Trzeba pamiętać o wielu dokumentach

Przyjazd do Polski z emigracji oznacza, że trzeba załatwić wiele formalności w kraju, w którym się mieszkało. Ograniczenia dotyczą transferu majątku, w tym aut i pieniędzy, a także przeniesienia prowadzonej za granicą jednoosobowej firmy

Jeszcze przed powrotem trzeba zgromadzić dokumenty, które potwierdzą naszą pracę, opłacanie składek albo pobieranie świadczeń społecznych, a także sytuację rodzinną. Przydatne będą zwłaszcza formularze E-104 i E-301. Pobierający za granicą zasiłki dla bezrobotnych potrzebują natomiast druku E-303. W ZUS można też załatwić przekazywanie zagranicznej emerytury lub renty do Polski.

Pułapki finansowe

Nie ma zakazu posiadania konta za granicą po powrocie do kraju. Utrzymywanie niepotrzebnego rachunku może być jednak kłopotliwe. Z prawa dewizowego wynika bowiem, że wtedy trzeba raz na kwartał informować Narodowy Bank Polski o obrotach i saldach na tym rachunku. Jeżeli jednak planujemy zamknąć zagraniczne konto w ciągu dwóch miesięcy od powrotu i nie mamy na nim powyżej 10 tys. euro (na koniec kwartału), to sprawozdań nie składamy. Jeśli pieniądze zarobione za granicą wieziemy w gotówce, to podczas przekraczania granicy powinniśmy je zgłosić celnikom.

Pisemny wniosek w tej sprawie składamy jednak tylko wówczas, gdy przewozimy więcej niż 10 tys. euro. Przewóz gotówki może być niekiedy korzystniejszy niż przelew bankowy, bo unika się przewalutowania na warunkach banku (w wypadku funtów brytyjskich nawet dwukrotnego, bo najpierw na euro, a potem na złote). Mniejsze koszty zapewnia bowiem tylko część banków - te działające w systemie bezgotówkowych płatności SEPA.

Dużym przelewom może się także przyglądać generalny inspektor informacji finansowej. Dostaje on od banków dane o transakcjach powyżej 15 tys. euro. Bankowcy mają też prawo zablokować podejrzane przelewy na tak duże kwoty.

Kłopoty z autem

Do powrotu do kraju nie zachęca również jeden z przepisów kodeksu drogowego. Utrudnia on życie wielu rodakom, którzy wyjeżdżając do pracy za granicę na wieloletnie kontrakty, zabrali ze sobą samochody, a teraz myślą o powrocie tymi samymi pojazdami. Powód? Obowiązujący dziś kodeks drogowy nie pozwala na ponowną rejestrację auta wywiezionego z Polski i zarejestrowanego za granicą.

Tymczasem ludzie wyjeżdżający z kraju i zabierający samochody, aby z nich legalnie korzystać w danym państwie, są obowiązani je tam ubezpieczyć i zarejestrować. Z tego też powodu muszą wyrejestrować je w Polsce.

Kodeks drogowy stanowi, że możliwa jest ponowna rejestracja jedynie pojazdu odzyskanego po kradzieży i zabytkowego. Bez żadnego kłopotu ponownie można zarejestrować tylko ciągnik i przyczepę. Wiele wydziałów komunikacji, powołując się właśnie na tę regulację, odmawia rejestracji.

Ministerstwo Infrastruktury już w marcu obiecywało, że zmieni ten przepis. Wprawdzie w Sejmie są już dwa projekty w tej sprawie, ale żaden z nich nie jest autorstwa rządu.

Rozwody do zarejestrowania

W kraju trzeba zarejestrować zagraniczny rozwód, nie jest on tutaj bowiem z urzędu prawomocny. Trzeba też zarejestrować urodzone w Londynie lub Dublinie dziecko albo wzięty tam ślub. Można to, co prawda, zrobić przez konsulat jeszcze przed powrotem do kraju, ale ta procedura jest czasochłonna.

Bezpiecznie czują się za granicą alimenciarze, dłużnicy i osoby, które mają nieuregulowany stosunek do służby wojskowej. Gdy wrócą do kraju, łatwiej będzie egzekwować ich obowiązki finansowe i prawne. Obowiązek służby wojskowej ma być stopniowo znoszony, tak więc ta przyczyna pozostawania za granicą będzie zanikać.

Zyskamy na składkach

Wiele osób, które chcą wrócić, założyło za granicą swój pierwszy biznes. Mają wątpliwości, czy gdy wrócą do Polski, będą mogły opłacać preferencyjne składki ZUS, czy zagraniczny biznes pozbawi je tej możliwości. Agnieszka Orłowska z centrali ZUS wyjaśnia, że w razie przeniesienia firmy np. z Wielkiej Brytanii do Polski albo założenia w kraju nowej firmy zamiast zlikwidowanego zagranicznego biznesu można będzie przez dwa lata opłacać niższe składki.

Stefan Jacyno, adwokat, partner w Kancelarii Wardyński i Wspólnicy

Polacy, którzy są w związku małżeńskim z obywatelem innego kraju, mogą bez żadnych ograniczeń kupować z małżonkiem tylko mieszkania. W wypadku domu jednorodzinnego nabywanego na terenie naszego państwa jest podobnie, ale pod warunkiem że małżonek jest obywatelem kraju należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego i rzeczywiście oboje zamierzają zamieszkać w tym domu. Jeżeli miałby to być ich drugi dom, potrzebne byłoby zezwolenie (wymóg ten przestanie obowiązywać po 1 maja 2009 r.). Małżeństwa z obywatelami EOG mogą bez zezwolenia kupować działki, ale jest ograniczenie do 1 maja 2016 r. dla działek rolnych. Oczywiście zawsze można nabyć nieruchomości jako odrębny majątek, wtedy ograniczenia nie obowiązują.

Michał Kosiarski
Rzeczpospolita