Czego się uczyć, żeby dobrze zarabiać?

Droga do sukcesu materialnego wiedzie przez dobre studia. Lepiej karierę zawodową rozpocząć nieco później, za to z dyplomem prestiżowej uczelni w ręce. Kiedy pracownikom zwracają się koszty studiów? I co opłaca się studiować?

Najwcześniej pierwszą pracę na Starym Kontynencie podejmują Irlandczycy, Duńczycy i Holendrzy – pokazują analizy Eurostatu. Z wynikiem 22 wiosen Polacy ulokowali się niemal na końcu stawki. Średnia dla całej Unii jest o dwa lata niższa.

Janusz Czapiński, znany psycholog społeczny nie ma wątpliwości: boom edukacyjny, który zaczął się krótko po transformacji ustrojowej, nie wynika z chęci przedłużenia młodości. Powodem jest dostrzeżenie zależności, jaka występuje między nauką a wysokością zarobków. Zdaniem profesora, studia traktujemy bardzo pragmatycznie. Jako inwestycję, która powinna się zwrócić. W możliwie najkrótszym czasie.

A stopę zwrotu z inwestycji, jaką są kolejne szkoły i fakultety, dość łatwo policzyć. Najpierw od różnicy między poborami osoby kończącej dany szczebel edukacji i jej rówieśnika tej samej płci, który zakończył naukę na szczeblu o jeden niższym, trzeba odjąć koszt dalszego kształcenia (czesne i utracone w czasie nauki zarobki) rozłożony na cały okres aktywności zawodowej. Następnie należy podzielić wynik tego bilansu przez wysokość zarobków gorzej wykształconego. Wreszcie ten iloraz mnożymy przez 100, aby wyrazić go w procentach przewagi zarobkowej netto lepiej wykształconego nad gorzej wykształconym.

Takie wyliczenie prof. Czapiński przeprowadził na podstawie danych ze swojej przekrojowej analizy poprzez porównanie wynagrodzeń osób z tytułem doktora do pensji magistrów oraz zestawienie płac absolwentów szkół wyższych i uposażeń ludzi, którzy mogą się wykazać jedynie maturą.

Okazało się, że stopa zwrotu dla dyplomu licencjata wynosi obecnie 19 proc. Dla magisterki – 57 proc., a dla doktoratu – aż 76 proc. Przy czym pracownicy sektora publicznego czerpią z wyższego wykształcenia mniejsze korzyści niż ci, którzy zdecydowali się na sektor prywatny. Zaś największymi dochodami cieszą się przedsiębiorcy (zwłaszcza kobiety), którzy zainwestowali w wykształcenie na poziomie magisterium lub licencjatu.

Ale tytuł naukowy czy sektor rynku pracy, który wybraliśmy, to nie wszystko. O wynagrodzeniu decyduje też kierunek studiów. Największe zarobki zapewnia medycyna. W następnej kolejności – prawo i nauki ścisłe. Nie powinni żałować także ci, którzy ukończyli szkoły biznesowe.

Nadal dobrze opłacani będą specjaliści związani z informatyką: operator DTP, programista, projektant stron internetowych, analityk systemów komputerowych. O zarobki nie powinni się też martwić niektórzy absolwenci europeistyki: jeśli nie są matematycznymi antytalentami, mogą znaleźć zajęcie przy pozyskiwaniu funduszy unijnych. Biedy nie doświadczą również przyszli absolwenci AWF – fizjoterapeuci i specjaliści odnowy biologicznej. Bo w związku ze starzeniem się społeczeństwa zapotrzebowanie na ich usługi będzie rosło. Z podobnych powodów spokojnie mogą spać aktuariusze — eksperci z zakresu ubezpieczeń, którymi z reguły zostają finansiści i bankowcy.

Mirosław Sikorski