Kryzys gazowy z 2009 r. pokazał znaczenie interkonektorów
Kryzys gazowy z 2009 r. pokazał dobitnie, jak w systemie gazociągów ważne są interkonektory, czyli gazowe połączenia między państwami, oraz terminale LNG - mówił w poniedziałek podczas konferencji "Polska a światowy rynek gazu" w Warszawie przedstawiciel KE.
Mariusz Hubski z Dyrekcji Generalnej ds. Energetyki Komisji Europejskiej powiedział, że wstrzymanie przez Rosję dostaw gazu na Ukrainę i dalej na zachód pokazało przede wszystkim, że zakłócenie dużego elementu infrastruktury dostawczej może się zdarzyć. Wcześniej w Europie - jak mówił - możliwość zamknięcia w czasie szczytowego zapotrzebowania ważnej części infrastruktury, nie z powodu awarii, traktowano jako nie do pomyślenia.
Sytuacja taka pokazała brak interkonektorów, dzięki którym gaz z Europy Zachodniej mógłby popłynąć w rejony, gdzie go brakowało - mówił Hubski. Zaznaczył, że równie ważnym czynnikiem był brak możliwości odwrócenia kierunku przepływu gazu w istniejących łącznikach. Jako przykład podał sytuację Grecji i Bułgarii. Grecję uratował terminal LNG, przez który sprowadzano gaz, ale nie uratował on Bułgarii, bo istniejącym gazociągiem nie można było przesyłać surowca w drugą stronę.
Hubski zwrócił uwagę, że Unia wyciągnęła wnioski z kryzysu gazowego - m.in. w grudniu weszło w życie rozporządzenie - a więc rozwiązanie obligatoryjne a nie zalecenie - ws. nowych standardów bezpieczeństwa dostaw. Mówią one m.in., że w momencie zakłócenia największej części infrastruktury dostawczej pozostałe jej elementy muszą dostarczyć odpowiednią ilość gazu.
Hubski zaprezentował też elementy nowych priorytetów europejskiej polityki energetycznej - Europejski Pakiet Infrastrukturalny. Zakłada on m.in., że strategicznymi celami do 2020 r. jest tzw. korytarz Północ-Południe, czyli połączenie terminali LNG w Polsce, Chorwacji i Grecji. Korytarz ma integrować systemy krajów leżących na jego drodze; ma być wyposażony w łączniki umożliwiające przepływ gazu w obydwu kierunkach.
Kolejnym priorytetem jest projekt BEMIP, czyli integracja z resztą Unii systemów państw bałtyckich. W jego ramach ma powstać gazociąg z Polski na Litwę.
W opinii Hubskiego, w tych dwóch projektach Polska ma kluczowe znaczenie i staje się ważnym elementem strategii energetycznej UE.
Z kolei doradca zarządu Biura Projektów Gazoprojekt Adam Matkowski prezentował istniejące i planowane interkonektory w Polsce. W jego opinii, budowa kilku połączeń międzysystemowych jest korzystniejsza niż jeden wielki projekt.
Podkreślił, że za kilka miesięcy gaz powinien popłynąć ukończonym już po stronie polskiej połączeniem z Czechami w okolicach Cieszyna. "W ten sposób zyskujemy fizyczne połączenie z całą siecią gazociągów i gazowym węzłem w Baumgarten (Austria)" - powiedział Matkowski. To właśnie Polska zrobiła pierwszy krok w kierunku utworzenia korytarza Północ-Południe - zaznaczył.
Mówił też o planach budowy łącznika ze Słowacją w okolicach przełęczy Łupkowskiej. "Ma to sens, jeśli Słowacy połączą się z Węgrami. Wtedy będzie można tłoczyć tamtędy ok. 3,5 mld m sześciennych gazu rocznie" - powiedział Matkowski. Dodał, że to połączenie będzie uzupełnieniem łącznika pod Cieszynem.
Matkowski ocenił, że w te plany dobrze wpisuje się projekt gazociągu Nabucco (z Iranu). Zaznaczył, że jeżeli zostanie on dociągnięty do węzła w Baumgarten, to dzięki konektorom Polska zyska bezpośredni dostęp do niego.
Wcześniej podczas konferencji Jan Chadam, prezes Gaz-Systemu - operatora polskich gazociągów - mówił o planach budowy gazociągu z centralnej Polski na Litwę.
Matkowski przedstawił korzystniejszą jego zdaniem wersję - z Pszczółek na Pomorzu przez Mazury. Argumentował, że daje ona lepszy dostęp do projektowanego terminala LNG/CNG w Zatoce Puckiej, a jednocześnie rozwiązuje problem słabej gazyfikacji północno-wschodniej Polski.
Przedstawiciel Gaz-Systemu przyznał, że oba warianty są rozważane.