Jedz ciastka na zdrowie
Do tej pory zdrowie nie było kryterium wyboru kupowanych przez Polaków ciastek. Konsumenci twierdzili, że zdrowe niekoniecznie musi oznaczać smaczne. Obecnie wszystko się zmieniło.
Szybko rośnie grupa tych, którzy patrzą nie tylko na cenę i smak, ale również wartości odżywcze i dodatkowe właściwości tych słodyczy.
Polacy polubili ciastka. Według firmy badawczej GfK Polonia, w 2007 r. kupiliśmy o 9,4 proc. więcej ciastek i wafl i niż w 2006 r.
Do lipca 2008 r. dynamika sprzedaży jeszcze bardziej wzrosła. Analitycy Nielsena wskazują, że w okresie od sierpnia 2007 r. do lipca 2008 r. sprzedano w Polsce 115,39 tys. ton tych produktów. To aż o 14,4 proc. więcej niż w analogicznym okresie rok wcześniej.
_ Rynek ma duży potencjał. Niezależnie od zamożności kieszeni konsumenci zawsze będą mieli ochotę na coś słodkiego _ - zauważa Magdalena Potocka, rzecznik prasowy LU Polska, lidera na rynku ciastek w Polsce. Jej słowa potwierdzają eksperci z firm badawczych.
_ Polacy w 2007 roku kupili więcej ciastek i wafl i niż w 2006 roku, częściej sięgali po te produkty w sklepach i nabywali większe opakowania _ - mówi Ewa Romańska, project manager w GfK Polonia.
O rosnącej popularności ciastek w polskim społeczeństwie może świadczyć m.in. fakt, że w 2007 r. już w 94 proc. polskich gospodarstw chociaż raz pojawiły się pakowane ciastka i wafl e. Zdaniem ekspertów z GfK, to właśnie artykuły pakowane wypadają lepiej niż sprzedawane na wagę. Podkreślają jednocześnie, że ciastka niepakowane powoli zwiększają swoje udziały w rynku.
Więcej ciastek z czekoladą i błonnikiem
Zdaniem producentów, najszybciej rośnie sprzedaż produktów z dodatkiem czekolady.
_ Realny wzrost dochodów społeczeństwa przejawia się zwiększonym zainteresowaniem produktami bardziej przetworzonymi. Klienci wybierają już nie tylko proste ciastka typu Petit Beurre, za których spożyciem w dużej mierze stoi tradycja czy przyzwyczajenie, ale ciastka z dodatkami, czekoladowe o szczególnych zaletach _- mówi Marcin Cichoń, dyrektor ds. rozwoju rynku z firmy Bahlsen, jednego z dominujących na polskim rynku producentów ciastek.
_ Istnieje szansa na nową kategorię produktów z tzw. wartością dodaną, zdrowe (zawierające np. różne rodzaje zbóż), a jednocześnie smaczne, mające recepturę opracowaną przez naukowców _ - wyjaśnia Magdalena Potocka i jako przykład podaje nowe ciastka marki LU, których jakość i korzystne dla zdrowia działanie potwierdziły badania kliniczne. _ Do tej pory zdrowie nie było kryterium wyboru, ponieważ konsumenci byli zdania, że zdrowe niekoniecznie musi oznaczać smaczne. _
Producenci potwierdzają, że rośnie zainteresowanie produktami wysokiej jakości. Wiele zakładów decyduje się na wprowadzenie do swojej oferty ciastek klasy premium.
_ Wchodzimy w sprzedaż produktów wysokiej jakości. Zdążyliśmy już zauważyć, że coraz większą popularnością cieszą się nasze ciastka owsiane, ze zwiększoną zawartością błonnika _- mówi Józef Żukowski, dyrektor handlowy firmy Tago, polskiego producenta ciastek. Czy jednak produkty wysokiej klasy przyciągają największą liczbę odbiorców?
_ Są tacy, którzy doceniają jakość, tych ludzi przybywa. Nadal jednak jeszcze długo o wyborze będzie decydowała cena _- mówi Marek Kubara, prezes firmy EKOPRODUKT, specjalizującej się w produkcji żywności dietetycznej i ekologicznej, w tym również ciastek. Podkreśla, że mimo iż tempo rozwoju tego typu produktów w Polsce przekracza rocznie 100 proc., to wielkość sprzedaży w naszym kraju stanowi nadal ułamek tego, co kupują np. Niemcy. VAT dzieli producentów
Zdaniem sekretarza generalnego Stowarzyszenia Polskich Producentów Wyrobów Czekoladowych i Cukierniczych POLBISCO Marka Przeździaka, najwięcej kłopotów przysparza firmom produkującym ciastka podatek VAT. Problem dotyczy całego przemysłu cukierniczego, ale w tym sektorze jest on najbardziej widoczny. Zgodnie z polskim prawem kategoria produktów uznawanych za tzw. świeże obłożona jest 7-proc. podatkiem VAT. Natomiast podatek na pozostałe ciastka wynosi 22 proc. Bardzo często więc na sklepowej półce znajdziemy te same produkty, ale w innej cenie. Producent jednych uzyskał bowiem zgodę na stosowanie 7-proc. stawki, a drugi takiej zgody już nie ma i swój wyrób musi obciążyć 22-proc. podatkiem.
_ Nikt z prawodawców nie określił, jakie ciastka należy uznać za świeże _ - zauważa Józef Żukowski. _ Według niektórych, są to wyroby, których przydatność do spożycia nie przekracza 30 dni od daty produkcji, inni pod tę kategorię podpinają artykuły o kilkumiesięcznej ważności. _
_ Wysokość stawki ustala się na podstawie opinii Głównego Urzędu Statystycznego _ - wyjaśnia Marek Przeździak. _ Przedsiębiorca musi dostać kwalifi kację z urzędu statystycznego, aby mógł uznać produkt za świeży. Wystąpiliśmy ostatnio do GUS o wyjaśnienie, na jakich zasadach odbywa się kwalifi kacja i nie dostaliśmy jasnej odpowiedzi. GUS sam przyznał, że nie ma defi nicji świeżości. W związku z tym kryteria, które stosuje, są uznaniowe. _
W branży nikt nie potrafi tego wytłumaczyć. Tym bardziej konsument nie jest w stanie zrozumieć, dlaczego taki sam produkt na półce ma różną cenę. Brak jest stabilnych przepisów w tej kwestii. Producenci czekają na decyzję Ministerstwa Finansów w tej sprawie.
Szeroki wybór pokona niską marżę
Firmy na co dzień zmagają się też z niestabilnymi cenami surowców i produktów opakowaniowych. Trudne do przewidzenia nakłady na zakup surowców rolnych utrudniają uzgodnienie z odbiorcami stabilnej ceny, niezbędnej do podpisania długoterminowych umów.
_ Największy wpływ na ceny produktów mają koszty zakupu tłuszczów. Ceny cukru, mimo że wysokie, są ostatnio na stabilnym poziomie.Wbrew pozorom wahania cen zbóż nie są dla nas groźne - mąka stanowi jeden z najtańszych surowców w produkcji ciastek _ - mówi Józef Żukowski.
Tak samo jak firmom w innych branżach producentom ciastek przysparza zmartwień mocna złotówka, która obniża zyski z eksportu.
Przedsiębiorcy skarżą się również na trudną współpracę z sieciami handlowymi: wysokie opłaty tzw. półkowe, konieczność znacznego obniżania marży, preferencyjne warunki dla wielkich koncernów.
_ Chcemy, aby każdy klient znalazł w naszej ofercie coś dla siebie, dlatego stale poszerzamy gamę produktów. Staramy się także, by nasze ciastka były ładnie opakowane - dzięki temu klient chętniej sięgnie po nasze przysmaki _ - wyjaśnia Józef Żukowski. Aby sprostać trudnym warunkom eksportowym, jego firma stara się dostarczać produkty do wielu różnych odbiorców: 30 proc. ciastek eksportuje do ponad 30 krajów. Część produkcji sprzedaje za granicą, m.in. w Szwecji, Anglii czy Austrii, również pod markami własnymi tamtejszych sieci. _ W Polsce nie sprzedajemy pod markami prywatnymi. Staramy się tworzyć silny wizerunek naszego brandu _ - mówi Józef Żukowski.
Marki własne rosną w siłę
Jest o co walczyć. Według Nielsena, wartość rynku ciastek w ciągu roku do lipca 2008 r. wyniosła 1,98 mld zł, czyli o prawie 19 proc. więcej niż rok wcześniej. Eksperci z MEMRB zauważają jednak, że, podobnie jak całą branżę słodyczy, rynek ciastek cechuje pewne rozdrobnienie. Najwięcej, czyli 34 proc. ciastek, w Polsce sprzedaje należąca do koncernu Kraft Foods firma LU Polska.
Kolejne w rankingu wielkości sprzedaży są marki własne, które z 18-proc. udziałem w rynku wyprzedziły wartościowego wicelidera w produkcji ciastek, firmę Bahlsen.
_ Rzeczywiście, znaczną część rynku stanowią marki własne sieci (1/3 część rynku pod względem wolumenu, a 1/4 pod względem jego wartości), które wciąż umacniają swoją pozycję, głównie dzięki liderowi - Biedronce - mówi Ewa Romańska. Zdaniem przedstawicieli GfK Polonia, podczas gdy marki prywatne rosną w siłę, produkty markowe nie zyskały nowych nabywców. Jednak liderzy rynku nie obawiają się o swoją pozycję. Marki prywatne po gwałtownym wzroście zatrzymały się na pewnym poziomie: okazało się, że dla konsumenta ważna jest jakość produktu, którą gwarantuje marka _- uważa Magdalena Potocka.
Weronika Pietrykowska