Długi płacono przez 30 lat. Olimpiady, które przekroczyły swój budżet
Brazylia zmaga się z najtrudniejszą od lat 30. ubiegłego wieku recesją, a wydatki na organizację olimpiady w Rio już przekroczyły wstępne założenia. Kraj ten nie jest jednak jedynym, który borykał się z problemami finansowymi po przygotowaniach do tak dużej imprezy sportowej. Zobacz, które olimpiady wielokrotnie przekroczyły planowany budżet i ile lat spłacano długi.
Organizując duże imprezy sportowe rządzący przekonują społeczeństwo, że inwestycje zostaną przecież na miejscu, a wydatki poniesione na przygotowania zwrócą się w postaci przychodu ze sprzedaży biletów, licencji, opłat za wyłączność sponsoringu, praw do transmisji telewizyjnych czy pamiątek dla turystów - miasto czy też państwo nie dołoży do tego złotego interesu ani centa. Jednak według badań Uniwersytetu Oksfordzkiego, które nie obejmowały kosztów infrastruktury, wszystkie olimpiady organizowane w latach 1968-2012 przekroczyły budżet średnio o 179 proc. Dla miasta i państwa organizacja takich imprez to jeden z najbardziej ryzykownych finansowo biznesów.
Gigantyczne wydatki zaczęły zniechęcać do organizacji tak wielkich imprez kraje wysokorozwinięte, zastąpiły je jednak państwa rozwijające się, często niedemokratyczne, które nie zważają, ani na finansowe, ani na społeczne koszty przedsięwzięcia.
Oto jak z organizacją tegorocznej olimpiady radzi sobie finansowo Brazylia i o ile przekroczyli swój budżet inni organizatorzy igrzysk.
Gdy w 2009 roku ówczesny prezydent Brazylii Luiz Inácio Lula da Silva przywiózł do Kopenhagi, gdzie obradował MKOl, projekt organizacji letniej olimpiady w 2016, wart on był 14 mld dolarów. W 2009 roku Brazylijczyków stać było na taki gest, bo ich kraj należał do najbardziej dynamicznych gospodarek świata. Niedawno odkryto przecież gigantyczne złoża ropy. Pieniędzy starczyć więc miało na organizację tak kosztownego przedsięwzięcia, jak letnie igrzyska. Obecnie Brazylia zmaga się z najtrudniejszą od lat 30. ubiegłego wieku recesją, a o pomoc finansową poprosił już gubernator Rio de Janeiro.
Jak podaje Agencja Reutera komitet organizacyjny igrzysk olimpijskich w Rio de Janeiro ma już około 150 mln dolarów deficytu, a chodzi tylko o pieniądze przeznaczone na obsługę imprezy, a nie o publiczne środki na rozwój infrastruktury czy budowę obiektów sportowych. Jak z kolei wyliczył Uniwersytet Oksfordzki, miasto Rio de Janeiro na organizację olimpiady przekroczyło już swój budżet o 1,6 mld dolarów, czyli o 51 proc.
_ Na zdjęciu ówczesny prezydent Brazylii Lula, były brazylijski piłkarz Pelé i ówczesny gubernator Rio de Janeiro Sérgio Cabral w 2009 roku podczas ogłoszenia organizatora igrzysk olimpijskich. _
O igrzyskach w Lillehammer mówi się jako o jednych z najpiękniejszych w całej historii. Norwegowie nie tylko przekształcili olimpiadę w kameralne i rodzinne zawody, ale też zdołali nawiązać, m.in. halą lodową w Hammer z dachem w kształcie łodzi Wikingów (na zdjęciu) - do kultury nordyckiej.
Dla Norwegów była to najlepsza olimpiada, jeśli chodzi o liczbę zdobytych medali, niestety nie jeśli chodzi o finanse. Zimowe Igrzyska Olimpijskie 1994 przekroczyły swój budżet o 277 proc.
Organizacja olimpiady była jedyną okazją, żeby wypromować miasto na tak wielką skalę, niestety nie udało się. W ciągu kilku lat po igrzyskach zbankrutowało tu 40 proc. hoteli zbudowanych na potrzeby imprezy, a hale sportowe i tor saneczkowy do tej pory nie zostały wykorzystane.
Koszt organizacji igrzysk w Lake Placid był ponad 3 razy mniejszy niż w Lillehamer, jednak nie uchroniło to miasta od długów. Jak oszacował Uniwersytet Oksfordzki Zimowe Igrzyska Olimpijskie 1980 przekroczyły swój budżet o 321 proc.
Po zakończeniu igrzysk okazało się, że miasto jest zadłużone na 8 mln dolarów - to sporo dla miejsca, które zamieszkuje jedynie niecałe 3 tys. mieszkańców. Pomoc otrzymali od rządu federalnego.
_ Na zdjęciu szop pracz "Roni" - maskotka zimowych Igrzysk Olimpijskich Lake Placid 1980. _
Mimo że Letnie Igrzyska Olimpijskie 1992, które odbyły się w stolicy Katalonii, były znakomicie zorganizowane, to przekroczyły swój budżet o 417 proc. Choć komitet w Barcelonie ogłosił 3 miliony dolarów nadwyżki, igrzyska jednak spowodowały nie tylko milionowe długi dla rządu hiszpańskiego, ale też dla samego miasta. Barcelona jednak przyciąga co roku tłumy turystów, dzięki którym deficyt z jakim zakończono igrzyska, został już spłacony. Ponadto jest to miasto, które potrafiło zagospodarować obiekty wybudowane na olimpiadę i przekształcić je w centra sportowe czy rekreacyjne, które do dziś przynoszą dochody.
_ Na zdjęciu Estadi Olímpic Lluís Companys - główna arena Letnich Igrzysk Olimpijskich w 1992 r. _
Burmistrz Montrealu Jean Drapeau powiedział kiedyś: ''Igrzyska Olimpijskie nie mogą mieć deficytu, tak samo jak mężczyzna nie może mieć dzieci". Jak się okazało, bardzo się mylił.
Olimpiada w Montrealu miała być pierwszą taką imprezą organizowaną w Kanadzie, dlatego organizatorzy bardzo chcieli, aby zapadła w pamięć. Niestety trudności finansowe gospodarzy spowodowały, że wiele obiektów (m.in. Stadion Olimpijski z rozsuwanym dachem - na zdjęciu) nie zostało dokończonych i w ramach oszczędności zastosowano prowizoryczne rozwiązania. To jednak nie uchroniło Montrealu przed finansową klapą. Ostateczny koszt imprezy wyniósł bowiem 1,6 mld dolarów przekraczając plany o 796 proc., a obciążone kosztami społeczeństwo kanadyjskie ostatnią ratę spłaciło dopiero w 2006 roku.
