Tygodniowy raport z rynku surowców

Na rynku zrobiło się bardzo nerwowo. Do najważniejszych przyczyn spadków należą:

- Wyhamowanie popytu ze strony największego funduszy ETF (iShares Silver Trust - SLV) na rynku srebra. Ilość srebra zgromadzonego przez fundusz nie uległa zmianie od połowy marca.

- Prawie czterokrotny wzrost popytu na opcję put na jednostki funduszu SLV w ciągu ostatnich dni.

- Dwukrotne zwiększenie wymaganego depozytu przez Chicago Mercantile Exchange od kontraktów na srebro w ciągu kilku dni. Jeden kontrakt na CME na srebro opiewa na 5 tys. uncji srebra. Depozyt jaki należało złożyć przed 01.05.2011 wynosił $12 825 (przy cenie $48 USD za uncję srebra było to 5,3% wartości kontraktu). W wyniku pierwszej podwyżki wartość depozytu wzrosła do $14 513 za kontrakt (przy cenie $42 USD za uncję srebra jest to 6,9% wartości kontraktu). Obecnie wartość depozytu wynosi $16 200 (przy cenie $42 USD za uncję srebra jest to 7,7% wartości kontraktu).

- Wychodzenie z rynku srebra największych funduszy hedgingowych, w tym funduszy słynnego inwestora Georga Sorosa.

Struktura rynku srebra

Srebro jest drugim najbardziej popularnym metalem szlachetnym na świecie, którym handluje się na giełdach towarowych. Charakteryzuje się dobrą przewodnością elektryczną, cieplną oraz jednym z najwyższych współczynników odbicia światła. Posiada ono także właściwości bakteriobójcze. Wykorzystuje się je do produkcji biżuterii, zastaw stołowych, monet i medali, w przemyśle (głównie elektrycznym i elektronicznym) oraz w fotografii.

Przemysł odpowiada za ponad 45% całkowitego popytu na srebro (dane na podstawie raportu The Silver Institute z 2010 r.). W ciągu ostatnich 10 lat spadł popyt ze strony branży fotograficznej, która obecnie odpowiada za 7% całkowitego popytu (10 lat temu było to aż 25%). Na drugim miejscu w strukturze popytu znajdują się inwestycje, za którymi stoją w dużej mierze fizyczne ETF-y na srebro, które pojawiły się w 2006 r.

Najwięcej srebra na świecie wydobywa się w Meksyku (128,6 mln uncji w 2010 r.). Do grona największych producentów zaliczają się także kraje, które są znacznymi producentami miedzi. Wynika to z faktu występowania srebra w rudach miedzi. Polska odpowiada za 5% światowej podaży srebra. Największym producentem srebra w Europie a zarazem drugim na świecie jest KGHM, który w 2009 r. wyprodukował 38,7 mln uncji srebra. W 2010 r. 70% światowej podaży pochodziło z produkcji górniczej. Źródła wtórne odpowiadały za ok. 20% podaży.

Powtórka z historii…

Ważnym substytutem srebra na rynku metali szlachetnych jest złoto. Surowce te były jeszcze 100 lat temu uznawane jako ważny środek płatniczy. Ich rzadkość występowania w przyrodzie sprzyjała braku problemów z inflacją. Szacuje się, że w przyrodzie srebra jest 16 razy więcej niż złota.

Wykres cen srebra pokazuje, że notowane w ostatnich miesiącach gigantyczne wzrosty nie są precedensem. Najsłynniejszymi inwestorami na rynku srebra byli bracia Hunt, którzy w latach 70-tych zaczęli skupywać srebro jako zabezpieczenie przed rosnącą inflacją (posiadanie, kupowanie i sprzedawanie złota ograniczone było licznymi regulacjami Kongresu USA w owym okresie).

Rozpoczęli oni skupywanie srebra już w 1973 r. przy cenie ok. 2 USD za uncję. Jednakże, okres ich największej aktywności przyszedł w latach 1979-1980. W wyniku akumulacji 200 mln uncji srebra (ok. 50% światowej podaży srebra w ciągu roku w owym okresie) podbili oni ceny z poziomu $5 do $50 za uncję. Wzrostom cen metali szlachetnych w owym okresie sprzyjały również informacje na temat interwencji zbrojnej ZSRR w Afganistanie.

Do pęknięcia bańki na rynku srebra doszło w marca 1980 r. , kiedy FED postanowił rozpoczął sprzedaż rezerw srebra. Spadkom sprzyjały również nowe regulacje na giełdzie w Nowym Jorku, która postanowiła ukrócić stosowania wysokich dźwigni. W wyniku tych działań ceny srebra spadły do poziomu 10 USD za uncję. Bracia Hunt w rezultacie dostali wezwanie do uzupełnia depozytu zabezpieczającego o 100 mln USD, którego nie byli w stanie pokryć. W wyniku spadku cen odnotowali oni ponad 2 mld USD strat. Wzrost cen srebra w ciągu ostatnich 3-lat

Ceny srebra od 2008 r. wzrosły z poziomu 8 USD za uncję do ponad 40 USD. U źródeł tak dynamicznego wzrostu cen leży wiele czynników. Do najważniejszych zaliczamy:

- Luźna polityka monetarna FED, która zwiększa oczekiwania co do inflacji w przyszłości oraz wpływa na spadek wartości dolara w stosunku do najważniejszych walut na świecie.

- Niepewność na rynkach światowych (kryzys w Afryce i na Bliskim Wschodzie, zadłużenie krajów PIIGS). Zwiększa ona prawdopodobieństwo utrzymywania luźnej polityki monetarnej przez banki centralne na całym świecie.

- Pojawienie się ETF-ów i skupywanie przez nie potężnych ilości surowca. Największy ETF na rynku srebra posiada obecnie ponad 10 tys. ton srebra, co stanowi ponad 35% całkowitej podaży surowca. Nie po raz pierwszy ten czynnik odgrywa szczególnie istotną rolę w kombinacji z luźną polityką monetarną

- Wzrost popytu ze strony nowych, szybko rozwijających się branż technologicznych (płyty DVD, laptopy, tablety). Na rynku widoczny jest szczególnie wzrost cen ze strony Chin, które są obecnie największym importerem srebra na świecie.

- Wzrost cen złota, które jest istotnym substytutem srebra w biżuterii, monetach i zastawach stołowych.

- De-hedging. Zamykanie umów, zabezpieczających producentów srebra, przed spadkami cen surowca – warto jednak zauważyć, iż wpływ tego czynnika wyczerpał się

Ostatnie miesiące na rynku srebra

Bieżąca sytuacja na rynku srebra wydaje się być zdecydowanie bardziej skomplikowana niż kilka tygodni temu. Ceny przez ostatnich kilka miesięcy rosły pod wpływem m.in. :

- Braku zmiany polityki monetarnej FED-u. Komunikaty przedstawicieli amerykańskich władz monetarnych nadal mają wydźwięk bardzo gołębi.

- Utrzymującej się niepewność na rynkach związanej z wysokimi cenami surowców energetycznych (mogącymi podkopać wzrost gospodarczy)

- Spekulacji na temat utworzenia przez Chiny funduszu lokującego rezerwy w metale szlachetne

Jednakże ostatni tydzień przyniósł informacje, które zmieniają obraz rynku

Wnioski

Ostatnie zmiany cen na rynku srebra, pokazują że rynek jest mocno wykupiony. Duże wahania cen wskazują na duży udział emocji i niepewności co do kontynuacji trendu. Silna reakcja rynków, na fakt podwyższenia wymaganych depozytów przez CME oraz na silny spadek długich spekulacyjnych pozycji netto na giełdzie w Nowym Jorku pozwala sądzić, że wszelkiego rodzaju nowe informacje mające wydźwięk niedźwiedzi dla rynku srebra, będą traktowane jako poważny sygnał do spadków cen na rynku. Fakt zwiększania wymaganych depozytów przez giełdy towarowe przywołuje na myśl końcową fazę bańki wywołanej przez braci Hunt. Podobne maksima również służą jako pretekst do sprzedaży.

Duża zmienność cen na rynku i utrzymujący się nadal ich wysoki poziom może zachęcić wielu producentów srebra do zabezpieczenia się przy obecnych cenach, co sprzyjałoby dalszym spadkom cen. Na rynku pojawiają się również pierwsze informacje o wychodzeniu największych funduszy hedgingowych (m.in. funduszu Georga Sorosa) z rynku srebra. Potężnym źródłem podaży na rynku mogą być także ETF-y, które w swych skarbcach ciągle mają ogromne zasoby metalu. Wydaje się więc, że w krótkim okresie kontynuacja spadków jest najbardziej prawdopodobnym scenariuszem. Jeżeli do inwestorów finansowych dołączą producenci (zabezpieczając ceny), trend spadkowy będzie przesądzony.

Dział Analiz
dr Przemysław Kwiecień, główny ekonomista
Marcin Kiepas
Daniel Kostecki
Paweł Kordala