Praca wbrew zegarowi
Źle śpią, częściej się denerwują lub wpadają w depresję. Takie dolegliwości mogą odczuwać osoby pracujące w systemie zmianowym. Jak podają naukowcy mają oni niższy poziom serotoniny, która reguluje nastroje i sen.
09.08.2007 | aktual.: 09.08.2007 14:26
*Źle śpią, częściej się denerwują lub wpadają w depresję. Takie dolegliwości mogą odczuwać osoby pracujące w systemie zmianowym. Jak podają naukowcy mają oni niższy poziom serotoniny, która reguluje nastroje i sen. *
Pracownicy zmianowi żyjąc wbrew zegarowi biologicznemu piją litry kawy, często sięgają po napoje energetyzujące lub narkotyki. Częściej też chorują, bo mają obniżoną odporność. Na problemy zdrowotne i huśtawkę nastrojów narażeni są m.in. kierowcy, portierzy, policjanci, robotnicy w fabrykach.
Naukowcy z uniwersytetu w Buenos Aires zbadali 683 mężczyzn, z których 437 pracowało w dzień, a 246 - w naprzemiennym systemie zmianowym. Zmiana dzienna zaczynała się o godzinie 6 rano, a zmiana nocna o 6 wieczorem. Okazało się, że poziom serotoniny był znacznie niższy w układzie nerwowym pracowników zmianowych, w porównaniu z osobami pracującymi w dzień. Niedobory serotoniny powodują m.in. stany lękowe, depresję, ale też agresję. Kłopoty ze snem u pracowników zmianowych wynikają, z wymuszonych przez rytm pracy, zaburzeń w naturalnym cyklu. Osoby pracujące na zmiany muszą być aktywne w czasie, w którym ich organizm domaga się snu, a później próbują spać w porze jego zwykłej aktywności.
Pracownicy zmianowi śpią najczęściej od 1 do 4 godzin krócej, niż przeciętna osoba. Ponadto, jakość ich snu jest bardzo obniżona, dlatego m.in. często budzą się nie wypoczęci. To z kolei może negatywnie wpływać na ich wydajność w pracy oraz osłabiać ich czujność i zdolność do koncentracji uwagi, zwiększając przez to ryzyko wypadku, czy urazu w pracy. Problemy ze snem dotyczą pracowników zmianowych obu płci i wszystkich grup wiekowych. Szacuje się, że problem ten dotyczy 2-5 proc. ogólnej populacji.
Wyniki opracowane przez naukowców z Buenos Aires zostały opublikowane m.in. w piśmie „Sleep”, pomogą opracować skuteczne metody leczenia pracowników zatrudnionych na zmiany. Osoby, które zauważą niepokojące dolegliwości już dziś powinny udać się do lekarza. Odpowiednia kuracja i uprawianie sportu i usystematyzowanie rytmu życia są skuteczna bronią z dolegliwościami.
