Czy ślub wymusza korektę zeznania PIT

Dotyczy to osób, których małżonek korzystał lub nadal korzysta z innej ulgi mieszkaniowej. Ci, którzy o tym zapomnieli albo tego nie sprawdzili, a rozliczyli się już z fiskusem z dochodów za 2009 r., odliczając poczynione wydatki, mają jeszcze czas do końca kwietnia na skorygowanie zeznania podatkowego, i to bez żadnych konsekwencji.

Chodzi o ulgę w PIT, która – zgodnie z obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. art. 26b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – pozwalała odliczać wydatki na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki) zaciągniętego na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych. Żeby móc skorzystać z odliczenia, trzeba było wziąć kredyt na budowę domu, wniesienie wkładu budowlanego lub mieszkaniowego do spółdzielni mieszkaniowej, zakup nowo wybudowanego mieszkania czy np. rozbudowę budynku. Od 1 stycznia 2007 r. ulga ta została zlikwidowana (DzU z 2006 r. nr 217, poz. 1588), dlatego obecnie mogą z niej korzystać tylko osoby, które przed tą datą nabyły do niej prawo (art. 9 nowelizacji z 16 listopada 2006 r.).

Jednakże przepisy, które mają wciąż zastosowanie do osób korzystających z tego przywileju, zostały obwarowane wieloma warunkami, których niespełnienie jest równoznaczne z utratą prawa do odliczenia. Jednym z nich jest niekorzystanie przez małżonka (teraz i w przeszłości) nie tylko z ulgi zwanej przed laty dużą ulgą budowlaną, ale także nieoszczędzanie w kasie mieszkaniowej (art. 26b ust. 1 pkt 7 ustawy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.; DzU z 2003 r. nr 202, poz. 1956). Tak więc ci, którzy zawarli związek małżeński w 2009 r., mają kłopot, bo jeśli się okaże, że niedawno poślubiony małżonek odliczał lub nadal odlicza (od dochodu lub od podatku)
wydatki mieszkaniowe, to oni sami nie mogą już korzystać z ulgi odsetkowej. To jednak niejedyne ich zmartwienie.

Chodzi o to, że przepisy nie precyzują, od którego momentu podatnik traci prawo do ulgi. Nie wiadomo też, czy w rozliczeniu za rok, w którym zmienił stan cywilny, nie może już w ogóle odliczyć zapłaconych odsetek, czy też może, ale tylko za okres sprzed zawarcia małżeństwa, czyli np. odsetki zapłacone od stycznia do czerwca 2009 r., jeśli związek zawarł 1 lipca.

– Zdaniem urzędów skarbowych podatnicy nie mogą korzystać z ulgi odsetkowej w rozliczeniu za rok, w którym zawarli związek małżeński. Pytanie, czy nie powinni odliczyć odsetek zapłaconych do ślubu. Odpowiedź nie jest prosta, bo nie ma przepisu, który wyraźnie by tę kwestię regulował – podkreśla Stanisław Walenta, radca prawny kierujący zespołem prawa podatkowego w kancelarii Krawczyk i Wspólnicy. Według niego mało jest jednak argumentów, które pozwoliłyby to twierdzenie obronić. Na niekorzyść może działać np. fakt, iż zeznanie podatkowe składane jest za cały rok i podatnik odlicza zapłacone odsetki właśnie w takim rocznym rozliczeniu, z uwzględnieniem ograniczeń przewidzianych w przepisach.

Innego zdania jest jednak Anna Misiak, doradca podatkowy ze spółki MDDP. Jej zdaniem prawo do ulgi odsetkowej przysługuje podatnikowi aż do dnia wstąpienia w związek małżeński. – Do ulgi nie zalicza się już dnia ślubu – powiedziała “Rz”.

Wskazała przy tym na orzecznictwo sądowe, m.in. prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 28 lutego 2007 r. (sygn. III SA/Wa 4001/06; patrz ramka), i jednolite, korzystne dla podatników, interpretacje podatkowe (np. decyzję dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z 8 stycznia 2008 r., nr BI/415-0410/06, a także decyzję dyrektora IS w Warszawie z 23 sierpnia 2005 r., nr 1401/FB/005-467/JO/05).

Tymczasem w odpowiedzi na pytania “Rz” Ministerstwo Finansów twierdzi, że podatnik, który zawarł związek małżeński w trakcie roku podatkowego, w składanym zeznaniu podatkowym za ten rok nie może uwzględnić odsetek spłaconych zarówno przed datą zawarcia związku małżeńskiego, jak i po tym dniu.

– Z przepisu nie wynika, że podatnik traci prawo do ulgi za cały rok. Uważam, że jest to niekorzystne dla podatników stanowisko, i to odmienne od poprzedniego – podkreśla Anna Misiak.

Ulga do dnia zawarcia małżeństwa
Uznając stanowisko dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie za prawidłowe (a według dyrektora odliczeniu podlegają odsetki zapłacone do dnia zawarcia związku małżeńskiego – przyp. red.), WSA w Warszawie w uzasadnieniu orzeczenia z 28 lutego 2007 r. (sygn. III SA/Wa 4001/06) podkreślił m.in, że: “(...) w świetle art. 26b updof brak podstaw prawnych do skorzystania przez skarżącą po dniu zawarcia związku małżeńskiego z odliczenia spłaty odsetek od kredytu zaciągniętego na sfinansowanie inwestycji mieszkaniowej.

W tym przypadku przepisy updof nie przewidują możliwości kontynuacji odliczenia po zawarciu związku małżeńskiego na zasadzie praw nabytych. Z chwilą zawarcia przez skarżącą związku małżeńskiego z osobą, która korzystała wcześniej z odliczenia wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe, wystąpiła negatywna przesłanka uniemożliwiająca kontynuowanie przez skarżącą prawa do odliczenia spłaty odsetek od kredytu zaciągniętego na sfinansowanie inwestycji mieszkaniowej (...)”.

Grażyna J. Leśniak
Rzeczpospolita