Opole/Chemia i budownictwo wśród inteligentnych specjalizacji regionu

Inteligentne specjalizacje Opolszczyzny zostały wskazane w Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Opolskiego obowiązującej do roku 2020. Zapisano w niej też katalog kluczowych grup technologii. Są wśród nich np. technologie z zakresu chemii organicznej i specjalistycznej; tworzenie produktów chemicznych na bazie surowców odnawialnych; otrzymywanie i przetwórstwo materiałów polimerowych; technologie budownictwa niskoenergetycznego; technologie cementu, wapna i betonu czy drewna; technologie wytwarzania energii, silników czy wysokich napięć; produkcja i przetwarzanie żywności, w szczególności przetwarzanie mleka oraz technologie produkcji roślinnej.

W zespole opracowującym opolską Regionalną Strategię Innowacji był m.in. ekonomista z Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Opolu dr Witold Potwora. W rozmowie z PAP wyjaśniał on, że chodziło m.in. o to, by znaleźć takie obszary innowacyjne, które są już "wytwarzane w regionie w sensie koncepcyjnym". "Szukaliśmy specjalizacji charakterystycznych dla regionu w obszarze nauki. Zestawialiśmy to z tym, czy są one wykorzystywane w praktyce, czyli aplikowane w przedsiębiorstwach regionu oraz czy są eksportowane również poza region w postaci wiedzy czy produktów" - wyjaśnił.

Wskazane w strategii inteligentne specjalizacje nawiązują do tych sektorów opolskiej gospodarki, które mają długie tradycje i od lat rozwijają się w regionie. Przemysł chemiczny to przede wszystkim wizytówka Kędzierzyna-Koźla i okolic. W województwie działa też np. wielu znanych i dobrze prosperujących producentów cementu, kruszyw, materiałów budowlanych, okien czy mebli, a także przedsiębiorstw branży metalowej czy maszynowej. Sektor rolno-spożywczy reprezentują zarówno duże, prężnie działające kombinaty i przedsiębiorstwa rolne, jak i szereg znanych firm branży spożywczej.

Dr Potwora dodał, że w strategii wskazano również na potencjalne inteligentne specjalizacje, do których zaliczono procesy i produkty ochrony zdrowia i środowiska. Zaznaczył, że nawiązują one do prowadzonych i planowanych przez woj. opolskie działań, które mają poprawić sytuację demograficzną regionu, wokół których powstają np. klastry medyczne czy senioralne. "Chodziło zatem również o wskazanie sektorów, które potencjalnie mogą być obszarami rozwoju" - wyjaśnił ekspert. Tłumaczył, że firmy działające w branżach związanych z inteligentnymi specjalizacjami powinny być w następnych latach mocniej wspierane.

Marszałek woj. opolskiego Andrzej Buła w rozmowie z PAP podkreślał, że Unia Europejska - w tym Polska - "w dobie globalizacji muszą postawić na innowacyjne rozwiązania, by sprostać konkurencyjnym gospodarkom Japonii, Stanów Zjednoczonych, czy krajów Azji". "Stąd konieczność opracowania strategii innowacji, także na poziomie samorządów województw" - zaznaczył Buła i wyjaśnił, że właśnie dlatego każde z województw musiało wskazać swoje specjalizacje regionalne.

"Chcąc być konkurencyjnymi musimy wytwarzać myśl technologiczną u nas, tu w regionie. Nie możemy być tylko, jak to było dotychczas, rynkiem zbytu dla pomysłów i produktów innych krajów. Musimy tworzyć własne produkty. Dlatego w ramach specjalizacji regionalnych wyodrębniliśmy specjalizacje inteligentne, w których ta nowoczesna myśl ma powstawać" - mówił marszałek.

Dyrektor Departamentu Koordynacji Programów Operacyjnych opolskiego urzędu marszałkowskiego Karina Bedrunka powiedziała PAP, że woj. opolskie na wspieranie specjalizacji inteligentnych w najbliższych latach mieć będzie ok. 61 mln euro. Zaznaczyła, że firmy czy instytuty, które zechcą po te pieniądze sięgać, wcale nie muszą już mieć technologii wskazanych w strategii - mogą dopiero rozpocząć badania w danej dziedzinie.

Bedrunka tłumaczyła, że UE z dostępnych jej pieniędzy nie mogła wspierać wszystkiego, co dzieje się w gospodarce. "Dlatego zaproponowano, by wspierać to, co w tej gospodarce jest bądź może być innowacyjne - nowe trendy, które przyczynią się do ogólnego rozwoju" - mówiła. Wyjaśniła jednocześnie, że wskazano takie branże, gdzie są już doświadczenia i podstawy ich rozwoju. "Opolszczyzna na przykład słynie z branży budowlanej czy chemicznej" - powiedziała.

Z informacji przekazanych PAP przez urząd marszałkowski wynika, że w ramach unijnych pieniędzy na wsparcie innowacji w gospodarce dotacje udzielane będzie np. na budowę, rozbudowę i zakup wyposażenia zaplecza badawczo-rozwojowego, które ma przyczyniać się do rozwoju działalności innowacyjnej firm oraz na finansowanie procesu powstawania innowacji - od pomysłu do wdrożenia na rynek.

Z kolei w ramach środków, które mają służyć poprawie konkurencyjności gospodarki, finansowanie ma być dostępne m.in. na wdrażanie innowacyjnych produktów czy procesów, na wsparcie inwestycji w nowoczesne maszyny i urządzenia oraz sprzęt produkcyjny, który ma pomóc wprowadzać na rynek nowe lub ulepszone produkty i usługi.

Opolszczyzna ma w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 blisko 945 mln euro.