15 października Dniem Mediacji, która ma zaoszczędzić miliony

"Mam nadzieję, że przełamiemy stereotyp, że natura Polaka nie pozwala mu mediować, bo wydaje się, że tutaj raczej jest kwestia w zwiększaniu świadomości i wiarygodności mediacji jako instytucji, która jest równorzędna z wyrokiem sądu" - mówił w środę wiceminister gospodarki Mariusz Haładyj, prezentując działania resortu, które mają rozpropagować ten sposób rozwiązywania konfliktów między przedsiębiorcami.

Chodzi przede wszystkim o przepisy wspierające polubowne rozwiązywanie sporów, które wejdą w życie 1 stycznia 2016 r. Wprowadzą one np. obowiązek informowania w pozwie o podjęciu próby polubownego rozwiązania sporu przed skierowaniem sprawy do sądu. W przypadku, gdy nie podjęto takiej próby, powód powinien wyjaśnić przyczyny. Mediacja będzie mogła zostać wyznaczona na okres do trzech miesięcy, a nie, jak obecnie, na miesiąc, a sędzia na każdym etapie sprawy ma oceniać, czy można ją załatwić polubownie i zachęcać strony do mediacji. Regulacja przewiduje też, że niezależnie od wyniku sprawy, w wypadku nieuzasadnionej odmowy poddania się mediacji przez stronę, sąd może nałożyć na nią obowiązek zwrotu kosztów.

Jak podkreślał poseł Robert Maciaszek, przewodniczący sejmowej podkomisji stałej ds. nowelizacji prawa cywilnego, która pracowała nad nowelą, na 1.5 mln spraw gospodarczych, jakie trafiają rocznie do polskich sądów, 1.1 mln można by - według oceny resortu sprawiedliwości - rozwiązać polubownie. Tymczasem, choć mediacje obniżają koszty, przyspieszają proces rozwiązania sprawy i pozwalają zachować relację biznesową, to metody tej próbuje tylko promil skonfliktowanych partnerów biznesowych.

Oprócz zmian w prawie, resort gospodarki wspiera także sześć Centrów Arbitrażu i Mediacji w Katowicach, Poznaniu, Białymstoku, Krakowie i Warszawie.

"Staramy się bardzo mocno, żeby Centra nie były konkurencją wobec innych centrów, bo wydaje się, że ten rynek jest na razie na tyle nieduży, że trudno o tej konkurencji jakoś bardzo mocno mówić, ale widzimy, że centra mediacji i arbitrażu współpracują ze sobą, ale też integrują środowiska uniwersyteckie, prawnicze, samorządowe. Mamy nadzieję, że ta suma zdarzeń i działań stanie się powodem, że trybiki chwycą" - mówił Haładyj. Jak dodał, resort prowadzi także kampanię informacyjną i przygotuje wzory umów zawierające klauzule mediacyjne, by zachęcić przedsiębiorców do mediacji przedsądowej.

W akcji promocji mediacji - nie tylko gospodarczych, ale także we wszystkich sprawach cywilnych - biorą też udział m.in. sądy, prokuratury, prawnicze samorządy zawodowe, policja, placówki oświatowe i organizacje pozarządowe skupiające mediatorów. Informacje o wielu spośród planowanych dyżurów można znaleźć na stronach internetowych sądów i prokuratur.

Na przełomie 2015/2016 r. przeprowadzone mają również zostać szkolenia dotyczące mediacji, w których weźmie udział 840 sędziów, mediatorów, prokuratorów i policjantów. Planowana jest też kolejna ogólnopolska kampania informacyjna.

Tradycja Międzynarodowego Dnia Mediacji istnieje na świecie od 2005 roku. W Polsce dzień ten w tym roku będzie oficjalnie obchodzony po raz ósmy. Święto przypadające w każdy trzeci czwartek października zainicjowane zostało przez Association for Conflict Resolution - Amerykańskie Stowarzyszenie Profesjonalistów w Rozwiązywaniu Konfliktów.