25 mld na odbudowę miast w Polsce. Kto ma szansę?

Szefowa MIR Maria Wasiak zatwierdziła wytyczne dla projektów rewitalizacyjnych, które będą mogły uzyskać dofinansowanie UE z programów operacyjnych na lata 2014-2020 - poinformował resort infrastruktury i rozwoju. W nowej perspektywie UE przewidziano na ten cel 25 mld zł.

Jak wyjaśnił resort, zatwierdzone przez szefową MIR wytyczne ujednolicają "warunki i procedury wdrażania programów operacyjnych na lata 2014-2020 w zakresie projektów, które realizują cele rewitalizacji".

Jak zaznacza MIR "obok kwestii definicyjnych związanych z samym procesem rewitalizacji oraz pojęciami z nią związanymi, takimi jak: stan kryzysowy, program rewitalizacji, projekt rewitalizacyjny, obszar zdegradowany czy obszar rewitalizacji, wytyczne podejmują kwestie wsparcia projektów rewitalizacyjnych".

- Wsparcie projektów rewitalizacyjnych z funduszy UE przewidziane jest głównie w ramach regionalnych programów operacyjnych, natomiast dodatkowym, komplementarnym źródłem ich finansowania są krajowe programy operacyjne - podkreślił resort.

Wymogi dotyczące uzyskania dofinansowania unijnego dla projektów rewitalizacyjnych są określone w wytycznych. Wymogi te mają na celu zagwarantowanie, że powstające programy będą odpowiedniej jakości. Wytyczne dopuszczają różne sposoby ich weryfikacji, tak aby instytucje zarządzające elastycznie dopasowywały je do swoich potrzeb i możliwości - zaznaczyło ministerstwo.

Rzecznik MIR Piotr Popa powiedział, że w nowej perspektywie UE przewidziano na projekty rewitalizacyjne w sumie 25 mld zł. Z tego 7 mld zł w krajowych programach operacyjnych, 15 mld zł w regionalnych programach operacyjnych, a 3 mld zł w budżecie państwa i samorządów.

W ubiegłym tygodniu rząd przyjął projekt ustawy o rewitalizacji. Jego celem jest skuteczne ożywienie obszarów zdegradowanych pod względem infrastrukturalnym, środowiskowym i społecznym.

Jak podkreślało Centrum Informacyjne Rządu (CIR), w Polsce na terenie wielu dużych i małych miast, a także w gminach wiejskich, znajdują się obszary zdegradowane, charakteryzujące się wieloma problemami społecznymi, zniszczoną, zaniedbaną infrastrukturą mieszkaniową, gorszą jakością przestrzeni publicznej, zapaścią gospodarczą.

Są to najczęściej tereny śródmiejskie, na których obserwuje się występowanie skumulowanych negatywnych zjawisk, takich jak np.: bezrobocie, ubóstwo, przestępczość, problemy edukacyjne, brak uczestnictwa w życiu publicznym i kulturze, zniszczenie środowiska naturalnego, niski poziom obsługi komunikacyjnej, czy brak terenów publicznych.

Projekt ustawy o rewitalizacji - autorstwa MIR - zawiera propozycje kompleksowych rozwiązań, które będą służyć ożywieniu obszarów zdegradowanych i przywróceniu im użyteczności, tj. np. odtworzeniu lub zmianie ich funkcji.

Według projektu rewitalizacja to kompleksowy proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych. Jego istotę mają stanowić zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy na podstawie gminnego programu rewitalizacji.

Efektem tych działań ma być znacząca poprawa jakości życia osób zamieszkujących te tereny. Ważnym elementem rewitalizacji będzie - w opinii rządu - włączenie społeczności lokalnej w procesy rewitalizacyjne przez udział we wszystkich etapach odnowy - począwszy od planowania, przez realizację aż po ocenę działań.

Istotnym elementem procesu ma być też prowadzenie szerokich i różnorodnych konsultacji społecznych (ankiety, wywiady, debaty, warsztaty) obejmujących wszystkich interesariuszy. Wyniki konsultacji muszą być upublicznione.

Interesariuszem procesów rewitalizacyjnych będzie - zgodnie z projektem - każdy podmiot zainteresowany przebiegiem rewitalizacji, a przede wszystkim: mieszkańcy i władze gminy, organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy. Rewitalizacja, zgodnie z ideą przewodnią projektowanej ustawy, nie jest bowiem jedynie remontem, modernizacją, odbudową czy rekultywacją. To kompleksowe, wielowymiarowe działania, które w sposób trwały zmienią dany obszar, przywracając mu społeczną użyteczność i jakość - podkreślił CIR.

Od uruchomienia programów unijnych na lata 2007-2013 Polska wydała 346,7 mld zł, z czego dofinansowanie UE wyniosło 245,8 mld zł - podał resort infrastruktury i rozwoju. W tym czasie podpisano ok. 106 tys. umów o wsparcie z UE na ok. 410,2 mld zł.

Ministerstwo poinformowało na stronie internetowej, że do 5 lipca 2015 r. złożono 301,8 tys. poprawnych pod względem formalnym wniosków (unijne dofinansowanie oraz wkład krajowy to łącznie 613,5 mld zł). Podpisano ponad 106 tys. umów o dofinansowanie na 410,2 mld zł; z tego wkład unijny wyniósł 288,4 mld zł, czyli 102,5 proc. dostępnych pieniędzy z UE dla Polski na lata 2007-2013.

Na lata 2014-2020 Polska ma do wykorzystania 82,5 mld euro z unijnej polityki spójności. To więcej niż w poprzedniej perspektywie - 2007-2013. Wówczas było to ok. 68 mld euro.