Senat za dostosowaniem polskich przepisów do unijnego kodeksu celnego

Za nowelizacją, której projekt przygotował rząd, głosowało 75 senatorów, nikt nie był przeciwko, dwie osoby wstrzymały się od głosu.

Nowela ma dostosować polskie przepisy do unijnego kodeksu celnego. Zmiany w przepisach celnych w związku z ustanowieniem unijnego kodeksu celnego powinny obowiązywać we wszystkich państwach członkowskich UE od 1 maja 2016 r. Dlatego nowela jest już spóźniona.

Głównym celem unijnego kodeksu celnego jest poprawa funkcjonowania unii celnej jako całości. Chodzi o jednolite stosowanie przepisów celnych na całym obszarze celnym UE przez krajowe służby celne państw członkowskich.

Regulacje unijnego kodeksu celnego mają być stosowane w polskim prawie wprost. W znowelizowanych przepisach ustawowych znajdą się jedynie rozwiązania, które uzupełniają regulacje kodeksowe.

Wśród ważniejszych regulacji wprowadzanych przez unijny kodeks celny są m.in. przepisy mówiące, że wszelka wymiana informacji między organami celnymi oraz między przedsiębiorcami a organami celnymi, a także przechowywanie tych informacji odbywać się będzie za pomocą technik elektronicznego przetwarzania danych. Elektronizacja obsługi procesów celnych będzie wdrażana do końca 2020 r., doprowadzi do wyeliminowania papierowego obiegu dokumentów. Docelowo wszystkie transakcje celne i handlowe będą prowadzane elektronicznie.

Zmniejszy się liczba procedur celnych oraz zmieniona zostanie obowiązująca terminologia procedur celnych. Kodeks wskazuje dodatkowe warunki, od których spełnienia zależeć będzie przyznanie przedsiębiorcy statusu upoważnionego przedsiębiorcy (AEO) oraz rozszerza katalog korzyści dostępnych tylko dla posiadaczy tego statusu (posiadanie statusu upoważnionego przedsiębiorcy uprawnia do korzystania z ułatwień odnoszących się do kontroli celnej oraz uproszczeń przewidzianych w ramach przepisów celnych).

Zmiany dotyczą też długu celnego i zabezpieczeń celnych - chodzi o możliwość korzystania z zabezpieczenia w obniżonej wysokości oraz zwiększenie przypadków wygaśnięcia długu celnego. Przewidziano też zmianę postępowania celnego - nastąpi harmonizacja trybów postępowania organów celnych państw unijnych związanych z wydawaniem decyzji celnych. Nowe przepisy obejmują też instytucję uproszczonego zgłoszenia celnego oraz wpisu do rejestru zgłaszającego.

Ponadto wprowadzone mają zostać nowe ułatwienia takie jak samoobsługa celna (organ celny na wniosek upoważnionego przedsiębiorcy może zezwolić, aby pewne formalności celne były załatwiane przez przedsiębiorcę) i odprawa scentralizowana (umożliwi złożenie w urzędzie celnym właściwym ze względu na miejsce siedziby przedsiębiorcy upoważnionego AEO zgłoszenia celnego towarów, które będą przedstawione w innym urzędzie celnym).

Jednym z ważniejszych efektów znowelizowanych przepisów ustawowych będzie uproszczenie postępowania celnego. Do ustawy wpisano m.in. pozwolenie na stosowanie uproszczonego postępowania przy obejmowaniu towarów procedurą TIR (dotyczy międzynarodowego przewozu towarów). Dla wiarygodnych przedsiębiorców formalności tranzytowe mają być zredukowane do minimum.

Do noweli wprowadzono także przepisy regulujące kwestię elektronicznej wymiany informacji i dostępu do usług elektronicznych świadczonych przez Służbę Celną.

Elektroniczna wymiana informacji - w szczególności deklaracji i zgłoszeń - odbywać się będzie przez Platformę Usług Elektronicznych Służby Celnej (PUESC). Warunkiem skorzystania z usług elektronicznych będzie rejestracja i przedstawienie organowi celnemu dokumentu potwierdzającego zakres uprawnień do korzystania z usług oferowanych na PUESC. Elektroniczne dokumenty celne będzie można podpisać nie tylko kwalifikowanym podpisem elektronicznym, czy profilem zaufanym ePUAP, ale także podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego certyfikatu Służby Celnej (tzw. podpis PKI) - wynika z ustawy.

Nowela zakłada zmiany w 21 innych ustawach, m.in. w ustawie o: postępowaniu egzekucyjnym w administracji; izbach gospodarczych; ordynacji podatkowej, kodeksie karnym skarbowym; podatku od czynności cywilnoprawnych; obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, bezpieczeństwie żywności i żywienia; podatku akcyzowym; Służbie Celnej; wyrobach medycznych; systemie oceny zgodności i nadzoru rynku.

Zmiany mają obowiązywać po 14 dniach od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.