Komisje za dotacją na przedszkola, a przeciw subwencji na ten cel

Za odrzuceniem poprawki PiS do pilnego rządowego projektu ustawy o systemie oświaty zakładającej zamianę dotacji na subwencje głosowało 24 posłów z Komisji Edukacji Nauki i Młodzieży oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Za przyjęciem poprawki było 23 posłów, jeden poseł wstrzymał się od głosu.

Negatywnie zostały zaopiniowane także dwie inne poprawki zgłoszone przez Prawo i Sprawiedliwość podczas drugiego czytania projektu. Zakładały one, że prawo do edukacji przedszkolnej czterolatki i trzylatki otrzymają już od września 2013 r., a nie od 2015 i od 2017 r. jak zapisano w projekcie. Według posłów PiS uchwalenie nowelizacji z zapisami znajdującymi się w przedłożeniu rządowym nie polepszy sytuacji trzy- i czterolatków podczas rekrutacji do przedszkoli, tylko utrwali na kilka lat stan obecny, w którym dzieciom młodszym jest trudniej dostać się do przedszkola niż starszym.

Za przyjęciem poprawek dotyczących trzy- i czterolatków głosowało 18 posłów; 28 - było przeciw, trzy osoby wstrzymały się od głosu.

Poparcia połączonych komisji nie zyskała też poprawka SLD. Zgodnie z nią nauczyciele w przedszkolach niepublicznych, które zdecydują się na przystąpienie do programu "przedszkole za złotówkę" będą musieli być zatrudniani na umowę o pracę, a nie na tzw. umowy śmieciowe. Za przyjęciem tej poprawki było 22 posłów, 22 - przeciw, jeden poseł wstrzymał się od głosu.

Pozytywne rekomendacje od komisji otrzymały cztery poprawki zgłoszone przez PO. Dwie z nich mają charakter redakcyjny, a jedna legislacyjny - chodziło o uregulowanie statusu oddziałów przedszkolnych działających w szkołach niepublicznych.

Czwarta poprawka zgłoszona przez PO dotyczyła ogłaszanych przez gminy otwartych konkursów dla przedszkoli niepublicznych i tzw. niepublicznych form wychowania przedszkolnego (np. niepublicznych punktów przedszkolnych) na organizowanie edukacji przedszkolnej. Zgodnie z poprawką do ogłoszenia otwartego konkursu ofert mają być stosowane odpowiednie przepisy ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Celem rządowego projektu nowelizacji ustawy o systemie oświaty jest zmniejszenie opłat wnoszonych przez rodziców za przebywanie dziecka w przedszkolu oraz pomoc samorządom w rozwijaniu sieć przedszkoli.

Zgodnie z projektem nowelizacji od 1 września br. opłata za każdą dodatkową godzinę opieki przedszkolnej - powyżej pięciu godzin bezpłatnych - ma wynieść nie więcej niż jeden złoty. Na obniżenie opłat wnoszonych przez rodziców za dodatkowe godziny opieki samorządy mają otrzymać dotację z budżetu państwa. Dotyczy to przedszkoli publicznych i publicznych innych form wychowania przedszkolnego.

Obecnie, jeśli dziecko przebywa w przedszkolu dłużej niż pięć godzin, gminy obciążają rodziców opłatami, których wysokość same ustalają. W Polsce są gminy, które w ogóle nie pobierają opłat z tego tytułu, jak i takie, gdzie opłata wynosi powyżej 3 zł za godzinę.

Na obniżenie opłaty wnoszonej przez rodziców za dodatkowe godziny opieki samorządy mają otrzymać dotację. Dostaną ją na każde dziecko niezależnie od tego, ile czasu spędza w przedszkolu. Dotacja na jedno dziecko (w wieku 2,5 - 6 lat) w okresie wrzesień-grudzień 2013 r. będzie wynosić 414 zł. W 2014 r. będzie to już 1242 zł na jedno dziecko (kwota roczna). Na ten cel w budżecie państwa zaplanowano na okres wrzesień - grudzień 2013 r. środki w wysokości 504 mln zł; w 2014 r. na ten cel przeznaczonych będzie 1 mld 560 mln zł. W kolejnych latach kwota ta ma być waloryzowana.

MEN zapewnia, że wysokość dotacji została tak skalkulowana, by starczyła i na zniwelowanie skutków obniżenia opłat wnoszonych przez rodziców, i na rozwój opieki przedszkolnej.

Projekt nowelizacji przewiduje także, że od 1 września 2015 r. przedszkola niepubliczne będą mogły otrzymać dotację z budżetu gminy w wysokości 100 proc. kosztów utrzymania dziecka w samorządowym przedszkolu publicznym. Takie placówki będą musiały jednak dobrowolnie podporządkować się zasadom ustalonym przez gminy dla przedszkoli publicznych. Chodzi m.in. o wysokość opłat - "maksymalnie 1 zł za każdą dodatkową godzinę" i takie same zasady rekrutacji. Obecnie przedszkole niepubliczne otrzymuje na każde dziecko 75 proc. kwoty, jaką dany samorząd przeznacza na dziecko w przedszkolu publicznym.

W projekcie zapisano również, że od 1 września 2015 r. wszystkie dzieci czteroletnie, a od 1 września 2017 r. dzieci trzyletnie - będą miały prawo do edukacji przedszkolnej. W praktyce oznacza to, że samorządy będą musiały zapewnić miejsca dla tych dzieci, jeśli ich rodzice będą zainteresowani posłaniem ich do przedszkola.