Za spóźnioną publikację ustawy: zastępca dyrektora w MF odwołany, urzędnicy RCL‑ukarani (opis3)

22.10. Warszawa (PAP/PAP Legislacja) - Z-ca dyrektora Departamentu Podatków Dochodowych w MF został odwołany ze stanowiska w związku ze spóźnioną publikacją ustawy o rajach podatkowych; szef Departamentu Dzienników Urzędowych w RCL otrzymał upomnienie; ponadto on i jego zastępca zostali pozbawieni premii za październik.

Biuro prasowe Ministerstwa Finansów poinformowało PAP o konsekwencjach wobec osób odpowiedzialnych za nieprawidłowości. "Zastępca dyrektora Departamentu Podatków Dochodowych (Jarosław Szatański - PAP) został odwołany ze stanowiska. Wobec dyrektora Departamentu Podatków Dochodowych (Ewa Adamiak - PAP) zostało wszczęte postępowanie wyjaśniające w trybie przepisów ustawy o służbie cywilnej" - poinformowało PAP biuro prasowe resortu finansów.

Z kolei szef Rządowego Centrum Legislacji Marek Berek poinformował PAP, że pisemne upomnienie z wpisem do akt personalnych oraz pozbawienie premii za październik to kara dla szefa Departamentu Dzienników Urzędowych i Systemów Informacyjnych RCL Jarosława Demineta w związku z opóźnieniem w publikacji "ustawy o rajach podatkowych". Premii za październik została też pozbawiona druga osoba wskazana jako odpowiedzialna za opóźnienie publikacji ustawy w sprawozdaniu szefa kancelarii premiera Jacka Cichockiego z kontroli w RCL; jest to zastępca Departamentu dzienników Marek Głuch.

Resort finansów podał, że minister finansów Mateusz Szczurek zapoznał się z ustaleniami kontroli KPRM w sprawie dotyczącej publikacji ustawy o zagranicznych spółkach kontrolowanych, czyli tzw. CFC (nowelizacja ustawy o CIT i PIT)
. "Ustalenia kontroli nie zostały zakwestionowane. Minister finansów podjął działania dla poszerzenia nadzoru nad procesem legislacyjnym" - wskazano.

W komunikacie przesłanym PAP resort finansów przypomniał, że po uzyskaniu informacji o nieopublikowaniu przez RCL zmian w ustawie dotyczącej rajów podatkowych w oczekiwanym terminie, minister finansów podjął działania naprawcze. Przygotowano projekt ustawy przewidujący nowy termin wejścia w życie tych regulacji. Umożliwią one stosowanie przepisów dotyczących zagranicznych spółek kontrolowanych od 1 stycznia 2015 r.

Ponadto minister finansów wprowadził rozwiązania wzmacniające nadzór w zakresie procesu legislacji aktów prawnych, których inicjatorem jest MF.

"20 października br. w Regulaminie organizacyjnym Ministerstwa Finansów wprowadzono dodatkowy obowiązek monitorowania terminów związanych z ostatnią, przebiegającą poza Ministerstwem Finansów, fazą prac nad projektami ministerstwa. Wprowadzono również obowiązek informowania członków Kierownictwa MF oraz Departamentu Prawnego o ryzyku niedotrzymania terminów w toku procesu legislacyjnego" - poinformowało MF.

W opublikowanym w środę przez KPRM sprawozdaniu szefa KPRM z kontroli przeprowadzonej przez kancelarię w resorcie finansów i RCL napisano m.in., że "ustalenia kontroli uzasadniają negatywną ocenę skuteczności i rzetelności działań Ministerstwa Finansów dotyczących wejścia w życie przepisów (...) w zakresie zagranicznych spółek kontrolowanych z dniem 1 stycznia 2015 r.".

Według KPRM resort finansów nie monitorował daty jej opublikowania w terminie umożliwiającym wejście w życie z dniem 1 stycznia 2015 r., tym samym nie zapewnił objęcia przepisami dotyczącymi CFC jak najszerszej grupy podatników. "Nie podjęto również działań w celu przyspieszenia prac nad publikacją ustawy zmieniającej nawet w ostatnim możliwym dniu jej ogłoszenia, tj. 30 września 20014 r." - napisano w dokumencie.

Zdaniem kontrolerów z KPRM odpowiedzialny za przygotowanie ustawy Departament Podatków Dochodowych w MF nie dostrzegł ryzyka związanego z nieopublikowaniem ustawy w oczekiwanym terminie i nie informował członków kierownictwa ministerstwa o potencjalnych skutkach nieogłoszenia regulacji do dnia 30 września 2014 r.

KPRM ma też zastrzeżenia do RCL. Negatywnie oceniono "niedochowanie należytej staranności w celu prawidłowego ustalenia terminu ogłoszenia przepisów, a także brak współpracy RCL z Ministerstwem Finansów w tym zakresie". Jednocześnie - jak zaznaczono w sprawozdaniu - "pomimo stwierdzonych nieprawidłowości, działania RCL nie naruszyły przepisów dotyczących publikacji aktów normatywnych".

Kontrolerzy uznali, że "ustawa o rajach podatkowych" została opublikowana z opóźnieniem, ponieważ RCL nieprawidłowo ustaliło termin jej ogłoszenia, a odpowiedzialność za to ponoszą szef Departamentu Dzienników Urzędowych i Systemów Informacyjnych Jarosław Deminet i jego zastępca Marek Głuch, "którzy dokonywali analizy przepisów vacatio legis i w konsekwencji nie nadali pracom właściwego priorytetu, tj. przyspieszonego trybu prac".

Według ustaleń KPRM Deminet uznał, że nieprzekraczalnym terminem publikacji był 30 listopada 2014 r., ponieważ z ogólnych zasad dotyczących przepisów podatkowych wynikała konieczność ogłoszenia ustawy do końca listopada 2014 r., natomiast zastępca dyrektora departamentu w ogóle nie określił terminu publikacji.

Szef RCL w piśmie z 20 października, w którym odniósł się do sprawozdania z kontroli ocenił, że oczywistym obowiązkiem dyrektorów Departamentu Dzienników jest ustalenie przewidzianej przez akt prawny daty jego wejścia w życie oraz uwzględnienie ewentualnie posiadanych informacji o specyfice aktu lub posiadanej informacji o potrzebie pilniejszej publikacji.

Jednocześnie Berek zaznaczył, że sprawozdanie z kontroli potwierdza, iż dyrektorzy uwzględnili przewidzianą w ustawie datę wejścia w życie (1 stycznia 2015 r.) i to, że wprowadza ona zmiany w tzw. ustawach podatkowych, zatem musi być ogłoszona do 30 listopada 2014 r. oraz to, że brak było szczególnych informacji dotyczących tej ustawy, i na tej podstawie podjęli decyzję o zwykłym trybie przygotowania jej do publikacji. Szef RCL stwierdził, że kontrolerzy uznali, iż dyrektorzy Departamentu Dzienników powinni ustalić wcześniejszą datę publikacji, nie wskazali jednak źródła tego stwierdzenia. Według Berka "z całą pewnością powinność taka nie wynika z obowiązujących przepisów".

Po kontroli szef KPRM zalecił prezesowi RCL: "niezwłoczne wdrożenie wewnętrznych procedur ogłaszania aktów prawnych, w tym adekwatnych i skutecznych mechanizmów monitorowania, we współpracy z rządowymi projektodawcami" terminu ich ogłaszania, "wzmocnienie nadzoru nad procesem ogłaszania aktów prawnych", tak aby zapewnić wejście w życie przepisów w planowanym terminie oraz "wyciągnięcie konsekwencji służbowych wobec osób odpowiedzialnych za stwierdzone nieprawidłowości".

Odnosząc się do tych zaleceń, Berek stwierdził, że w świetle ustawy o kontroli w administracji rządowej, "zalecenia lub wnioski ujmowane w +sprawozdaniu+ dotyczyć mogą usunięcia nieprawidłowości lub usprawnienia funkcjonowania jednostki kontrolowanej". "Nie sposób uznać sformułowanych w +sprawozdaniu+ wniosków dotyczących +wyciągnięcia konsekwencji służbowych wobec osób odpowiedzialnych+ za mieszczące się w jednej kategorii zaleceń dopuszczanych przez ustawę" - napisał Berek.

Według niego dwa pozostałe zalecenia zawarte w sprawozdaniu z kontroli - "jakkolwiek nie odnoszą się do usprawnienia procesu +prawidłowego ustalania terminy ustawy+, który kontrolerzy uznali za główną przyczynę opóźnienia publikacji ustawy - są ustaleniami zbieżnymi z wnioskami wynikającymi z ustaleń wewnętrznych RCL (dotyczy to wdrożenia procedur monitorowania terminu ogłaszania aktów prawnych oraz wzmocnienia nadzoru nad tym procesem". Berek podkreślił, że zdarzenie związane z publikacją ustawy o rajach podatkowych spowodowało podjęcie natychmiastowych działań, które w jego ocenie "w pełni realizują te zalecenia pokontrolne".

W środę Berek poinformował PAP o pisemnym upomnieniu z wpisem do akt personalnych oraz pozbawieniu premii za październik jako karze dla szefa Departamentu Dzienników Jarosława Demineta i pozbawieniu premii za obecny miesiąc zastępcy szefa tego departamentu Marka Głucha. Szef RCL zaznaczył, że Deminet pracuje w RCL od 5 lat i wdrożył w Polsce elektroniczne dzienniki urzędowe od zera. "Jego uchybienie, którego się dopuścił, postrzegam przez pryzmat tej jego pracy, która była pracą pionierską, polegającą na stworzeniu systemu, którego nie było" - podkreślił Berek.

We wtorek w Sejmie wiceminister finansów Janusz Cichoń (nadzorujący departamenty podatkowe w MF) poinformował, że w związku z opóźnieniem publikacji ustawy dotyczącej rajów podatkowych oddał się do dyspozycji premier Ewy Kopacz. Dodał, że to samo uczynił szef RCL Maciej Berek. Także we wtorek Sejm uchwalił nowelę przewidującą, że przepisy blokujące wyprowadzanie zysków firm do rajów podatkowych wejdą w życie 1 stycznia 2015 r.

Ustawa ta została podpisana 17 września i - by zaczęła obowiązywać od 1 stycznia 2015 r. - powinna była zostać opublikowana przed końcem września. RCL opublikowało ją jednak 3 października, w efekcie istniały obawy, że nowe przepisy wejdą w życie z rocznym opóźnieniem.

W związku z opóźnieniem publikacji ustawy premier Ewa Kopacz zleciła szefowi KPRM Jackowi Cichockiemu wewnętrzną kontrolę w Rządowym Centrum Legislacji i Ministerstwie Finansów. Prezes RCL Maciej Berek informował, że chce, by sprawę wyjaśniło Centralne Biuro Antykorupcyjne, które już otrzymało komplet materiałów dotyczących procedury legislacyjnej w tej sprawie. Opóźnienie publikacji ustawy dotyczącej rajów podatkowych bada też NIK. Postępowanie sprawdzające w tej sprawie prowadzi prokuratura.