Nie tylko żłobek dla najmłodszych

Utworzenie nowego zawodu dziennego rodzica, ogródków i klubów dziecięcych, a także nowej ulgi podatkowej na opiekunkę - tak rząd zamierza wspierać rodziny.

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przygotowało założenia nowej ustawy o formach opieki nad dziećmi w wieku do lat trzech. W Polsce żłobki i oddziały żłobkowe funkcjonują w 16 proc. gmin. W konsekwencji tylko ok. 2 proc. dzieci w wieku do trzech lat jest objętych instytucjonalną opieką. W założeniach Europejskiej Strategii Zatrudnienia zapisano, że do 2010 r. taką opieką powinno być objętych 33 proc. dzieci w tym wieku.

Ministerstwo przewiduje powołanie do życia instytucji tzw. dziennego rodzica. To rozwiązanie może być wykorzystane zwłaszcza w biedniejszych gminach, które nie mogą sobie pozwolić na założenie klasycznego żłobka. Dzienny rodzic będzie mógł pracować w swoim domu i tu opiekować się maksymalnie piątką dzieci. Możliwe będzie połączenie tej opieki z wychowaniem własnych pociech. Resort zakłada, że rodzic dzienny będzie zatrudniany przez gminę na podstawie umowy-zlecenia. Jego wynagrodzenie, składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne będą finansowane z pieniędzy rodziców wpłacanych do gminy. Osoby, które mają sprawować opiekę w tej formie, będą musiały przejść 160-godz. szkolenie z pedagogiki, psychologii dziecięcej i pierwszej pomocy oraz przejść testy psychologiczne. Przeprowadzany będzie także wywiad środowiskowy.

W Toruniu Fundacja Pro Europa kilka lat temu promowała powstawanie tzw. dziennych mam. Opiekę nad małymi dziećmi świadczyły m.in. panie, które po urodzeniu dziecka miały kłopot z powrotem na rynek pracy.

_ Niestety, mimo dużego zainteresowania rodziców dzienne mamy już nie działają. Po prostu opłata 350 zł od dziecka, jaką ustaliliśmy, sprawiła, że taka działalność stawała się nieopłacalna po upływie dwóch lat, kiedy to można było płacić obniżone składki do ZUS. Te placówki, tak samo jak przedszkola, powinny za każde dziecko otrzymywać pieniądze od samorządu _ - mówi Mariola Wegner, wiceprezes Fundacji Pro Europa.

Zapowiada się także ulgi dla rodzin, które zdecydują się na własną nianię. Resort podaje, że tylko ok. 2 proc. rodziców korzysta z wynajętej opiekunki, dla dużej części pozostałych rodzin byłby to zbyt duży wydatek.

Teraz rodzice zatrudniający opiekunkę mieliby korzystać ze zwiększonych kosztów uzyskania przychodów, maksymalnie do wysokości wydatków na składki ubezpieczeniowe niani. Warunkiem uzyskania ulgi będzie zatrudnienie opiekunki, która uzyska od wójta zezwolenie na sprawowanie opieki w tej formie. Resort zakłada, że jeżeli podstawa wymiaru składek zatrudnianej opiekunki będzie nie większa niż kwota minimalnego wynagrodzenia, to wzrost kosztów uzyskania przychodu rodziców wzrośnie o ponad 5,7 tys. zł rocznie. W przyszłości łatwiej ma być zakładać żłobki, bo przestaną być zaliczane do zakładów opieki zdrowotnej.

Tomasz Zalewski

Potrzebne są przepisy umożliwiające poszerzenie bazy placówek, w których rodzice, szczególnie z małych miejscowości, mogliby zostawić dzieci i wrócić do pracy. Od wielu miesięcy jest w Sejmie projekt przygotowany w czasie, kiedy byłam ministrem pracy. Są w nim rozwiązania podobne do tych zapowiadanych. Niestety, ze względów ambicjonalnych resort chce przygotować swój projekt, co trwa. Już straciliśmy rok, bo jest nad czym pracować, a zanim powstanie projekt, minie kolejnych kilka miesięcy. Moje propozycje są efektem pracy dyrektorów żłobków, pedagogów, samorządowców i działaczy pracujących na rzecz dzieci. Inni zdiagnozowali potrzeby. Trzeba je tylko przełożyć na prawo.