Sejm przyjął ustawę, ułatwiającą spadkobiercom dostęp do rachunków bankowych osób zmarłych

Projekt był inicjatywą legislacyjna Senatu. Za ustawą wraz z poprawkami opowiedziało się 419 posłów, trzech się wstrzymało.

Podstawowym celem nowelizacji jest uregulowanie problematyki rachunków nieaktywnych - tzw. "rachunków uśpionych", "określenie wpływu śmierci posiadacza rachunku bankowego na zawartą umowę rachunku bankowego, ułatwienie dostępu do informacji o rachunkach spadkobiercom i zapisobiorcom ich posiadacza" - głosi uzasadnienie. Analogiczne przepisy mają dotyczyć rachunków w Spółdzielczych Kasach Oszczędnościowo-Kredytowych.

Sprawozdawca projektu senator Mieczysław Augustyn (PO) w toku prac nad nim mówił, że powodem jego przygotowania były sygnały napływające do senatorów, że spadkobiercy nie mogą uzyskiwać informacji o kontach osób zmarłych, z uwagi na tajemnicę bankową, a tym samym nie mają dostępu do tych środków. Zgodnie bowiem z obecnym stanem prawnym, dyspozycje wobec konta wygasają w chwili śmierci właściciela.

Zgodnie z senacką inicjatywą, banki i SKOK-i będą miały obowiązek informowania przy zakładaniu rachunku o możliwości wskazania osób uprawnionych do konta na wypadek śmierci. Niezwłocznie po uzyskaniu informacji o śmierci posiadacza rachunku, banki i SKOK-i będą zawiadamiać wskazane przez posiadacza rachunku osoby o możliwości wypłaty określonej kwoty.

Ustawa wprowadza tzw. Centralną informację o rachunkach, za pośrednictwem której posiadacz rachunku lub spadkobierca będzie mógł uzyskać informację o wszystkich rachunkach danej osoby w bankach lub SKOK-ach.

Banki i SKOK-i będą też miały obowiązek ustalać, czy właściciel konta żyje. Po pięciu latach od dokonania ostatniego obrotu bank lub SKOK będzie miał obowiązek wystąpienia do szefa MSW o udostępnienie danych z rejestru PESEL umożliwiających ustalenie, czy posiadacz rachunku żyje.

Zgodnie z propozycją senatorów, środki z rachunków osób zmarłych oraz "rachunków uśpionych" banki miały przekazywać do Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, do czasu, gdy trafią do osób uprawnionych, jeśli takie się ujawnią. Bankowy Fundusz Gwarancyjny miał też prowadzić Centralną informacje o rachunkach.

Połowie przyjęli jednak zgłoszone przez klub PO poprawki zakładające, że środki z "rachunków uśpionych" nie będą przekazywane do Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, ale będą pozostawać w tych bankach, w których się znajdują. Z kolei Centralną informację prowadziłaby Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A., czyli spółka prawa handlowego, będąca własnością grupy banków i ZBP.

Sejm zdecydował też, by nowelizacja weszła w życie 1 stycznia 2016 r., a nie po 12 miesiącach od ogłoszenia, jak chcieli senatorowie.

Ustawa wróci teraz do Senatu.