Protokół, podpisany w Kijowie 21 maja 2003 roku odnosi się do Konwencji z Aarhus, która weszła w życie 30 października 2001 r. W stosunku do Polski obowiązuje ona od 16 maja 2002 r.
Konwencja z Aarhus o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska promuje jak najszerszy udział społeczeństwa w podejmowaniu decyzji na temat środowiska i jego ochrony. Obowiązek ratyfikacji Protokołu wynikał z Konwencji, która nie określiła formuły prawnej dla rejestrów zanieczyszczeń.
Jak podała Kancelaria Prezydenta, Protokół wszedł w życie 8 października 2009 r. Określił on m.in. główne elementy systemu uwalniania i transferu zanieczyszczeń, strukturę oraz układ rejestrów, ich zakres, wymagania związane z wymogiem raportowania, sposobów zbierania i archiwizowania danych itp.
Postanowienia protokołu nakładają szereg obowiązków na państwo. Podstawowym zadaniem jest m.in. utworzenie i prowadzenie publicznie dostępnego Krajowego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń. W Polsce jest nim utworzony Krajowy Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń, stanowiący element Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń. Jak informuje Kancelaria Prezydenta, Protokół nie nakłada na Polskę dodatkowych obowiązków, w tym finansowych.
Kancelaria podała, że postanowienia protokołu zostały wdrożone przez rozporządzenie (WE) 166/2006, zobowiązujące m.in. do określenia w prawie krajowym zagadnień związanych z prowadzeniem Krajowych Rejestrów Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń. Rozporządzenie zmniejsza też wartości progowe dla niektórych zanieczyszczeń wymienionych w Protokole oraz wprowadza do katalogu nowe zanieczyszczenia. Rozporządzenie to, wdrażające Protokół, obowiązuje bezpośrednio. Nie ma więc konieczności dokonywania zmian w krajowym porządku prawnym - podkreśla kancelaria.
Trzema podstawowymi zagadnieniami, które reguluje Konwencja z Aarhus to dostęp do informacji, udział w procesach decyzyjnych oraz dostęp do wymiaru sprawiedliwości mający na celu możliwość egzekwowania przez społeczeństwo przepisów. Celem Konwencji jest zwiększenie udziału społeczeństwa w ochronie środowiska i zagwarantowanie łatwo osiągalnej informacji o środowisku.
Konwencję sporządzono w czasie IV Paneuropejskiej Konferencji Ministrów Ochrony Środowiska, 25 czerwca 1998 roku w Aarhus (Dania - PAP).
