Rząd negatywnie o projekcie PSL dot. przepisów o zadłużeniu samorządów

W konsekwencji - czytamy - wpływałoby to na wzrost deficytu i długu sektora finansów publicznych.

"Zdaniem rządu zmiany zaproponowane w ustawie o finansach publicznych demontują reguły ograniczające poziom długu samorządowego, a w przypadku słabszych ekonomicznie jst mogą naruszyć istotnie ich stabilność i otwierać drogę do nadmiernego zadłużania, bez względu na możliwości spłaty. Chodzi m.in. o propozycję zmiany wzoru określonego w ustawie o finansach publicznych, który służy do wyznaczania dopuszczalnego poziomu zadłużania się danej jednostki samorządu terytorialnego" - czytamy w komunikacie CIR po posiedzeniu rządu.

Negatywnie oceniono także propozycję obniżenia z 60 do 30 proc. progu współfinansowania projektów unijnych, powodującego wyłączenie zaciągniętych zobowiązań i powiązania tego progu z wartością wydatków kwalifikowanych, zamiast z ogólną wartością danego programu lub projektu. Jak uzasadniono, może to bowiem "doprowadzić do sytuacji, że proponowane wyłączenie obejmie większość projektów, nie stanowiąc w zasadzie żadnego ograniczenia dla realizacji projektów w niewielkim zakresie finansowanych z udziałem środków UE".

"Posłowie zaproponowali ponadto wyłączenie wskaźnika kontrolującego poziom zadłużenia jst bez względu na jej sytuację ekonomiczną. Ograniczenie to byłoby wyłączone przy wykupie papierów wartościowych, spłacie rat kredytów i pożyczek wraz z należnymi odsetkami emitowanych lub zaciąganych na potrzeby realizacji inwestycji. Według rządu wyłączenie przewidzianego ustawą o finansach publicznych wskaźnika może przyczynić się bezpośrednio do wzrostu deficytu sektora finansów publicznych. Wskaźnik limitujący spłatę zobowiązań jst powinien stanowić regułę obowiązującą, natomiast wyjątkiem winny być rozwiązania umożliwiające, w określonych sytuacjach, stosowanie jego wyłączeń" - czytamy w komunikacie.

W uzasadnieniu do projektu nowelizacji ustawy o finansach publicznych posłowie PSL wskazali, że przy wyznaczaniu limitów ograniczających poziom zadłużenia poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego powinno się uwzględniać zarówno bezpieczeństwo finansowe, jak i "zdolność do inwestowania w przedsięwzięcia rozwojowe".

Według posłów wprowadzone w 2009 r. do ustawy o finansach publicznych limity długu - uzależnione od sytuacji ekonomicznej danej jednostki samorządu terytorialnego - kładą nadmierny nacisk na bezpieczeństwo finansowe kosztem szans rozwojowych.

Autorzy projektu krytycznie odnieśli się przede wszystkim do zamieszczonego w ustawie skomplikowanego wzoru służącego do wyznaczania dopuszczalnego poziomu zadłużenia. Ich zdaniem prowadzi on do znaczącego obniżenia zdolności jednostek samorządu terytorialnego do zaciągania kredytów, co jest niepokojące w kontekście zdolności do skutecznego wykorzystywania środków z UE przez samorządy.

Zaznaczono, że w 2013 r. wprowadzono zmiany dotyczące limitów zadłużenia samorządów, niemniej - zdaniem posłów - są one niewystarczające.

W projekcie przewidziano kilka zasadniczych zmian. Dotyczą one m.in. wzoru służącego do wyliczenia dopuszczalnego poziomu zadłużenia danej jednostki samorządu terytorialnego. Według posłów zmiany te poprawią jego racjonalność. Zaproponowali oni wyłączenie z licznika poszczególnych składników prawej strony wzoru wydatków bieżących poniesionych w związku z wypłatą odsetek, dyskonta i ewentualnej spłaty kwot wynikających z udzielonych poręczeń i gwarancji.

Zaproponowano też zastąpienie występującej w mianowniku (po obu stronach wzoru) wielkości dochodów ogółem - dochodami własnymi. Poza tym licznik lewej strony wzoru miałby zostać pomniejszony o przychody związane z zaciągnięciem kredytów lub emisją papierów wartościowych - przeznaczonych na spłatę obecnego zadłużenia. Urealniłoby to - zdaniem wnioskodawców - możliwość zaciągania przez samorządy kredytów konsolidacyjnych i emisji papierów wartościowych z przeznaczeniem na spłatę wcześniejszych zobowiązań.

Ponadto projekt przewiduje zmiany, które miałyby umożliwić sfinansowanie inwestycji niezbędnych z punktu widzenia danej wspólnoty samorządowej.

Zaproponowano też zmianę, która miałaby poprawić zdolność jednostek samorządu terytorialnego do wykorzystania środków unijnych w nowym okresie budżetowania UE. W tym celu obniżony miałby zostać próg współfinansowania powodujący wyłączenie zaciągniętych zobowiązań z limitu zadłużenia z obecnych 60 proc. do 30 proc. "Trudno oprzeć się bowiem wrażeniu, że zaproponowany przez Ministerstwo Finansów obecny próg został dobrany w taki sposób, aby relatywie mało projektów realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego mogło go spełnić. Przeciętny poziom dotychczasowego współfinansowania projektów ze środków unijnych wynosił bowiem 55,4 proc." - przekonują wnioskodawcy.