„Tymczasowy” kokosów nie zbije

W dużej części są słabo wykształceni. Trafiają więc na kiepsko płatne stanowiska. Ponadto szefowie, ze zrozumiałych przyczyn, nie kwapią się do inwestowania w ich szkolenia i podnoszenie kwalifikacji. Oznacza to, że wielu z nich może być już na stałe skazanych na niskie pensje.

Zarobki bez rewelacji

Średnie uposażenia osób zatrudnionych na krótkie okresy idą znacząco w górę pod jednym warunkiem. Dzieje się tak wtedy, gdy wśród nich zaczyna się pojawiać większa liczba wykwalifikowanych specjalistów. Takich, których nie zadowoli płaca poniżej 3-4 tys. zł. Tych ostatnich w wielu branżach jednak brakuje. Poszukiwani fachowcy w dużej mierze sami decydują więc o zasadach, na jakich chcą być zatrudniani. Wśród „czasowników” jest ich niewielu. Chociaż analitycy rynku pracy wskazują, że ich liczba zaczyna się zwiększać. Agencje pracy tymczasowej coraz częściej kierują swoje oferty do informatyków, inżynierów, pracowników bankowości czy służby zdrowia.

Osobom zatrudnianym czasowo przydzielane są z reguły stanowiska niewymagające specjalnych kwalifikacji. Wykonują proste prace fizyczne w magazynach, farmacji, przemyśle spożywczym. Trafiają do tych gałęzi, w których załogę można łatwo wymienić i gdzie liczbę zatrudnionych da się bez większych problemów dostosować do potrzeb firmy.

Jak kształtują się zarobki w zawodach najczęściej obsadzanych przez pracowników tymczasowych? Według danych agencji Sedlak & Sedlak, pracownik magazynu zarobi średnio ok. 2,2 tys. brutto. Przeciętne płace szeregowych pracowników produkcji są nieco niższe – zarabiają oni w granicach 1,9 tys. zł. Praca na krótko – dobrze że jest, źle, jeśli się przedłuża

Na stanowiskach produkcyjnych i związanych z produkcją pracuje ponad dwie trzecie „tymczasowych”. Niektóre źródła podają nawet, że do produkcji trafia aż 80 proc. zatrudnianych na określony czas. A ponad połowa z nich to ludzie młodzi.

To kolejna ważna cecha pracy tymczasowej. Zatrudnieni tymczasowo zarabiają niezbyt dobrze również i z tego powodu, że przeważają wśród nich ludzie przed 25 rokiem życia. A więc tacy bez doświadczenia zawodowego i kwalifikacji, często jeszcze uczący się.

Praca tymczasowa wielu z nich jest na rękę. Jeśli studiują, niepotrzebne są im nawet świadczenia ze strony pracodawcy. Poza tym zajęcie, nawet na krótki termin, wyciąga ich ze strefy bezrobocia. A ono dla osób przed 25 rokiem stanowi ogromne zagrożenie. Ich zatrudnianie w tej formie opłaca się również pracodawcom. Dzięki temu spadek poziomu zatrudnienia jest do pewnego stopnia powstrzymywany.

Zwraca uwagę skala tego zjawiska. Według danych Eurostatu, umowy czasowe w krajach Unii są podpisywane z osobami do 25 lat w 40 proc. przypadków. W Polsce ich ilość jest aż o jedną trzecią większa od średniej unijnej. Pod tym względem wyprzedzają nas jedynie oba państwa z Półwyspu Iberyjskiego.

Polskie Forum HR podaje przy tym, że średnio osoby do 25 roku życia zarabiają 11,58 zł brutto za godzinę pracy. Osoby starsze – o niespełna 2 zł/godz. więcej. Dopiero po 50-tce płaca pracowników tymczasowych spada znowu poniżej 12 zł za godzinę.

„Czasowników”, nie tylko zresztą młodych, jest już tylu, że tworzą coś w rodzaju nowej klasy społecznej. Mają pracę, ale – niewiele ponadto. Napotykają na bariery przy usamodzielnianiu się. Nie mogą niczego planować na dłuższą metę. Żyją w kłopotliwej sytuacji niepewności zawodowej.

Dlatego autorzy raportu „Młodzi 2011” podkreślają: zaleta tej formy zatrudnienia, jaką jest zmniejszanie poziomu bezrobocia, nie powinna przesłaniać jej wad. – Pokazujemy w raporcie, jak ważne jest, aby stworzyć młodym warunki do przechodzenia z form elastycznego zatrudnienia do stałej pracy – mówi jeden z twórców raportu, minister Michał Boni.

Czy praca tymczasowa może przerodzić się w stałe zatrudnienie u tego samego pracodawcy? W Polsce dzieje się tak w 20 proc. przypadków. W krajach zachodnich odsetek ten jest znacznie większy.

tk/JK