Optymalizacja podatkowa

Opóźnij moment powstania przychodu, przyspiesz rozliczenie kosztów.

Przedsiębiorca może przesunąć zapłatę podatku, jeśli wcześniej zaplanuje pewne transakcje i odpowiednio sformułuje umowę

A późniejsze rozliczenie z fiskusem to korzyści finansowe dla firmy, wynikające np. z zainwestowania pieniędzy.

Wprawdzie przepisy podatkowe są restrykcyjne, ale dają kilka możliwości kształtowania wysokości i momentu wykazywania przychodów i kosztów.

Nie spiesz się z protokołem

Jeśli chodzi o rozpoznanie przychodów, przepisy odwołują się zasadniczo do momentu wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania (także częściowego) usługi (art. 12 ust. 3a ustawy o CIT).

Przykładowo przy robotach budowlanych za moment wykonania usługi należy uznać dzień podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego.

Tak więc ustalając umownie datę podpisania protokołu, przedsiębiorca wyznacza okres rozliczeniowy (np. rok podatkowy), w którym powstanie przychód podatkowy.

Przykład
Spółka z o.o. Alfa, będąca wykonawcą, uzgodniła z inwestorem, że protokół zdawczo-odbiorczy części wykonanych robót budowlanych zostanie podpisany 8 stycznia 2009 r. Prace na placu budowy zakończyły się już 30 listopada 2008 r.
Ale ponieważ protokół zdawczo-odbiorczy został podpisany w styczniu 2009 r., Alfa dopiero wtedy rozpozna przychód. Odroczy tym samym moment zapłaty należnego podatku od dochodu z tego zlecenia. W kalkulacji musi oczywiście uwzględniać, że później także nastąpi zapłata przez inwestora wynagrodzenia.

Zapłać odsetki

Przy niektórych rodzajach świadczeń w ramach działalności gospodarczej, np. odsetkach, obowiązuje tzw. zasada kasowa. Oznacza ona, że odsetki zaliczane są do kosztów (przychodów) podatkowych w momencie zapłaty (otrzymania). Zasada kasowa stwarza przedsiębiorcom możliwości kształtowania umów pożyczek (kredytowych) w taki sposób, aby skutki podatkowe wystąpiły w dogodnym okresie rozliczeniowym.

*Przykład *
Spółka z o.o. Beta zawarła umowę pożyczki, zgodnie z którą odsetki są płatne od razu za cały okres pożyczki. Oznacza to, że Beta całość odsetek zaliczy do kosztów podatkowych w roku, w którym zostały zapłacone. Pod warunkiem że nie trzeba tu zastosować ograniczeń wynikających z przepisów dotyczących tzw. cienkiej kapitalizacji (szerzej na ten temat pisaliśmy w DF z 4 grudnia 2008 r.).

Przyspiesz inwestycje

Wysokie dochody osiągane w trakcie roku podatkowego mogą wpłynąć na przyspieszenie realizacji planów inwestycyjnych, remontów, wymiany wyposażenia biurowego itp. Wcześniejsze poniesienie wydatków może bowiem zmniejszyć przychody i obniżyć podstawę opodatkowania.

*Przykład *
W grudniu 2008 r. spółka z o.o. Gamma podjęła decyzję o wymianie urządzeń biurowych (np. komputerów) o wartości nieprzekraczającej 3500 zł netto. Nowy sprzęt kupiła 30 grudnia i zaliczyła wydatki do kosztów podatkowych w miesiącu oddania go do używania (art. 16d ust. 1 ustawy o CIT). Dzięki temu zmniejszyła dochód za 2008 r.

Wybierz metodę rozliczania różnic...

Przepisy dają niekiedy przedsiębiorcom możliwość wyboru wariantów rozliczenia podatkowego. Wpływa to na moment wykazania przychodów i kosztów.

Trzeba pamiętać, że przesuwając w czasie dochody i tym samym płatność podatku, można odnieść korzyści finansowe, np. wynikające z możliwości lokaty oszczędności w banku.
Przykładowo od 1 stycznia 2007 r. podatnicy mają prawo wyboru między ustalaniem różnic kursowych na zasadach określonych w ustawie podatkowej (zasada kasowa) i w przepisach o rachunkowości (zasada memoriałowa).

Bilansowa metoda ustalania różnic kursowych pozwala na zaliczenie do kosztów lub przychodów podatkowych zarówno zrealizowanych, jak i niezrealizowanych (wynikających z wyceny) różnic kursowych.

*Przykład *
Spółka z o.o. Sigma na 31 grudnia 2008 r. wyceniła swoje zobowiązania wobec zagranicznego wspólnika wyrażone w euro. Osłabienie wartości złotego spowodowało, że na dzień bilansowy Sigma wykazała ujemne różnice kursowe z wyceny zobowiązań o istotnej wartości. Według metody podatkowej ustalania różnic kursowych nie będą one kosztami. Jeżeli Sigma skorzystałaby z możliwości ustalania różnic kursowych dla celów podatkowych według ustawy o rachunkowości, to ujemne różnice kursowe z wyceny zobowiązań obniżyłyby podstawę opodatkowania za 2008 r.

...i sposób amortyzacji

Możliwości manewru występują także w regulacjach dotyczących amortyzacji. Przedsiębiorcy mogą co do zasady wybrać sposób amortyzacji (metoda liniowa, degresywna, amortyzacja jednorazowa, według stawek indywidualnych) czy też częstotliwość naliczania odpisów (w równych ratach co miesiąc, co kwartał albo jednorazowo na koniec roku podatkowego). Firmy mogą też nie amortyzować składników majątkowych o wartości początkowej nieprzekraczającej 3500 zł, ale zaliczyć je do kosztów uzyskania przychodów w miesiącu oddania do używania.

*Przykład *
W związku z wprowadzeniem nowego programu magazynowego spółka z o.o. Sigma kupiła w grudniu 2008 r. dziesięć dodatkowych zestawów komputerowych, każdy o wartości 3500 zł. Ze sporządzonej przed zakupem komputerów wstępnej kalkulacji podstawy opodatkowania za 2008 r. wynikało, że Sigma wykaże dochód w wysokości 100 000 zł i należny CIT w wysokości 19 000 zł. Dzięki jednorazowemu zaliczeniu wydatków na zestawy komputerowe do kosztów podatkowych w miesiącu oddania ich do używania Sigma obniży dochód za 2008 r. o 35 000 zł.

Marcin Jamroży
Marcin Sobieszek
_ Autorzy są doradcami podatkowymi w Roedl, Jamroży, Majchrowicz-Bączyk, Smagowicz-Tokarz Kancelaria Prawna sp.k. _