Umowa UE‑Kanada/Negocjacje zakończone, niejasności pozostają

Mimo rangi porozumienia (zwanego w skrócie CETA), Komisja Europejska negocjująca jego tekst w imieniu UE ograniczyła się do lakonicznego komunikatu zamieszczonego wśród innych informacji o wydarzeniach bieżących. Rzecznik KE Peter Stano tłumaczył powściągliwość KE tym, że tekst został dopiero wysłany do krajów członkowskich oraz PE i czas na szersze komentowanie przyjdzie później.

Po stronie unijnej nie jest wciąż jasne, o jaki rodzaj umowy chodzi: czy jest to umowa unijna - która wejdzie w życie zaraz po tym jak zatwierdzi ją Rada UE złożona z państw członkowskich i Parlament Europejski, czy też chodzi o typ mieszany, co oznacza, że porozumienie będzie musiało przejść dłużej trwający i mozolniejszy (od 1,5 roku do 2 lat) proces osobnych ratyfikacji przez 28 państw członkowskich. Kraje członkowskie mają po wakacjach zdecydować o tym, jak zakwalifikować umowę.

Tekst umowy, mimo komunikatu o zakończeniu negocjacji, nie został wciąż opublikowany. Niezdecydowanie krajów może wynikać z ich zastrzeżeń do niektórych postanowień, a część ekspertów zastanawia się, czy KE przekroczyła ramy negocjacyjne, jakie dostała od krajów, czy też może państwa źle ów mandat określiły.

"Stan negocjowanej umowy dla UE jest obecnie niejasny, i ta niejasność w stosunku do zatwierdzenia przez UE umowy wystawia ją na ryzyko polityczne. Bruksela powinna jasno stwierdzić: czy umowa została uzgodniona i na jakim etapie jest proces zatwierdzania przez kraje członkowskie" - powiedział w rozmowie z PAP James Small, dyrektor Atlantic Strategy Group z Brukseli, doradzającej przedsiębiorstwom z branży górniczej, energetycznej i metalurgicznej.

Europejska federacja przedsiębiorców Business Europe z komentarzami czeka na późniejszy etap, gdy tekst ujrzy światło dzienne. Jak podkreśliła ekspertka tej organizacji Eleonora Catella w rozmowie z PAP, dla biznesu unijnego szczególnie ważne były: przetargi publiczne na poziomie niższym niż federalny, reguły pochodzenia i własność intelektualna. W przypadku własności intelektualnej innowacyjnych lekarstw były różnice - co do zasady w UE okres ich ochrony jest dłuższy.

"Business Europe ma nadzieję, że dzięki porozumieniu CETA unijni inwestorzy będą odpowiednio chronieni na rynku kanadyjskim" - podsumowała ekspertka.

Dobre wieści dla sektorów farmaceutycznego czy samochodowego nie idą w parze z tym, co wiadomo o niektórych uzgodnieniach w sektorze rolno-spożywczym. UE otwiera swój rynek w tym zakresie bardziej niż Kanada. Dla przykładu źródła unijne wymieniają wysokość kwot eksportowych z UE do Kanady dla serów na poziomie 17 tys. ton rocznie, (podczas gdy satysfakcjonujący dla producentów unijnych byłby poziom 40 tys.). Tymczasem Unia całkiem otwiera swój rynek serów dla Kanady, a z kolei dla wołowiny i wieprzowiny przewiduje się duże kontyngenty bezcłowe.

Kompleksowa umowa gospodarczo-handlowa UE-Kanada (Comprehensive Economic and Trade Agreement - CETA) negocjowana od 2009 roku, jest ważna także dlatego, że uważa się ją za pierwowzór dla umowy handlowej z USA i innymi partnerami.

Taryfy celne podobnie jak w przypadku umowy handlowej z USA mają być w ogromnym stopniu zniesione: zakłada się poziom 98 proc. Do tego dochodzi likwidacja barier pozataryfowych oraz liberalizacja handlu usługami. We wspólnym unijno-kanadyjskim studium, korzyści gospodarcze z umowy handlowej UE-Kanada oszacowano na ponad 11 mld euro w przypadku 500-milionowej UE i około 8 mld euro dla 35-milionowej Kanady.

Rachunek ten w przeliczeniu na mieszkańca pokazuje, że korzyści Kanady są 10 razy wyższe niż UE.

UE jest drugim, po USA, największym partnerem handlowym Kanady. W 2012 r. wartość eksportu towarów z UE do Kanady wyniosła ponad 31 mld euro, a importu z Kanady do UE wyniosła ponad 30 miliarda euro. Kanada zajmuje 12. miejsce wśród międzynarodowych partnerów handlowych UE. Wartość eksportu usług z UE do Kanady osiągnęła w 2012 roku blisko 17 miliardów euro, a import usług z Kanady do UE wyniósł 10 miliardów euro.

Najważniejszymi odbiorcami kanadyjskich towarów w UE są Wielka Brytania, Niemcy i Holandia a najważniejszymi unijnymi dostawcami towarów Niemcy i Wielka Brytania. Obroty handlowe Polski z Kanadą wyniosły w zeszłym roku około jednego miliarda euro, przy czym polski eksport do Kanady osiągnął poziom około 750 mln euro, a import był ponad dwukrotnie mniejszy.

UE zainwestowała więcej (bezpośrednich inwestycji zagranicznych) w Kanadzie niż Kanada w UE. Kanada obecnie zajmuje trzecie miejsce na świecie pod względem potwierdzonych złóż ropy.

Z Brukseli Renata Bancarzewska (PAP)

rban/ kot/mok/