Nadchodzą zmiany w programie "Czyste Powietrze". O dotację będzie trudniej

Wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony i Środowiska Paweł Mirowski poinformował w rozmowie z PAP, że przesłał do resortu klimatu i środowiska pismo ws. rekomendowanych zmian w programie "Czyste Powietrze" odnośnie dofinansowania wymiany źródeł ciepła na pompy ciepła.

Mirowski wyjaśnił, że od pewnego czasu NFOŚiGW prowadził prace oraz konsultacje branżowe, których celem jest eliminacja niekorzystnych zjawisk na rynku pomp ciepła w Polsce. - Chodzi o wykluczenie możliwości udzielania dotacji na urządzenia, których deklarowane dane techniczne nie odpowiadają rzeczywistym parametrom - podkreślił.

Jednym z kluczowych kroków jest zamknięcie listy ZUM (Lista Zielonych Urządzeń i Materiałów) w zakresie pomp ciepła. Oznacza to, że dofinansowanie będzie dostępne tylko dla urządzeń wpisanych na listę, która jest prowadzona przez Instytut Ochrony Środowiska - Państwowy Instytut Badawczy.

Aby urządzenie mogło być wpisane na Listę ZUM, będzie konieczne dołączenie raportu z badań wykonanych w akredytowanym laboratorium z odpowiednimi certyfikatami. To ma zapewnić rzetelność i jakość urządzeń objętych dofinansowaniem.

- Zamknięcie Listy ZUM należy wprowadzić równolegle z procedurami zabezpieczającymi przed możliwością wpisania na nią urządzeń, które nie spełniają w rzeczywistości parametrów opisanych na karcie produktu i etykiecie energetycznej - wskazał Mirowski dodając, że przygotowania do zamknięcia listy już trwają. Będzie to też konsultowane z branżą i przewidziany ma być również okres przejściowy.

NFOŚiGW razem z Instytutem Ochrony Środowiska planuje, aby do wniosku o wpisanie pompy ciepła na Listę ZUM, konieczne było dołączenie raportu z badań wykonanych w akredytowanym laboratorium, posiadającym odpowiednie certyfikaty.

W ramach rekomendacji NFOŚiGW rozważa również określenie dodatkowych wymagań, takich jak stosowanie naturalnego czynnika roboczego, minimalna sprawność sezonowa dla klimatu chłodnego, czy moc akustyczna. Planowane jest również wprowadzenie ograniczenia dotowanych pomp ciepła wyłącznie do urządzeń o podwyższonej klasie efektywności energetycznej, tj. A++ lub wyższej.

Planowane jest też opracowanie raportu przez polską uczelnię techniczną, w którym zawarte zostałyby rekomendacje w zakresie wyznaczenia dodatkowych parametrów technicznych, które będą musiały spełniać pompy ciepła dotowane przez NFOŚiGW.

Eksperci zwracają uwagę na obecność na polskim rynku pomp ciepła, które nie spełniają wymagań technicznych. Nieuczciwi sprzedawcy wykorzystują dotacje, co skutkuje zawyżaniem cen urządzeń.

W przypadku tanich urządzeń niskiej jakości mamy też niejednokrotnie do czynienia z zawyżaniem ich ceny "na potrzeby" programu, np. pompa o wartości 10 tys. zł sprzedawana jest za kilkukrotnie wyższą wartość. Następnie nawet 100 proc. takiej zawyżonej ceny zakupu netto pokrywa dotacja. Nieuczciwi sprzedawcy zyskują więc kilkaset procent marży. Nie żądają wtedy nawet wkładu własnego beneficjenta, bo ten pokrywany jest z nieuczciwego zarobku. Beneficjentowi - nabywcy pompy ciepła - wmawia się, że dostaje produkt za darmo, a w rzeczywistości przepłaca on z należnej mu dotacji, do której wypłaty upoważnia on nieuczciwego sprzedawcę - tłumaczył.

Izba Gospodarcza Urządzeń OZE podkreśla, że nabywcy mają problem w odróżnieniu wysokiej jakości urządzeń od tych, które nie spełniają wymagań.