Wybierz najkorzystniejszą metodę płacenia zaliczek

Przypomnijmy: zaliczki na podatek dochodowy możemy płacić w stałej wysokości (uproszczone) lub od liczonego na bieżąco dochodu. Można też rozliczać się z fiskusem co miesiąc lub co kwartał.

Która metoda jest najlepsza? Uproszczone zasady są atrakcyjne dla firm, w których dochody rosną z każdym rokiem. Mogą bowiem płacić niższe zaliczki i aż do rozliczenia rocznego obracać zaoszczędzonymi pieniędzmi. Jeśli jednak nasze zarobki spadają, wybierając uproszczoną formę możemy nadpłacić podatek i odzyskać go dopiero w przyszłym roku. Jednak nie każdy przedsiębiorca ma pełną gamę możliwości. Kwartalne i uproszczone rozliczenie jest dostępne tylko dla niektórych.

Wszyscy przedsiębiorcy mogą co miesiąc liczyć zaliczki od faktycznego dochodu uzyskanego od początku roku. Pomniejszają je o składkę na ubezpieczenie zdrowotne (ale nie całą, tylko w wysokości 7,75 proc. podstawy wymiaru).

Zaliczkę wpłacamy do 20 dnia następnego miesiąca. Jeszcze w 2009 r. należność za grudzień, w wysokości takiej jak za listopad, płacimy do 20 grudnia (czyli odprowadzamy wtedy podwójną zaliczkę). Po zakończeniu roku przedsiębiorcy rozliczający się według skali składają – do 30 kwietnia – zeznanie roczne na formularzu PIT-36 (liniowcy na PIT-36L).

Przykład
Pan Kowalski prowadzi firmę usługową. Rozlicza się według skali podatkowej. W styczniu 2009 r. uzyskał dochód w wysokości 10 000 zł. Zaliczka na podatek wyniesie 1244 zł. Może ją pomniejszyć o zapłaconą w styczniu składkę zdrowotną.

Kwartalne zaliczki mogą płacić:
- mali podatnicy, czyli firmy, których przychody (wraz z VAT) w 2008 r. nie przekroczyły 2 702 000 zł,
- firmy rozpoczynające działalność.
Zaliczki kwartalne liczymy narastająco, czyli od dochodu osiągniętego od początku roku. Do urzędu wpłacamy różnicę między wyliczonym podatkiem a sumą zaliczek za poprzednie kwartały kalendarzowe. Trzeba to zrobić do 20 następnego miesiąca. Za ostatni kwartał zaliczkę płacimy do 20 grudnia i jest taka sama jak zaliczka za miesiąc poprzedni. Ostateczne rozliczenie następuje w zeznaniu rocznym.

Warto pamiętać, że mały podatnik, który zdecydował się opłacać zaliczki co kwartał, nie może wybrać uproszczonej metody ich naliczania. Jest ona bowiem przeznaczona tylko dla przedsiębiorców płacących zaliczki co miesiąc.
Firmom rozpoczynającym działalność kwartalne zaliczki przysługują tylko w pierwszym roku. W następnych latach mogą korzystać z tego przywileju, jeśli są małymi podatnikami. Rozliczać się co kwartał mogą też przedsiębiorcy, którzy płacą podatek liniowy (jeśli są małymi podatnikami lub rozpoczynają działalność).

Podstawową zaletą tej metody jest to, że pieniądze do urzędu przelewamy co trzy, a nie co jeden miesiąc. Mamy więc je dłużej w firmie i możemy swobodnie nimi obracać.

Przykład
Pan Kowalski prowadzi firmę handlową. W styczniu i lutym 2009 r. uzyskał duży dochód i zapłacił od niego zaliczki na PIT. W marcu kupił samochód ciężarowy, który jednorazowo zamortyzował, i za ten miesiąc nie płacił zaliczki.
Inaczej byłoby, gdyby pan Kowalski wybrał rozliczenie kwartalne. Ponieważ łączne koszty za pierwsze trzy miesiące 2009 r. są wyższe niż przychody, w ogóle nie odprowadzałby zaliczki za pierwszy kwartał.

Podatek co kwartał mogą też płacić ryczałtowcy. Dotyczy to jednak tylko tych podatników, których przychody w 2008 r. nie przekroczyły 84 437,50 zł. Powinni byli o tym zawiadomić urząd skarbowy już do 20 stycznia.
Przy metodzie kwartalnej muszą wpłacać podatek do 20 następnego miesiąca po upływie kwartału, a za ostatni kwartał roku podatkowego do 31 stycznia następnego roku (w terminie złożenia zeznania). *Co miesiąc stała kwota *

Najmniej liczenia mają przedsiębiorcy, którzy wybiorą metodę uproszczoną. Płacą zaliczki w stałej wysokości, pomniejszając je tylko o składki zdrowotne.
Ten przywilej przysługuje już działającym firmom, które wykazały dochód w zeznaniu rocznym złożonym w ubiegłym roku (lub dwa lata temu).
Z uproszczonej formy nie mogą więc skorzystać firmy nowe oraz osiągające straty w poprzednich latach.

Uproszczone zaliczki mogą odprowadzać zarówno przedsiębiorcy rozliczający się według skali, jak i płacący podatek liniowy. U tych pierwszych zaliczka to 1/12 podatku (obliczonego według aktualnej skali) od dochodu wykazanego w zeznaniu za 2007 r. Jeśli w tym roku mieli stratę albo ich dochód nie przekroczył kwoty powodującej obowiązek zapłaty podatku, liczą zaliczkę od dochodu za 2006 r.

Przykład
Pan Kowalski w rozliczeniu za 2007 r. wykazał dochód w wysokości 50 000 zł. Uproszczoną zaliczkę wyliczy tak: (50 000 zł x 18 proc.) – 556,02 zł = 8443,98 zł : 12 = 704 zł (po zaokrągleniu) Taką zaliczkę (pomniejszoną jedynie o składkę na ubezpieczenie zdrowotne w części do odliczenia) musi co miesiąc odprowadzać do urzędu skarbowego.

U liniowców uproszczona zaliczka to 1/12 podatku wyliczonego przy zastosowaniu 19-proc. stawki.

Przykład
Pan Kowalski prowadzi firmę i płaci 19-proc. liniowy podatek. W 2009 r. zdecydował się na uproszczoną formę odprowadzania zaliczek. Jego dochód za 2007 r. wyniósł 50 000 zł. Zaliczki wyliczy w następujący sposób: 50 000 zł x 19 proc. = 9 500 zł : 12 = 792 zł (po zaokrągleniu) Zaliczka jest co miesiąc pomniejszana o składkę na ubezpieczenie zdrowotne (7,75 proc. podstawy jej wymiaru).

U osób prawnych uproszczona zaliczka wynosi 1/12 podatku z zeznania za 2007 r. (albo 2006 r., jeżeli w zeznaniu za 2007 r. nie wykazano podatku). Inaczej będzie, gdy brany pod uwagę przy liczeniu zaliczki rok podatkowy jest krótszy lub dłuższy niż 12 miesięcy. Wtedy podstawą wyliczenia zaliczki jest podatek przypadający proporcjonalnie na każdy miesiąc.

Uproszczona metoda jest korzystna, jeśli nasze dochody rosną z każdym rokiem. Ważne jest też to, że wiemy, ile musimy zapłacić fiskusowi (niezależnie od wysokości bieżącego dochodu) i możemy lepiej zaplanować wydatki.

*Przykład *
Pan Kowalski założył firmę w 2007 r. W pierwszym roku jego dochód z działalności wyniósł 50 000 zł. Firma jednak się rozwija i już w styczniu 2009 r. pan Kowalski uzyskał dochód w wysokości 15 000 zł. Gdyby rozliczał zaliczki na ogólnych zasadach, zapłaciłby za styczeń 2144 zł (po zaokrągleniu, bez uwzględnienia składki zdrowotnej). Wybrał jednak metodę uproszczoną i zaliczka za styczeń wyniesie tylko 704 zł (przed pomniejszeniem o składkę zdrowotną).

Poinformuj urząd
O wyborze uproszczonej formuły należy zawiadomić urząd skarbowy do 20 lutego (osoby prawne składają takie zawiadomienie w terminie wpłaty pierwszej zaliczki w roku podatkowym). Nie trzeba jednak informować fiskusa, jeżeli zdecydowaliśmy się na uproszczone zasady już w poprzednich latach. Zawiadomienie musimy złożyć wtedy, gdy chcemy wrócić do zasad ogólnych.
Informację do urzędu muszą przesłać też przedsiębiorcy, którzy zdecydowali się na kwartalne rozliczenie. Termin upływa 20 lutego (u ryczałtowców 20 stycznia). Jeśli zakładamy firmę w trakcie roku, musimy złożyć zawiadomienie do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności (nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu). Informacja o wyborze kwartalnych zaliczek dotyczy także następnych lat, chyba że chcemy zrezygnować z tej możliwości (wtedy zawiadamiamy o tym urząd do 20 lutego, a ryczałtowcy do 20 stycznia).
Osoby prawne o wyborze kwartalnych zaliczek informują urząd do 20 dnia drugiego miesiąca roku podatkowego. O rezygnacji z tej formy zawiadamiają w terminie wpłaty pierwszej zaliczki za dany rok podatkowy.

Przemysław Wojtasik
Rzeczpospolita