Wzrost PKB poniżej 2 proc.? Niestety, ryzyko jest poważne [ANALIZA CINKCIARZ.PL]

Już od ponad dwóch miesięcy sygnalizujemy, że rozwój gospodarczy w tym roku może wynieść tylko 2 proc. Jednak najnowsze dane GUS pokazują rosnące ryzyko, że nie uda się osiągnąć nawet tej stosunkowo niskiej wartości - ocenia Marcin Lipka, główny analityk Cinkciarz.pl.

Wczoraj GUS podał, że w październiku produkcja budowlano-montażowa spadła o 20.1 proc. r/r. To kolejny miesiąc bardzo słabej kondycji budowlanki. I choć w znacznej części wynika ona z mniejszych inwestycji infrastrukturalnych, to jednak warto zauważyć, że inne odczyty makroekonomiczne z Polski są także wyraźnie gorsze od prognoz.

Produkcja przemysłowa w minionym miesiącu spadała o 1.3 proc. r/r, natomiast sprzedaż detaliczna była poniżej konsensusu ekonomistów (4.2 proc. r/r) i wyniosła 3.7 proc. r/r. Pesymistyczne wnioski płyną ze wskaźników wyprzedzających. Indeks PMI dla Polski przygotowywany przez Markit IHS obniżył się w październiku do najniższego poziomu od września 2014 r. Wskazuje on także najniższe od ponad dwóch lat tempo wzrostu zatrudnienia w przemyśle.

Poważne powody do niepokoju powinno także wywoływać opublikowane w poniedziałek opracowanie GUS dotyczące przedsiębiorstw niefinansowych w okresie od stycznia do września 2016 r. Wynika z niego, że nakłady inwestycyjne w pierwszych trzech kwartałach br. spadły o 9.1 proc., podczas gdy w analogicznym okresie ub.r. notowano wzrost na poziomie 12.3 proc.

Warto także zauważyć, że zmniejszyły się nie tylko inwestycje w "budynki i budowle” (o 17.8 proc.), ale skurczyły się również nakłady na urządzenia techniczne oraz narzędzia (o 4.3 proc.). Stosunkowo słabo wyglądają także inwestycje w przetwórstwie przemysłowym, gdzie nastąpił wzrost o 6.1 proc., podczas gdy w 2014 i 2015 r. było to odpowiednio 17.8 proc. oraz 14.4 proc. ##Przyczyny słabych wyników gospodarki Za znaczną część mniejszych inwestycji opowiadają niższe wydatki jednostek samorządu terytorialnego. Według danych Ministerstwa Finansów cytowanych przez PAP, po trzech kwartałach spadły one z 19.5 do 10.5 mld zł. Ponieważ dane o produkcji budowlano-montażowej za październik są bardzo słabe, można oczekiwać, że na koniec roku nakłady samorządów będą prawie o połowę niższe niż w 2015 r.

Wydatki na środki trwałe zmniejszają się jednak również w części sektora prywatnego. Według danych z wrześniowego Biuletynu Statystycznego GUS, inwestycje w hotele spadły przez pierwsze trzy kwartały o ponad 22 proc. Zmniejszyły się także nakłady na budynki biurowe (o 12.5 proc.) oraz budynki przemysłowe i magazynowe (o 14.6 proc).

Narodowy Bank Polski (NBP) zwraca uwagę, że istotnym elementem wpływającym na inwestycje jest niepewność. W opracowaniu „Szybki Monitoring”, opublikowanym przez NBP pod koniec października br. czytamy, że „rosnąca niepewność nadal jest problemem w przedsiębiorstwach publicznych, przetwórstwie przemysłowym, energetyce oraz górnictwie”.

Jedną z przyczyn ostatniego spowolnienia wzrostu PKB może być fakt, że zarówno sektor publiczny, jak i prywatny silnie zwiększały inwestycje w latach 2014-2015. Obecnie więc, prócz efektu przechodzenia z jednej do drugiej perspektywy unijnej, następuje po prostu ograniczanie nakładów inwestycyjnych po ich silnych wzrostach w przeszłości, które dodatkowo jest potęgowane opisaną wcześniej niepewnością. ##PKB poniżej 2 proc. w 2016 r.? W kalkulacji PKB wyróżniamy trzy podstawowe składowe: konsumpcję generowaną przez gospodarstwa domowe, konsumpcję generowaną przez sektor publiczny oraz inwestycje. Pierwsze dwa komponenty odpowiadają za blisko 80 proc. wzrostu gospodarczego, a trzeci za ok. 20 proc. Wyliczenia mogą być zaburzone przez zmianę zapasów oraz eksportu netto. Jednak, biorąc pod uwagę szacunki Ministerstwa Finansów (MF) i Komisji Europejskiej (KE) oraz ostatnie dane o handlu zagranicznym, te składowe w br. powinny mieć ograniczony wpływ na finalny wynik.

Na podstawie dostępnych danych, można oszacować że spożycie krajowe (publiczne oraz prywatne) prawdopodobnie wzrosną w tym roku ok. 3.6 proc. Oznacza to, że będzie ono miało wkład na poziomie bliskim 2.9 pkt proc.

Ponad dwa miesiące temu liczyliśmy natomiast, że inwestycje skurczą się w tym roku o ok. 4-5 proc. Jednak, biorąc pod uwagę ostatnie doniesienia GUS, ten spadek może być głębszy i zakończyć się w przedziale minus 5-6 proc. Oznacza to, że wkład inwestycji do PKB może wynieść minus 1.1 pkt proc. W rezultacie więc istnieje poważne ryzyko, że finalny odczyt za 2016 r. będzie w okolicach 1.8 proc.