Sejm będzie głosował nad zmianami ws. odwróconego VAT na telefony i tablety

Marcin Święcicki (PO) powiedział przedstawiając sprawozdanie z prac komisji finansów publicznych nad projektem, że głównym jego celem jest uszczelnienie naszego systemu podatkowego przez wprowadzenie innego sposobu pobierania VAT - tzw. mechanizmu odwróconego VAT - w obszarach, gdzie dochodzi do szczególnie dużych nadużyć.

Święcicki przedstawił też poprawki zgłoszone podczas posiedzenia komisji finansów, m.in. zmianę dotyczącą wprowadzenia od 1 stycznia 2016 r. podstawowej stawki VAT na sprzęt przeciwpożarowy, co związane jest z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości UE wobec Polski. Poseł poinformował, że w trakcie prac pojawiły się także propozycje rozszerzenia odwróconego VAT na kolejne grupy towarów, zwłaszcza metale kolorowe, które są objęte taką procedurą u naszych sąsiadów. "Czekamy na opinie MF w tej sprawie, aby w sposób odpowiedzialny przyjąć rozszerzenie tej listy" - powiedział Święcicki.

Występujący w imieniu klubu PO Michał Jaros mówił, że zmiany mają zwiększyć skuteczność walki z oszustwami podatkowymi. Podkreślił, że czekają na nie uczciwi przedsiębiorcy doświadczający nieuczciwej konkurencji.

Maria Zuba z PiS prosiła resort finansów o informacje dotyczące efektów dotychczasowego stosowania odwróconego VAT-u. Wskazała, że w przypadku obrotu złomem i gazami cieplarnianymi obowiązują one już od 2011 r. "Ocena po prawie czterech latach funkcjonowania jest możliwa, nawet konieczna" - dodała.

Jan Łopata z PSL zauważył, że proponując rozszerzenie odwróconego VAT, resort finansów nie uwzględnił półproduktów z aluminium, cynku i ołowiu. Według Łopaty jest niemal pewne, że taką zmianę trzeba będzie jednak wprowadzić, bo zrobiły już to państwa ościenne np. Czesi i Niemcy. "Pewnie niedługo będziemy w trybie pilnym łatać następną lukę" - mówił.

Także Ryszard Zbrzyzny (SLD) uważa, że trzeba powstrzymać narastający proceder wyłudzeń VAT. "Skala wyłudzeń podatku VAT jest niepokojąco wysoka i narasta od 2007 r. w tempie ok. 100 proc. rocznie" - ocenił. Dodał, że obecnie straty z tego powodu sięgają wysokości rocznego deficytu budżetu państwa.

Poparcie dla zmian zadeklarował też Jan Ziobro z SP. Krytykował jednak rząd, że dopiero po siedmiu latach rząd PO-PSL zdecydował się na uszczelnienie systemu podatkowego i wyraził wątpliwość, co do podniesienia stawki VAT na sprzęt przeciwpożarowy.

Wiceminister finansów Jarosław Neneman tłumaczył, że ani Polska, ani inne kraje nie były przygotowane na taką skalę przestępstw. "Nie dłużej niż w ciągu miesiąca z ministerstwa finansów wyjdzie projekt zmian legislacyjnych trochę bardziej systemowych (...), których celem będzie utrudnienie działań przestępców" - mówił.

Dodał, że Polska była pierwszym krajem, który wprowadził odwrócony VAT na pręty stalowe, natomiast regulacje wprowadzane obecnie dotyczą tylko towarów, w których skala oszustw jest ogromna, z czym państwo nie potrafi sobie poradzić inaczej, niż wprowadzając zmiany w prawie. Zapewnił, że jeśli chodzi o metale nieżelazne, to MF analizuje na bieżąco sytuację i prowadzi "pogłębiony wywiad w terenie".

"Jeśli się okaże, że nie panujemy nad sytuacją i tylko działania legislacyjne w postaci odwróconego VAT-u są w stanie zahamować patologię tam, to zdecydujemy się na takie zmiany" - powiedział. Zaznaczył, że jeśli chodzi o handel złomem to odwrócony VAT okazał się bardzo skutecznym rozwiązaniem. MF przeanalizuje też skuteczność tego rozwiązania w przypadku prętów stalowych.

"Mechanizm odwróconego VAT-u jest w pewnym sensie przyznaniem się do tego, że państwo nie jest w stanie (...) w systemie VAT poradzić sobie z problemem. Jeśli byśmy zaczęli rozszerzać ten mechanizm na inne obszary np. na paliwa (...), to oznacza kompletną przebudowę mechanizmu VAT i spore koszty po stronie płynności budżetu państwa (...). Na taką zmianę chyba jeszcze nie jesteśmy gotowi" - ocenił.

Poinformował ponadto, że rząd ma jeszcze czas, żeby zająć się systemowo sprawą rekompensat dla samorządów za wyższe koszty związane z wprowadzeniem podstawowej stawki VAT na sprzęt przeciwpożarowy. "Trwają intensywne prace, one się już kończą, dotyczące reformy janosikowego. Ona będzie oznaczała duże zamieszanie - w pozytywnym sensie - w finansach samorządowych. Tam jest miejsce, żeby tę sprawę też poruszyć" - powiedział wiceminister. "Niedługo już ministerstwo finansów wyjdzie z tym na zewnątrz" - dodał.

Przewidziany w projekcie odwrócony VAT jest procedurą, która przewiduje, że to kupujący, a nie sprzedający, zobowiązuje się do odprowadzenia podatku. Rozwiązanie takie uszczelnia system podatku VAT oraz przeciwdziała nadużyciom związanym z tym podatkiem. Zgodnie z projektem mechanizm odwrotnego obciążenia VAT ma być rozszerzony na obrót takimi towarami jak: niektóre postaci złota; kolejne wyroby ze stali (chodzi o towary, których właściwości są identyczne z tymi towarami, które są już objęte tym mechanizmem); telefony komórkowe, w tym smartfony; komputery przenośne (tablety, notebooki, laptopy, itp.) oraz konsole do gier.

Projekt przewiduje ponadto korektę listy towarów objętych solidarną odpowiedzialnością podatkową i obowiązkiem stosowania rozliczeń miesięcznych: wyłączenie niektórych postaci złota w związku z objęciem go odwrotnym obciążeniem; rozszerzenie listy towarów o srebro i platynę w postaci surowca lub półproduktu.

W projekcie zaproponowano również podwyższenie wysokości kaucji gwarancyjnej w przypadku dostaw paliw: minimalnej do 1 mln zł (z 200 tys. zł) i maksymalnej do 10 mln zł (z 3 mln zł). Ponadto nowela wprowadza regulacje mające na celu pełniejsze dostosowanie polskich przepisów o VAT do prawa unijnego, a także zmiany dotyczące stosowania tzw. ulgi na złe długi.