Skrytykowano ochronę Puszczy Białowieskiej. Brakuje ważnego dokumentu

Podczas konferencji prasowej zorganizowanej w delegaturze NIK w Białymstoku, przedstawiono główne wnioski z kontroli dotyczącej wpływu unijnych dyrektyw - siedliskowej i ptasiej - na gospodarkę leśną w Puszczy Białowieskiej.

Paweł Tołwiński, pełniący obowiązki wicedyrektora delegatury NIK w Białymstoku, poinformował, że kontrola wykazała zaniedbania ze strony ministerstwa w kwestii opracowania zintegrowanego planu zarządzania Puszczą Białowieską. Zobowiązania do stworzenia takiego dokumentu zostały podjęte już w 2014 roku, jednak do tej pory nie został on przyjęty.

Tołwiński zwrócił uwagę na brak spójnego dokumentu zarządzania oraz na "niekonsekwencję w stanowieniu ograniczeń dotyczących prowadzenia gospodarki leśnej na terenie puszczy". Zdaniem NIK, te czynniki doprowadziły do powstania na tym terenie dwóch różnych, a częściowo sprzecznych ze sobą, reżimów ochrony. Pierwszy z nich oparty jest na planie zadań ochrony obszaru Natura 2000 i dyrektywach siedliskowej i ptasiej, a drugi wynika z zobowiązań międzynarodowych związanych z wpisaniem Puszczy Białowieskiej na listę UNESCO w 2014 roku.

Wnioski? Należy dostosować polskie przepisy dotyczące ochrony przyrody do międzynarodowych zobowiązań związanych z Puszczą Białowieską. Janusz Pawelczyk, pełniący obowiązki dyrektora delegatury NIK w Białymstoku, podkreślił, że kontrola miała na celu znalezienie odpowiedzi na pytanie, dlaczego obecnie mamy tak wiele problemów związanych z Puszczą Białowieską i jakie są możliwe rozwiązania tej sytuacji.

Kontrola NIK dotyczyła okresu od lipca 2018 roku do końca stycznia 2021 roku. W tym czasie trwały protesty organizacji ekologicznych związane ze zwiększoną wycinką Puszczy Białowieskiej. Były one uzasadniane przez ówczesne ministerstwo środowiska walką z gradacją kornika.

Od września 2021 roku do połowy marca 2022 roku NIK przeprowadziła kontrolę w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, Lasach Państwowych (dyrekcji generalnej i regionalnej w Białymstoku), nadleśnictwach: Białowieża, Browsk i Hajnówka oraz w Białowieskim Parku Narodowym. Kontrolowano między innymi prace nad zintegrowanym planem zarządzania Puszczą Białowieską, aneksami do Planów Urządzania Lasu (PUL) na lata 2012-2021 w puszczańskich nadleśnictwach i PUL-ami na lata 2022-2031.

W styczniu obecna minister klimatu Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała Konstytucję dla Puszczy Białowieskiej. "Zależy nam na wypracowaniu wspólnego, jednolitego głosu. Obecnie trwają prace nad ważnymi dokumentami, a wniosek jest jeden: potrzebujemy Konstytucji dla Puszczy i taki dokument będziemy chcieli przygotować" - mówiła.

Puszcza Białowieska jest jedynym w Polsce obiektem przyrodniczym wpisanym na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO ze względu na swoje unikalne walory przyrodnicze. Transgraniczny obiekt Białowieża Forest znajduje się po polskiej i białoruskiej stronie granicy.