Wrocław/ NIK: wiele nieprawidłowości przy budowie zbiornika Racibórz
Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła wiele nieprawidłowości przy budowie zbiornika Racibórz, co opóźnia realizację projektu ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry - napisano w raporcie NIK.
Jak poinformowała PAP rzecznik prasowa wrocławskiej delegatury NIK Violetta Matuszewska-Potempska, NIK po raz ósmy skontrolował realizację tej inwestycji, wyniki kontroli już w latach 2007-14 wskazywały na niski poziom wykonania założonych zadań.
"Oceny te okazały się uzasadnione i w 2014 r. datę zamknięcia projektu przesunięto o ponad trzy lata, tj. do dnia 31 grudnia 2017 r. Niemniej jednak już wówczas NIK wskazała, że termin ten również jest nierealny. Wyniki tegorocznej kontroli pokazały, że w stosunku do 2013 r. nastąpił postęp w realizacji projektu" - dodała Matuszewska-Potempska.
Jak podano w raporcie, do końca 2015 r. zakończono 10 z 16 zawartych kontraktów: wybudowano lub przebudowano ponad 60 km wałów przeciwpowodziowych i 14 przepustów wałowych, zmodernizowano i udrożniono kanały powodziowe oraz koryto starej Odry, przystosowano kanał miejski we Wrocławiu i stopnia Rędzin do przepuszczania wód powodziowych, oraz zmodernizowano Bulwary Odry Śródmiejskiej i przebudowano Jaz Wrocław I. Wybudowano również infrastrukturę drogową i techniczną w miejscowości Nowa Wieś w Gminie Lubomia.
"Niestety, w 2015 r. nie udało się rozwiązać problemów i wyeliminować nieprawidłowości przy budowie zbiornika Racibórz - kluczowej inwestycji dla realizacji całego Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry. Spowodowało to jeszcze większe opóźnienia w pracach i doprowadziło do sytuacji, w której po blisko trzech latach realizacji przedsięwzięcia strony umowy nie potrafiły określić ani realnej daty jej zakończenia, ani faktycznych kosztów" - napisano w raporcie.
Kontrolerzy stwierdzili, że ostatecznie w październiku 2016 r. po upływie blisko 90 proc. czasu przewidzianego na realizację całej inwestycji Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach - z winy wykonawcy - odstąpił od zawartej z nim umowy, co znów oddali datę zakończenia budowy zbiornika Racibórz.
Zgodnie z jej dotychczasowymi postanowieniami budowa miała się zakończyć na początku 2017 r. Pierwotnie termin przesunięto na listopad 2018 r., a obecnie przewiduje się oddanie Zbiornika w 2020 r.
NIK zauważyła, że przy budowie zbiornika Racibórz dochodziło do wielu nieprawidłowości.
"Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach po raz kolejny dopuścił do prowadzenia przez wykonawcę, z naruszeniem warunków kontraktu, części robót budowlanych bez zatwierdzonych projektów wykonawczych oraz programów zapewnienia jakości. Podważyło to rzetelność działania systemu zarządzania przyjętego w Projekcie oraz mogło mieć negatywny wpływ na trwałość i bezpieczeństwo użytkowania obiektu" - czytamy w raporcie.
Jak podano, również z naruszeniem warunków kontraktu w nasyp Zapory Lewobrzeżnej i Zapory Prawobrzeżnej wykonawca wbudował materiał alternatywny, tj. kruszywo hydrotechniczne z łupka powęglowego Gwarex (czarny łupek), niespełniające wymagań określonych w projekcie budowlanym, wykonawczym i szczegółowym programie zapewnienia jakości, co w przypadku napływu fali powodziowej mogło doprowadzić do katastrofy zagrażającej życiu mieszkańców Raciborza i okolic.
Kontrolerzy stwierdzili, że wykonawca podejmował także działania mające na celu wprowadzenie technologii wzmocnienia podłoża, która była niezgodna z warunkami zawartego kontraktu oraz stanowiskiem Międzynarodowego Panelu Ekspertów, w sytuacji, gdy konieczność konsolidacji podłoża jest niezbędna z uwagi na rodzaj i bezpieczeństwo budowli.
Skutkiem opóźnień w realizacji budowy zbiornika Racibórz jest również niskie zaawansowanie finansowe. Na koniec 2015 r. osiągnęło ono poziom 470,7 mln zł, czyli ponad 47 proc. planowanych kosztów zadania, które wynoszą 987,9 mln zł.
W ocenie NIK konieczność wypłacenia jednemu z wykonawców ponad 101 tys. zł odsetek było niegospodarnością. Opóźnienia w płatnościach wynikały z tego, że w 2015 r. w budżecie projektu brakowało 41,5 mln zł. Przyczyną były nieskuteczne działania przedstawicieli Komitetu Sterującego Projektu w celu zmiany źródła finansowania budowy zbiornika Racibórz.
"Skutkiem kolejnych opóźnień przy budowie zbiornika Racibórz będzie konieczność ponownego przesunięcia daty zakończenia całego projektu. Tak więc, do czasu zakończenia tej inwestycji oczekiwane zabezpieczenie przeciwpowodziowe nie zostanie osiągnięte" - napisano w podsumowaniu raportu NIK.