Śląskie/ Do 6 lutego konsultacje projektu uchwały antysmogowej

Przygotowany w ostatnich miesiącach projekt uchwały antysmogowej dla woj. śląskiego przyjął 12 stycznia br. zarząd tego regionu. Podczas styczniowej sesji Sejmiku Woj. Śląskiego rozmawiali o nim wojewódzcy radni; zaplanowano też m.in. kolejne rozmowy z samorządami lokalnymi. Równolegle do zawartych w projekcie regulacji mogą odnieść się mieszkańcy województwa.

Projekt dokumentu trafił m.in. do zakładki "konsultacje" na stronie bip.slaskie.pl. Uwagi do niego można zgłaszać do 6 lutego osobiście w wydziale ochrony środowiska urzędu marszałkowskiego, a także korzystając z poczty tradycyjnej lub elektronicznej (srodowisko@slaskie.pl).

Władze województwa zakładają, że uchwała powinna zostać przyjęta podczas marcowej sesji sejmiku. Projekt nie eliminuje całkowicie możliwości opalania węglem czy drewnem, wskazuje natomiast, że "pożądanym sposobem" ogrzewania budynków w woj. śląskim ma być ciepło systemowe oraz ogrzewanie gazowe.

Jeżeli "występują bariery techniczne lub ekonomiczne związane z podłączeniem do sieci", możliwe ma być ogrzewanie węglem lub drewnem, ale tylko przy użyciu kotłów klasy 5 (projekt określa przy tym graniczne daty wymiany urządzeń niższych klas).

Samorząd szacuje, że działania przewidziane projektem, czyli przede wszystkim wymiana kotłów, oznaczałyby koszt rzędu 6-7 mld zł. Wynika to z szacunków, zgodnie z którymi pieców i kotłów typu "domowego" (o mocy do 1 MW) w całym regionie jest ok. 700 tys., a średni koszt wymiany jednej takiej instalacji na spełniającą klasę 5 wynosi 10 tys. zł.

Koszty - rozłożone na 10 lat - według samorządu wymagałaby montażu finansowego ze środków Narodowego i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, europejskich i centralnych, budżetów samorządów, a także - zapewne - samych mieszkańców.

Zgodnie z zapisami projektu wprowadzane ograniczenia lub zakazy mają objąć całe woj. śląskie i cały rok kalendarzowy. Zakaz stosowania najbardziej emisyjnych paliw stałych ma zacząć obowiązywać z początkiem września br.

Projekt przekonuje, że proponowane zakazy lub ograniczenia mają spowodować "cywilizowane spalanie". Ma to oznaczać stosowanie odpowiednich jakościowo paliw stałych (węgiel, drewno, paliwa na ich bazie) w odpowiednich urządzeniach grzewczych.

W projekcie założono, że uchwała obejmie wszystkie kotły i piece na paliwo stałe niezależnie od ich przeznaczenia, czyli do ogrzewania budynków, ogrzewania wody czy przygotowania posiłków. Uchwała ma dotyczyć całego sektora mieszkaniowego oraz działalności gospodarczej, gdzie stosowane są kotły typu "domowego".

Według projektu "pożądanym sposobem ogrzewania budynków w woj. śląskim jest ciepło systemowe oraz ogrzewanie gazowe". W razie barier technicznych lub ekonomicznych związanych z podłączeniem do sieci, dopuszczone ma być ogrzewanie paliwami stałymi, ale wyłącznie przy użyciu kotłów 5 klasy emisji.

Projekt proponuje daty graniczne wymiany kotłów urządzeń na taką klasę - w zależności od wieku użytkowanego kotła. Dla użytkowników najstarszych urządzeń, mających ponad 10 lat od daty produkcji, ma to być 1 stycznia 2022 r., dla kotłów mających 5-10 lat - początek 2024 r., dla kotłów poniżej 5 lat - początek 2026 r., a dla kotłów klasy 3 i 4 (na taką klasę można było do 2016 r. wymieniać starsze urządzenia przy wsparciu środków publicznych) - początek 2028 r.

Jednocześnie na każdym, kto buduje nowy dom i zamierza ogrzewać go węglem lub drewnem, ma ciążyć obowiązek zainstalowania od razu kotła 5 klasy.

Projekt przewiduje też zakaz używania w domowych kotłach paliw, których spalanie powoduje bardzo wysoką emisję trujących substancji do atmosfery, tj. węgla brunatnego oraz paliw stałych produkowanych z wykorzystaniem tego węgla, mułów lub flotokoncentratów węglowych, tj. paliw o uziarnieniu mniejszym niż 3 mm, paliw stałych produkowanych z wykorzystaniem mułów lub flotokoncentratów, paliw stałych produkowanych z węgla kamiennego, w których zawartość frakcji poniżej 3 mm jest większa niż 15 proc., a także drewna, którego wilgotność w stanie roboczym przekracza 20 proc.

W uchwale nie znajdują się zapisy o zakazie spalania odpadów, ponieważ reguluje to ustawa o odpadach z 14 grudnia 2012 r. Uchwała ma też nie obejmować kominków, za wyjątkiem wskazania, jakiego drewna nie można w nich spalać.

Projekt uchwały powstał na gruncie pracy zespołu eksperckiego, powołanego w maju ub. przez marszałka woj. śląskiego. Dokument opiniowała w ub. tygodniu przed radnymi woj. śląskiego m.in. dr Iwona Jelonek z Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, która zajmuje się na co dzień problemem niskiej emisji. Jej zdaniem zawarte w projekcie ramy czasowe są "realne, wykonalne i mierzalne".

Regionalną uchwałę antysmogową jako pierwszy w kraju przyjął 23 stycznia br. sejmik woj. małopolskiego. Tamtejsza uchwała zakłada m.in., że od 1 lipca w całym tym regionie będzie można montować w nowych domach wyłącznie piece do ogrzewania na paliwa stałe, spełniające najwyższe normy emisyjne. Stare kotły muszą zostać wymienione do 2023 r.

Oprócz woj. śląskiego nad własnymi uchwałami antysmogowymi pracują także władze woj. dolnośląskiego oraz mazowieckiego. Prace nad projektami tych dokumentów mają - według zapowiedzi regionalnych samorządowców - potrwać do jesieni br.