06.09. Warszawa - Biuro Prasowe Ministerstwa Środowiska informuje:
Osuwiska, podobnie jak powodzie, to katastrofy naturalne. Jednak można minimalizować ryzyko ich występowania i strat. Poza wiedzą - system ostrzegania, sprzęt i nowoczesne technologie to polecane przez geologów narzędzia wykorzystywane w walce z żywiołem. Podczas spotkania z samorządowcami z Małopolski, do ścisłej współpracy z Państwową Służbą Geologiczną przekonywał minister Henryk Jacek Jezierski, Główny Geolog Kraju.
Spotkanie z udziałem z udziałem dr. Henryka Jacka Jezierskiego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Środowiska, Głównego Geologa Kraju oraz Stanisława Kracika, wojewody małopolskiego, które odbyło się w Krakowie 6 września br.
Wzięło w nim również udział ponad 200 samorządowców z Małopolski, którzy w tym roku szczególnie zmagali się z tragedią strat spowodowanych przez osuwiska po powodziach. Do udziału w konferencji zaproszeni zostali także marszałkowie, wojewodowie, starostowie, wójtowie, geolodzy wojewódzcy i powiatowi, przedstawiciele wojewódzkich i powiatowych inspektoratów nadzoru budowlanego z województw małopolskiego, podkarpackiego i śląskiego.
Czy możemy powstrzymać degradację terenów objętych osuwiskami? Jakie działania podejmować, aby zminimalizować ryzyko osuwania się mas ziemi?
Na te m.in. pytania odpowiadali wspólnie uczestnicy spotkania. Geolodzy prezentowali działania Państwowej Służby Geologicznej w zakresie geozagrożeń, w szczególności dotyczące osuwisk karpackich, prezentowali także różne metody monitoringu osuwisk oraz program SOPO (System Osłony Przeciwosuwiskowej).
- Geolodzy mają wiedzę i nowoczesny sprzęt, które mogą pomóc samorządowcom zabezpieczać na tyle na ile to możliwe ludzi przed dramatem osuwisk. W terenach gdzie osuwiska już 40 lat temu niszczyły domy, czas na podejmowanie śmiałych decyzji. Czas zakończyć amnezję osuwiskową. Potrzebujemy lepszej współpracy na poziomie lokalnym, żeby skutecznie wykorzystywać potencjał Państwowej Służby Geologicznej. Dlatego dziś spotykamy się z samorządowcami i pokazujemy wybrane technologie, żeby przekonać ich, że warto w każdej gminie współpracować z geologiem - podkreśla Henryk Jacek Jezierski, Główny Geolog Kraju. Konieczność współpracy z geologami dostrzega także wojewoda Stanisław Kracik, który podczas spotkania podkreślał wagę udziału geologów w procesie podejmowania decyzji m.in. na temat lokalizacji inwestycji:
- Głos geologów ma obecnie jedynie charakter doradczy, niewiążących opinii. Warto uwzględniać dane od geologów jako konieczny element podejmowania przez samorządy i inwestorów decyzji o powstawaniu nowych budynków - to zapewni gwarancje bezpieczeństwa ludziom.
Osuwiska, podobnie jak powodzie, zostały uznane za katastrofy naturalne. Polska nie należy wprawdzie do krajów szczególnie zagrożonych osuwiskami, jednak i w naszym kraju są regiony, gdzie powierzchniowe ruchy masowe ziemi, jak geolodzy określają osuwiska, powodują znaczne straty materialne.
Zdecydowana większość polskich osuwisk znajduje się w Karpatach. Na obszarze Karpat występuje ponad 95 proc. wszystkich osuwisk w Polsce. Ich liczbę oceniano szacunkowo w 2005 r. na ponad 20 000 - wskaźnik osuwiskowości wynosi 1 osuwisko na 1 km2.
Rozwojowi osuwisk w tym regionie sprzyja budowa geologiczna podłoża, górska dynamika rzeźby, ale też duża siła erozyjna rzek, katastrofalne opady deszczu czy wreszcie działalność ludzi - często nieprzemyślana - powodują dodatkowe zaburzanie równowagi stoków.
Osuwisk na ogół zatrzymać się nie da, ale można ograniczyć szkody spowodowane ruchami ziemi. Jedną z dróg jest stworzenie skutecznego systemu ostrzegania przed zagrożeniami. Taki system, pod nazwą STOPO działa w Państwowym Instytucie Geologicznym.
Prawo nakazuje rozpoznanie i wskazywanie obszarów zagrożonych osuwiskami (Ustawa z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. 2003, Nr 80, poz. 717) oraz Ustawa z 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (tekst jednolity Dz. U. 2004, Nr 121, poz. 1266).
W Ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. 2001, Nr 62, poz. 627, z późniejszymi zmianami) wskazano starostów jako odpowiedzialnych za prowadzenie tzw. rejestru terenów zagrożonych ruchami masowymi ziemi oraz terenów, na których występują te ruchy (art. 101a).
W 2006 r. Państwowy Instytut Geologiczny, pełniący w Polsce rolę państwowej służby geologicznej, rozpoczął realizację dużego, wieloletniego projektu SOPO: System Osłony Przeciwosuwiskowej. Projekt, realizowany z inicjatywy Ministra Środowiska ma wspomóc starostów w skutecznym wypełnianiu obowiązków związanych z prowadzeniem rejestru osuwisk (nałożonych rozporządzeniem z 20 czerwca 2007 r.). Ma dostarczać administracji państwowej danych niezbędnych do skutecznego zarządzania ryzykiem oraz uświadamiać społeczeństwu zagrożenia.
Realizacja zadań w projekcie SOPO (3 etapy - I etap 2006-2008, II etap 2008- 2014, III etap2015-2018) zaowocuje stworzeniem skutecznego systemu ostrzegania przed zagrożeniami związanymi z ruchami masowymi ziemi oraz przeciwdziałania ich negatywnym skutkom, głównie poprzez rezygnację z zabudowy lub jej znaczne ograniczenie na obszarach czynnych osuwisk. Skuteczna walka z aktywnymi zjawiskami geologicznymi polega także na podniesieniu poziomu wiedzy na ich temat, zarówno wśród urzędników, jak i społeczeństwa. W ramach tej działalności Państwowy Instytut Geologiczny przewiduje system szkoleń dla pracowników administracji państwowej dotyczący obsługi bazy danych SOPO oraz organizację konferencji poświęconych problematyce ruchów masowych ziemi w poszczególnych regionach Polski. Trwa realizacja projektu - aktualnie trwa opracowywanie danych zebranych dotychczas w terenie. Prace terenowe są kontynuowane, niekiedy mają charakter działań interwencyjnych.
Więcej o osuwiskach na stronie Państwowego Instytutu Geologicznego.
Dodatkowe informacje, umawianie wywiadów: Magda Sikorska, rzeczniczka prasowa, magda.sikorska@mos.gov.pl, kom. 695 100 978, Biuro Prasowe, biuro.prasowe@mos.gov.pl
UWAGA: Komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi wyłączną i pełną odpowiedzialność za jego treść.(PAP)
kom/ mick/