Eksperci: dywersyfikacja jednym z warunków liberalizacji rynku gazu

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Małgorzata Krasnodębska-Tomkiel wskazywała, że kluczowe warunki liberalizacji rynku gazu to silny i niezależny regulator z właściwymi kompetencjami do reagowania oraz dostęp do zróżnicowanych zasobów gazu. - Udane przykłady takiej liberalizacji to rynki Wielkiej Brytanii, Holandii, czy Włoch. Polska jest na końcu tej listy państw europejskiej. Proces liberalizacji się dopiero rozpoczyna. Pojawiają się alternatywni importerzy i alternatywni sprzedawcy gazu - powiedziała.

Podkreśliła jednak, że w przypadku liberalizacji rynku gazu UOKiK rekomenduje daleko idącą wstrzemięźliwość. - Jesteśmy przeciwni terapii szokowej. Obawiamy się skutków. Spójrzmy chociaż na rynek energii elektrycznej, gdzie doszło do uwolnienia cen dla odbiorców przemysłowych już kilka lat temu i widzieliśmy jakie były skutki - gwałtowne wzrosty cen. Proponujemy rozwiązaniu o charakterze etapowym. Uważamy, że racjonalnym rozwiązaniem byłoby uwolnienie w pierwszej kolejności cen dla najsilniejszych, dla największego przemysłu. To ok. 20 proc. odbiorców, przede wszystkim przemysł chemiczny, petrochemiczny, zakłady azotowe - powiedziała.

Dodała, że kolejnym etapem powinno być uwolnienie cen dla pozostałej części biznesu i innych odbiorców instytucjonalnych. - I dopiero w następnym etapie dla konsumentów (gospodarstw domowych - PAP) - powiedziała.

Zdaniem prezesa Urzędu Regulacji Energetyki Marka Woszczyka, rynku gazu w Polsce de facto nie ma, więc trzeba go stworzyć. Zaznaczył, że środowiskiem takiej liberalizacji będzie giełda towarowa. - W dyrektywach Unii Europejskiej zasadą jest, że rynek działa bez taryf, cena jest ustalana w oparciu o grę popytu i podaży, a regulacja istnieje na zasadzie wyjątku. Najlepszym mechanizmem obiektywnej wyceny każdego dobra jest efektywnie działający rynek - zaznaczył.

Podkreślił, że uwolnienie cen od regulacji nie jest celem samym w sobie, dodatkowo rynek musi być efektywny. - Jak to zrobić? Albo ustawowo określić moment, w którym państwo zaprzestanie regulowania cen. Na taki ruch zdecydowała się np. Irlandia. A w Polsce i w kilku jeszcze krajach Europy regulator decyduje czy dalej regulować, czy nie. Druga metoda - zbudować rynek i wtedy zaprzestać regulacji. Jest więc dylemat, co najpierw - rynek, czy zaprzestanie regulacji - zaznaczył.

W opinii prezes PGNiG Grażyny Piotrowskiej-Oliwy, do liberalizacji rynku gazu można się przygotować. - Firma musi zmienić się mentalnie i pomyśleć o tym, że klient będzie szukał lepszej ceny, lepszej oferty , lepszej jakości obsługi. Trzeba się przygotować wcześniej. Jeśli klient będzie usatysfakcjonowany cenowo, ofertowo i jakością obsługi, jego chęć do zmiany dostawcy gazu będzie dużo niższa. Moje doświadczenie z rynku telekomunikacyjnego mówi mi jedno - dużo taniej jest zatrzymać klienta, niż potem go pozyskać z powrotem - powiedziała.

Prezes Towarowej Giełdy Energii Ireneusz Łazor powiedział, że giełda jest gotowa na liberalizację rynku. - Jest umowa TGE z Gaz-Systemem i PGNiG. Brakuje ostatnich konsultacji z uczestnikami rynku, żeby wybrać już tę konkretną datę. Brakuje jeszcze rozporządzenia taryfowego jeśli chodzi o taryfy dystrybucyjne w ministerstwie gospodarki. Myślę, że za kilka dni ogłosimy datę pierwszej sesji - powiedział.

Łazor dodał, że dla liberalizacji rynku ważny jest dostęp do infrastruktury. - Przykładowo w Hiszpanii jest siedem terminali LNG. Ważna jest też możliwość odsprzedania zakupionego gazu. No i łatwość dostępu uczestników spoza Polski do tego rynku, czyli zwiększenie liczby graczy - podsumował.