Praca w nocy: niedobory snu mogą wywoływać objawy podobne do schizofrenii
Brak snu przez może wywoływać u zdrowych osób objawy psychotyczne, podobne do objawów schizofrenii – wykazały badania międzynarodowego zespołu naukowców, które publikuje pismo „Journal of Neuroscience". Szczególnie zagrożone są osoby pracujące w nocy
.
Autorzy pracy oceniają, że "efekt schizofrenii" powinno się zbadać dokładniej u osób, które muszą pracować w nocy i z tego powodu nie śpią całą dobę. Ich zdaniem ludzie z niedoborami snu mogą służyć jako model przydatny w badaniach nad nowymi lekami przeciwpsychotycznymi.
Międzynarodowy zespół naukowców kierowany przez badaczy z Uniwersytetu w Bonn (Niemcy) doszedł do takich wniosków na podstawie badania w grupie 24 zdrowych osób w wieku 18 – 40 lat. Wszyscy musieli wypełniać ankiety na temat swoich odczuć, przeżyć i myśli po nocy przespanej w laboratorium snu. Następnie, tydzień później, przez całą noc nie pozwolono im zmrużyć oka – musieli oglądać filmy, rozmawiać, grać i chodzić na energiczne spacery. O poranku wypełniali takie same ankiety.
Za każdym razem przechodzili też test określany jako hamowanie przedsygnałowe. Jak wyjaśnia główna autorka pracy dr Nadine Petrovsky, jest to standardowe badanie, które sprawdza zdolność mózgu do filtrowania i selekcjonowania istotnych informacji. Polega na tym, że reakcję zaskoczenia na jakiś silny bodziec – z reguły akustyczny, ale też świetlny czy dotykowy - można osłabić prezentując wcześniej podobny bodziec o mniejszym natężeniu. Hamowanie przedsygnałowe jest zdecydowanie słabsze u osób chorych na schizofrenię.
Okazało się, że po 24 godzinach bez snu zdolność mózgu do filtrowania informacji uległa znacznemu pogorszeniu. - Badani mieli wyraźne problemy z koncentracją uwagi, jakie typowo obserwuje się w przypadku schizofrenii. Napływ niewyselekcjonowanych informacji prowadził u nich do chaosu w mózgu - tłumaczy współautor pracy prof. Ulrich Ettinger. Ponadto, uczestnicy badania wskazywali w ankietach, że po bezsennej nocy byli bardziej wrażliwi na światło i kolory, zmianie uległo ich poczucie czasu i odbiór zapachów. Informowali też o „skokach myślowych”. Część z nich miała nawet wrażenie, że potrafi czytać w myślach, mieli też zmienioną percepcję.
Wiele z tych objawów jest typowo przypisywanych psychozom, w tym schizofrenii. Prof. Ettinger podkreśla, że jego zespół nie spodziewał się, iż bezsenna noc może powodować takie spektrum objawów i o tak dużym natężeniu.
Psycholog przypomina, że w przypadku psychoz dochodzi do utraty kontaktu z rzeczywistością; mogą temu towarzyszyć halucynacje i omamy. Przewlekłą formą psychozy jest schizofrenia, która objawia się również zaburzeniami koncentracji uwagi, pamięci, chaotycznym myśleniem, zniekształcona percepcją. Cierpiące na nią osoby słyszą np. głosy, widzą rzeczy, których nie ma. Psychozy zalicza się do najpoważniejszych schorzeń psychicznych.
Autorzy pracy zaznaczają zarazem, że u osób, które nie spały 24 godziny wystarczy jedna przespana noc, by objawy typowe dla psychoz zniknęły.
