Wszystko, co chcesz wiedzieć o jajach, ale boisz się zapytać

Najbardziej popularnymi i najczęściej spożywanymi w Polsce są oczywiście jaja kurze. Można je kupić w każdym sklepie i na każdym bazarze. Stanowią nieodłączny element diety wielu polskich rodzin. Czym się jednak różnią od siebie?

Jaja z klasą

Pierwszą kwestią, na jaką powinniśmy zwrócić uwagę przy kupowaniu jaj jest ich klasa. Te przeznaczone do handlu detalicznego to jaja klasy A (jaja świeże). Muszą być one oznaczone na skorupce odpowiednimi numerami wyróżniającymi. Są to jednak dla przeciętnego Kowalskiego często nic niemówiące symbole. Przyjrzyjmy się dokładnie. Oto co oznaczają.

<< Zobacz koszyk cen Wirtualnej Polski >>

Numer wyróżniający składa się z kodu systemu chowu, kodu państwa oraz oznaczenia zakładu. Rozpoczyna się od określenia tzw. systemu hodowli:

• "0" dla jaj z chowu ekologicznego (stosowanie ekologicznych mieszanek pasz, wolny wybieg, wylęg tradycyjny, naturalny);
  • "1" dla jaj z chowu na wolnym wybiegu (kury poruszają się swobodnie po wybiegu, grzędach)
  • "2" dla jaj z chowu ściółkowego (kury mają naturalną podściółkę ze słomy, trocin itp., ale są cały czas w zamknięciu)
  • "3" dla jaj z chowu klatkowego (kilka kur w klatce, bez ściółki, nie mają dostępu do światła słonecznego, często obcina się im dzioby i pazury, żeby się wzajemnie nie raniły).

Następnie występuje kod państwa członkowskiego Unii Europejskiej (dla Polski jest to oczywiście "PL"), w którym zarejestrowany jest zakład. Na oznaczenie zakładu (weterynaryjny numer identyfikacyjny) składają się kolejno: kod województwa (dwie cyfry), kod powiatu (dwie cyfry), kod zakresu działalności (dwie cyfry) oraz kod firmy w danym powiecie (dwie cyfry).

Takie jaja występują w Polsce w czterech kategoriach wagowych. O przynależność do określonej decyduje norma PN-A-86503. Zgodnie nią jaja najmniejsze "S" (small - małe) to te o wadze poniżej 53 gramów. Jaja ważące od 53 do 63 gramów to jaja "M" (medium - średnie). Te, które ważą między 63 a 73 gramy, otrzymują kategorię "L" (large - duże), a wszystkie powyżej 73 gramów wpadają do kategorii "XL" (extra large - bardzo duże).

Oprócz jak klasy A występują również jaja klasy B oraz C. Jaja klasy B to również jaja spożywcze. Dzielimy je na:

• jaja niechłodnicze i nieutrwalone, tj. takie, które nie były magazynowane w temperaturze 5ºC. Oznacza się je literą "B" w kole o średnicy, co najmniej 12 mm;
• jaja chłodnicze, schłodzone w pomieszczeniach o temperaturze 5ºC. Dla nich obowiązującym znakiem jest trójkąt równoboczny o długości boku, co najmniej 10 mm;
• jaja utrwalone chłodzone lub nie, w mieszaninie gazów różniącej się od składu atmosferycznego powietrza. Te z kolei oznacza się rombem o przekątnych 16 i 7 mm.

Ostatnią klasą jest klasa C, czyli jaja niesortowane, niemające cech jaj klas "A" i "B". Są one przeznaczone do wykorzystania w przemyśle lub przetwórstwie rolno-spożywczym. Oznaczeniem tej klasy jest litera C umieszczona w kole o średnicy, co najmniej 12 mm.

Alternatywa dla kur

Bez jaj wielkanocny posiłek z pewnością jest niekompletny. Nie muszą to być jednak tylko i wyłącznie jajka kurze. Możemy się pokusić o przygotowanie dań z innych jaj. Wybór jest dość szeroki.

Jedną z alternatyw dla jaj kurzych są jaja przepiórcze. Są dość małe (do 15 gramów) i wyróżniają się nakrapianą ciemnymi plamkami skorupką. Zawierają dużo mniej cholesterolu niż kurze, posiadają dużo składników odżywczych, aminokwasów i witamin.

Jaja przepiórcze kosztują od 23 do 30 groszy za sztukę.

Na drugim biegunie mamy natomiast jaja strusie. Średnia wielkość takiego jaja to około 1500 gramów. Z jednej sztuki można przygotować jajecznicę dla nawet 6-8 osób. Wielkość jest jednak rekompensowana przez cenę. Jedno strusie jajo kosztuje od 40 zł (poza Warszawą), średnio natomiast około 50 zł, ale można kupić je nawet za 70-90 zł.

Pod względem zawartości cholesterolu w żółtku jaja strusie zajmują miejsce pośrednie między indykiem i kaczką a perlicą czy przepiórką, a jego ilość jest zbliżona do zawartości cholesterolu w jaju kurzym.