Bank Anglii: olej palmowy zamiast łoju zwierzęcego w banknotach. Orangutany nie będą zadowolone

Nowe banknoty funtowe są wytwarzane z tworzyw sztucznych, nie z papieru. Mają być przez to bardziej trwałe i trudniejsze do podrobienia. Wydawałoby się, że też ekologowie będą szczęśliwi, wszak miliony drzew zostaną na swoim miejscu.

Okazało się jednak, że nowa technologia mrozi niektórym krew w żyłach. Plastikowe banknoty 5-funtowe zawierają łój zwierzęcy. Weganie, czyli m.in. liczni w Wielkiej Brytanii Hindusi i Sikhowie zaprotestowali.

Bank Anglii zastanawia się teraz nad zastąpieniem tego tłuszczu innym. Rozważany jest tłuszcz palmowy. Ten, używany m.in. do produkcji popularnej Nutelli czy nawet frytek w fast-foodach ostatnio trafił na indeks dietetyków. Przetworzony olej zawiera spore ilości niekorzystnych dla zdrowia nasyconych kwasów tłuszczowych, które sprzyjają otyłości, cukrzycy typu II i powodują wzrost „złego” cholesterolu.

Wykorzystany w pożywieniu może być szkodliwy, ale w celach niespożywczych? Dlaczego nie.

Nowy plastikowy banknot 20-funtowy, który ma być wprowadzony do obiegu w 2020 roku niewykluczone, że będzie zawierać właśnie olej palmowy. Przetarg na produkcję tego banknotu został wstrzymany, bo Bank Anglii rozważa właśnie inne "tłuszczowe” opcje. Pod uwagę brany jest też olej kokosowy.

Po ogłoszeniu tej informacji natychmiast znalazło się duże grono przeciwników użycia oleju palmowego. Jego produkcja niszczy lasy deszczowe, głównie w Indonezji i przyczyniła się w tym kraju do rekordowego wylesienia w skali świata. Indonezja znalazła się nawet w Światowej Księdze Rekordów Guinnessa za coroczną wycinkę 2 proc. zalesionych powierzchni.

Wyliczono, że produkcja oleju palmowego odpowiada aż w 8 proc. za zmniejszenie powierzchni leśnych na świecie w okresie od 1990 do 2008 r. Zagrożone jest w ten sposób podobno nawet istnienie orangutanów, które tracą swoje naturalne środowisko.

edanley/CC BY 2.0/Flickr

W 2011 r. francuscy senatorowie bezowocnie próbowali m.in. z tego właśnie powodu wprowadzić 300-procentowy podatek na olej palmowy. Argumentowali, że olej ten jest niezdrowy i wpływa na pogarszanie stanu środowiska. Włoska firma Ferrero, która jest właścicielem Nutelli zobowiązała się do odpowiedzialnego sposobu jego pozyskiwania. Idea podatku upadła, bo dochody z niego miały nie być wysokie, a protest społeczny miłośników Nutelli duży.

Bank Anglii przygotował raport na temat szkodliwości środowiskowejwykorzystania trzech wersji tłuszczu do banknotów. Wynika z niego, że... co by nie robić, to będzie źle.

Tłuszcz zwierzęcy nie wchodzi w grę, bo hodowla zwierząt daje 14,5 proc. emisji gazów cieplarnianych produkowanych przez gospodarkę, a poza tym pochłania zasoby wody i energię (nie wspominając o oburzeniu wegan).

Olej palmowy też jest problematyczny, ze względu na orangutany i wylesienie. Olej kokosowy podobnie, ponieważ jego produkcja nie może być tak duża jak palmowego (20-krotnie mniejsza), poza tym polega zazwyczaj na tzw. monokulturze. Sieje się na tym samym gruncie ciągle to samo. Drzewa kokosowe rosną na piaszczystych ziemiach, na których trudno uprawiać co innego, w rezultacie ciągła hodowla prowadzi do dewastacji środowiska.

Jaką konkluzję przyjął Bank Anglii? 5-funtowe banknoty nadal będą produkowane przy wykorzystaniu tłuszczu zwierzęcego, podobnie jak 10-funtowe, które wejdą do obiegu we wrześniu. Trudno, weganie będą musieli zacząć brzydzić się pieniędzmi, ale w zamian za to nie ucierpią lasy i orangutany.

Olej palmowy? Jest rozważany w przypadku banknotów 20-funtowych. Prawdopodobnie trzeba będzie jednak wykorzystać doświadczenie producenta Nutelli, czyli rozejrzeć się za certyfikatami odpowiedzialnej produkcji.