Różnice kursowe zwiększą przychód lub koszty
Różnice kursowe powstają w momencie rozliczenia danej transakcji np. w związku z zapłatą. Zgodnie z ustawami podatkowymi waluty obce przeliczane są na polskie złote po kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia poprzedzającego obowiązek podatkowy. Dzień ten może się różnić od dnia, w którym faktycznie przedsiębiorca otrzyma zapłatę.
Warto pamiętać, że walutę obcą na rachunku bankowym przeliczamy po kursie faktycznie zastosowanym, czyli kursie danego banku z daty danej transakcji, o ile kurs ten nie różni się od kursu NBP o więcej niż 5 %. W takiej sytuacji przeliczenie powinno nastąpić po kursie NBP. Zastosowany kurs do rozliczenia będzie więc w większości inny niż przyjęty wcześniej do obliczenia przychodu, czy kosztu.
Dodatnie i ujemne różnice kursowe
W momencie rozliczenia mogą powstać dodatnie różnice kursowe – zwiększające nasze przychody lub ujemne różnice kursowe zwiększające koszty uzyskania przychodu. Z dodatnimi różnicami mamy do czynienia w sytuacji gdy otrzymujemy zapłatę w wysokości wyższej niż wykazany przez nas przychód, jak również gdy dokonamy zapłaty w wysokości niższej niż wykazany przez nas koszt. Ujemne różnice kursowe powstają w sposób analogiczny: otrzymana zapłata jest niższa niż wykazany przychód oraz dokonana zapłata jest wyższa niże wykazany koszt.
Przykład:
Firma A w dniu 04.09.2011 r. wystawiła fakturę w wysokości 5.000 EUR za dostarczony towar. Przychód wyniósł 20.000 zł (kurs NBP na dzień 04.09.2011 r. = 4 zł) . W dniu 04.10.2011 r. Firma B zapłaciła za ww. fakturę. Kurs z dnia otrzymania zapłaty wyniósł 4,20 zł czyli po przeliczeniu na pln = 21.000 zł. Otrzymujemy więc dodatnie różnice kursowe w wysokości 1.000 zł zwiększające przychody firmy A.
Obrót waluty?
Różnice kursowe powstają również przy sprzedaży lub zakupie waluty obcej. W sytuacji gdy sprzedajemy walutę po cenie wyższej niż ją kupiliśmy powstają dodanie różnice kursowe, natomiast gdy wartość ta jest niższa powstają ujemne różnice kursowe.
Kredyt i pożyczka
Nawet spłacając kredyt lub pożyczkę zaciągniętą w walucie obcej powstaną różnice kursowe. Przychód zwiększymy o dodanie różnice gdy w przeliczeniu na złotówki spłacimy mniej niż pożyczyliśmy, natomiast koszty zwiększymy w sytuacji odwrotnej – spłacimy więcej niż pożyczyliśmy.
Reasumując, gdy przedsiębiorca zyskuje na obrocie walutowym, zysk ten w postaci dodatnich różnic kursowych musi doliczyć do swojego dochodu, natomiast gdy traci powstają ujemne różnice które zwiększają swoje koszty.
Od 1 stycznia 2012 roku nowe zasady
Analizując problematykę różnic kursowych w prawie podatkowym, należy wspomnieć o nowelizacji ustawy o podatkach dochodowych, mającej na celu przede wszystkim wyeliminowanie niejasności interpretacyjnych, jakie pojawiły się w związku ze stosowaniem obowiązujących przepisów i uporządkowanie stosownych regulacji. Przede wszystkim, podatnikom przysługuje prawo wyboru sposobu ustalania różnic kursowych. Przewidziane zostały dwie alternatywy, mianowicie metoda podatkowa, na podstawie przepisów podatkowych lub też metoda rachunkowa, w oparciu o ustawę o rachunkowości. Jest to zmiana diametralna, ponieważ dotąd podmiot, który wybrał metodę rachunkową, miał bezwzględny obowiązek jej stosowania przez okres co najmniej 3 lat.
Uwzględniając nowe regulacje prawne, w sytuacji połączenia czy podziału podmiotów, jeśli podmiot przejmowany lub dzielony stosował metodę rachunkową, to nowo powstała jednostka gospodarcza ma prawo do rezygnacji z tej metody, niezależnie od upływu czasu jej stosowania, pod warunkiem powiadomienia o rezygnacji właściwego naczelnika urzędu skarbowego, w terminie 30 dni od daty dokonanego połączenia lub podziału.
Elżbieta Węcławik, Tax Care
Dorota Kępka, księgowa Tax Care
