Polski rynek centrów handlowych po pierwszym kwartale
Deweloperzy inwestorzy na polskim rynku centrów handlowych przyjęli strategię „poczekajmy i zobaczymy co dalej”, informuje Cushman & Wakefield w najnowszym raporcie z badań dotyczących polskiego rynku centrów handlowych.
Mimo wyraźnych oznak spowolnienia w I kwartale 2009 r. oddano w Polsce do użytku 150 000 mkw. powierzchni nowych centrów handlowych. Obecnie w budowie znajduje się ok. 950 000 mkw., które trafią na rynek w latach 2009-2011.
Deweloperzy i inwestorzy oczekują na rozwój sytuacji na rynkach finansowych i wstrzymują realizację wielu projektów. Wielu z nich ma trudności z zapewnieniem finansowania nowych obiektów, zamarł też handel już istniejącymi centrami, co odcina drugą po bankach drogę finansowania nowych inwestycji.
Dla deweloperów niepokojące są dane o spadku sprzedaży detalicznej o 1,6 proc. w lutym 2009 r. w stosunku do lutego 2008 r. Takie informacje odstraszają najemców, a bez nich nie ma co budować centrów handlowych. Najemcy domagają się też coraz częściej korzystniejszych warunków najmu. Słaba złotówka jest dla nich niekorzystna, bo czynsze w większości przypadków ustalane są w euro.
Parę otwarć jednak było
W pierwszym kwartale 2009 r. oddano około 150 000 mkw. powierzchni w nowych centrach handlowych, trzy razy więcej niż w pierwszym kwartale 2008 r. (wtedy było jedynie 50 000 mkw.). Najbardziej spektakularnym otwarciem było ukończenie w marcu br. przez firmę Neinver Galerii Malta w Poznaniu o powierzchni 55 000 mkw.
Kumulacja podaży spowodowana jest nałożeniem się na siebie dwóch zjawisk. Z jednej strony okres obowiązywania restrykcyjnej ustawy WOH spowodował opóźnienia w procesach deweloperskich. Z drugiej strony należy pamiętać, że decyzje o rozpoczęciu budowy obiektów obecnie oddawanych do użytku były podejmowane w latach 2005-2007 w szczycie koniunktury gospodarczej.
Oddane do użytku w pierwszym kwartale 2009 roku centra handlowe były wynajęte w 90-95 proc., a popyt pozostawał na stabilnym poziomie. Zaobserwowano jednak pewne spowolnienie w zakresie ekspansji firm notowanych na GPW oraz sieci mających trudności z kredytowaniem przez banki. Decyzje o lokalizacji nowych sklepów podejmowane są z dużą ostrożnością na podstawie raportowanych obrotów i po szczegółowej analizie obiektów. Jednocześnie jednak notowane są takie zjawiska jak: nowe wejścia na polski rynek (TK MAXX), przyspieszenie ekspansji (Marks & Spencer) czy podnoszenie jakości oferty (Carry).
Będzie lepiej
W budowie pozostaje nadal około 950 000 mkw. powierzchni centrów handlowych, które trafią na rynek w latach 2009-2011 a plany na ten okres obejmują dodatkowe 800 000 mkw. Realizacja planowanych inwestycji związana jest jednak ściśle z sytuacją gospodarczą w Polsce i na świecie oraz dostępem do kredytów inwestycyjnych. Stabilność popytu i stawek czynszowych potwierdza atrakcyjność obiektów handlowych jako produktów inwestycyjnych. W trzecim kwartale oczekiwane są pierwsze transakcje, które stać się powinny katalizatorami rozwoju tego rynku.
Handel-Net