecz przy rozbiórce starych budynków w Amsterdamie. Nie mając wyboru Polacy skorzystali z oferty. W międzyczasie pracownicy agencji uporządkowali pokoje.
– Na budowę dojeżdżaliśmy codziennie po 80 km – wspomina Leszek. – Po odliczeniu wszystkich kosztów, wychodziło nam na czysto jakieś 210 euro tygodniowo.

Trwało to niecałe dwa tygodnie. Gdy pewnego dnia Polacy przyjechali do pracy, Holendrzy zaczęli ich unikać. – Spytałem się czy dziś pracujemy, a oni opowiedzieli, że nie bo budowę trzeba oczyścić z azbestu – mówi Leszek. – Informacje te potwierdziła potem agencja dodając, że już niedługo wrócimy do pracy.

W rzeczywistości nigdy to nie nastąpiło. Niemiecka brygada – która rzekomo miała zbierać azbest – wróciła właśnie z dwutygodniowego urlopu. Zastępujący ich Polacy zostali wykorzystani jako „zapchaj dziury”.

W międzyczasie Leszek obdzwonił mniej więcej 20 agencji. – Żadne biuro nie miało dla nas pracy – mówi. – Wszyscy pytali na jakim jesteśmy paszporcie. Jeszcze niedawno oczywistym było, że można być tylko na niemieckim, a ofert dla nas zawsze było bez liku.

Po tygodniu spędzonym w domku, odezwało się do nich biuro z propozycją pracy. Tym razem w Niemczech – przy usuwaniu azbestu na statku Rotterdam. Polacy z miejsca odrzucili tą ofertę.

Chwytając się ostatniej szansy Tomek zadzwonił do agencji, w której pracował w zeszłym roku. W odpowiedzi otrzymał zapewnienie, że praca będzie, ale tylko dla dwóch osób. Darek i Waldek nie mając już ochoty na dalsze podróże postanowili, że wrócą do Polski. Tomek i Leszek pojechali 150 km do Naldwik. Niestety i tym razem kolejne biuro zrobiło ich w balona. Zamiast spodziewanego zajęcia przy pakowaniu, czekała na nich praca w rzeźni. Czarę goryczy przepełniły – jeszcze gorsze niż w Ede – warunki mieszkaniowe. Polacy zastali tam grupę kompletnie pijanych rodaków. Widząc to, bez nie zastanawiając się, dołączyli do oczekujących na wyjazd do kraju kolegów.

– Sytuacja w Holandii w ciągu kilku miesięcy zmieniła się diametralnie. Agencje mając do dyspozycji rzesze rodaków z polskimi paszportami, nie widzą już potrzeby specjalnego zabiegania o dwupaszportowców – mówi Leszek. – Pośrednicy gotowi są nawet wysyłać nas do najgorszych robót, gdzie stale brakuje pracowników. W tej sytuacji postanowiliśmy, że już więcej tam nie pojedziemy. Skoncentrujemy się na szukaniu pracy w Niemczech...

Maciej Sibilak

foto: 1. Waldek, Darek, Tomek i Leszek pracowali niespełna dwa tygodnie przy rozbiórce starych domów w Amsterdamie.

1. Polacy zrezygnowali z pracy, kiedy dowiedzieli się, że mieliby usuwać azbest ze statku MS Rotterdam