Erasmus dla młodych przedsiębiorców

Początkujący przedsiębiorca może za unijne pieniądze zdobywać doświadczenia w innych krajach europejskich.

Od ubiegłego roku z programu Erasmus mogą korzystać nie tylko studenci, ale również młodzi przedsiębiorcy. Przez kilka lat pracowano w Parlamencie Europejskim nad poszerzeniem inicjatywy wspierającej mobilność, a w lutym 2009 roku Komisja Europejska wprowadziła pilotażowy program, którego celem jest zachęcenie początkujących przedsiębiorców do spędzenia od jednego do sześciu miesięcy na stażu w innym kraju, u przedsiębiorcy reprezentującego tę samą branżę.

Program należy do tzw. przedsięwzięć B2B (business-to-business). Zasada programu jest prosta: początkujący przedsiębiorcy udają się do innego państwa UE i spędzają tam kilka miesięcy, pracując razem z doświadczonym przedsiębiorcą w wybranym małym albo średnim przedsiębiorstwie. Kontakty między przedsiębiorcami – tymi początkującymi i tymi doświadczonymi - zawiązywane są z pomocą organizacji pośredniczących. Ideę programu bardzo dobrze obrazują słowa Joanny Drake, kierowniczki Działu Promowania Konkurencyjności MŚP w Departamencie Przedsiębiorstw i Przemysłu Komisji Europejskiej: „Oto jak dwoje ludzi spotyka się w bardzo praktycznej, wręcz przyziemnej sytuacji i wspólnie znajdują rozwiązanie dla swoich pomysłów biznesowych i zwiększają realnie rentowność ich firm na rynku”.

Inicjatywa Komisji Europejskiej jest częścią strategii mającej na celu wsparcie przedsiębiorczości oraz pomoc właścicielom przedsiębiorstw w lepszym wykorzystaniu wspólnego rynku. Idea pojawiła się po raz pierwszy w ,,Prawie małych przedsiębiorstw’’ z 2008 roku. Pomysł wynikał także z diagnozy, która pokazuje, że Europa nie wykorzystuje w pełni potencjału przedsiębiorczości. Z badań Komisji wynika bowiem, że 51 proc. młodych Europejczyków chciałoby posiadać własne firmy, ale tylko niewielu z nich decyduje się na założenie działalności gospodarczej. Ponadto zdecydowana większość przedsiębiorstw działa tylko na lokalnym, regionalnym lub krajowym rynku, a jedynie 8 proc. dóbr i usług wytwarzanych przez małe i średnie firmy jest eksportowanych do innych krajów Unii Europejskiej. Program ma więc nie tylko stymulować rozwój przedsiębiorczości, ale też propagować współpracę na rynku międzynarodowym. Co więcej: ma sprzyjać transferowi fachowej wiedzy oraz rozwijania zdolności zarządzania MŚP.

Dzięki uczestnictwu w programie korzyści uzyskuje nie tylko przyszły przedsiębiorca, ale też firma, która zdecydowała się na przyjęcie do siebie takiej osoby. Początkujący przedsiębiorca uczy się od doświadczonego, jak najlepiej rozpocząć i prowadzić biznes, ale także poznaje bardzo praktyczne aspekty funkcjonowania przedsiębiorstwa. Ma też możliwość zrozumienia uwarunkowań prawnych dotyczących prowadzenia działalności w innym kraju Unii Europejskiej. Zdobywa niezwykle cenne kontakty międzynarodowe, które w przyszłości dadzą możliwości biznesowej współpracy. Nie bez znaczenia są oczywiście również takie korzyści jak pogłębienie znajomości obcego języka czy nabycie umiejętności pracy w środowisku międzykulturowym. Z kolei doświadczony przedsiębiorca ma możliwość współpracy ze zmotywowanym i zaangażowanym pracownikiem, który wnosi zupełnie nowe pomysły, poglądy i wizje. On także zdobywa wiedzę o zagranicznym rynku oraz nowe kontakty i potencjalnych partnerów handlowych, co zwiększa jego szanse na rozszerzenie
działalności na nowych rynkach. Doświadczony przedsiębiorca może też zyskać możliwości wprowadzenia innowacji w firmie.

W programie uczestniczyć mogą więc dwie grupy beneficjentów: początkujący przedsiębiorcy (czyli tacy, którzy planują otwarcie własnej działalności lub rozpoczęli działalność w okresie ostatnich lat) oraz doświadczeni przedsiębiorcy (właściciele bądź osoby zarządzające firmą mikro, małą lub średnią, której siedziba mieści się w jednym z krajów członkowskich UE). Staże mogą dotyczyć wszystkich sektorów gospodarki. Nie ma również ograniczenia wiekowego dla aplikujących początkujących przedsiębiorców, ale muszą wykazać się oni wykształceniem i doświadczeniem zawodowym oraz realną koncepcją biznesową. Przyszli przedsiębiorcy muszą więc nie tylko zaprezentować w CV swoje kompetencje, znajomość języków obcych czy dotychczasowy przebieg kariery zawodowej, ale także przygotować biznesplan przyszłego lub działającego już przedsiębiorstwa oraz program swojego pobytu za granicą.

Już teraz wiadomo, iż pilotażowy program odniósł sukces. Ben Butters, kierownik do spraw europejskich w Eurochambers, zapewnia, że pomysł został dobrze przyjęty przez uczestników. „Oceny uczestników potwierdzają, że program przynosi korzyści zarówno dla początkujących przedsiębiorców, jak i dla goszczących ich biznesmenów. Uczestnictwo w programie wiąże się z perspektywami na przyszłą współpracę, a także daje świeży pogląd na obecną działalność oraz przyszłe plany” - powiedział. Na program Erasmus dla Młodych Przedsiębiorców przeznaczono początkowo 3 miliony euro, ale już w drugim roku funkcjonowania budżet zwiększony został do pięciu milionów. Jak tłumaczy wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Antonio Tajani: „Ideą programu Erasmus dla Młodych Przedsiębiorców jest pomoc młodym Europejczykom w założeniu swojego własnego biznesu. Właśnie dlatego Komisja Europejska pracuje nad przygotowaniem skonsolidowanego długoterminowego instrumentu przyszłości”. Obecnie trwają prace nad poszerzeniem skali
przedsięwzięcia.

Od początku funkcjonowania programu złożono ponad 2,5 tys. aplikacji (z czego większość stanowiły zgłoszenia nowych przedsiębiorców). Największa liczba aplikacji - zarówno spośród nowych przedsiębiorców, jak i tych doświadczonych - pochodziła z Hiszpanii i Włoch (aż 45 proc.). Polscy przedsiębiorcy złożyli 32 podania, w tym 5 to oferty istniejących przedsiębiorstw. Największą popularnością w pilotażowym konkursie cieszyły się krótsze pobyty: przeciętny czas stażu wynosił 2-3 miesiące. Program był bardziej popularny wśród mężczyzn – przeważali oni zarówno wśród początkujących, jak i doświadczonych przedsiębiorców. Interesujący wydaje się także fakt, że na wyjazd decydowały się przede wszystkim osoby, które miały już co najmniej roczny staż zawodowy. Zdecydowana większość aplikacji dotyczyła staży w przedsiębiorstwach związanych z reklamą i promocją - było to aż 16 proc. wszystkich wymian. Inne popularne sektory to IT, edukacja i szkolenia, turystyka, usługi prawne, finansowe, a także architektura i
budownictwo. Pod koniec czerwca br. zakończył się kolejny konkurs, którego celem był wybór tzw. lokalnych punktów kontaktowych umiejscowionych we wszystkich krajach członkowskich. W poprzednim roku wybrano ponad 170 takich instytucji (3 polskie: Uniwersytet im. L. Koźmińskiego w Warszawie, Polska Fundacja Ośrodków Wspomagania Rozwoju Gospodarczego ,,OIC Poland’’ w Lublinie i Polska Izba Gospodarcza Importerów, Eksporterów i Kooperacji w Poznaniu.). Działalność instytucji pośredniczących koordynowana była na poziomie europejskim przez Eurochambres - Stowarzyszenie Europejskich Izb Handlowych i Przemysłowych, które funkcjonuje jako Biuro Wsparcia. Punkty kontaktowe wybrane w ramach tegorocznego konkursu rozpoczną działalność w lutym 2011 roku. Zadaniem wybranych instytucji będzie nie tylko promocja programu, ale także wsparcie - organizacyjne, logistyczne oraz merytoryczne - dla wyjeżdżających stażystów oraz dla przedsiębiorców, którzy zdecydowali się podzielić doświadczeniami i zorganizować w swojej firmie
pobyt dla przyszłych przedsiębiorców.

Wyjazd na staż poprzedzają przygotowania i etap aplikacji. Osoby zainteresowane wyjazdem na staż bądź przyjęciem praktykanta powinny na stronie programu (www.erasmus-entrepreneurs.eu) wypełnić formularz oraz wybrać instytucję pośredniczącą. To z nią stażyści podpisują umowy, które regulują min. zakres obowiązków i odpowiedzialności, warunki finansowe oraz inne prawne aspekty związane z pobytem za granicą. Warto pamiętać, że wyjazd na staż nie ma charakteru zarobkowego. W ramach programu stażyści otrzymują wsparcie finansowe (koszty podróży oraz życia za granicą) - w zależności od kraju wypłacana co miesiąc kwota mieści się w przedziale 560 - 1100 euro. Najwyższe kieszonkowe otrzymają stażyści w Danii, Irlandii i Wielkiej Brytanii, najniższe natomiast na Litwie, w Bułgarii i Rumunii. Warto więc zajrzeć na stronę programu, chociażby po to, aby poznać historie ludzi, którym dzięki inicjatywie Erasmus dla Przedsiębiorców udało się osiągnąć sukces.

Marta Margiel
Autorka pracuje w Dziale Projektów Międzynarodowych i Współpracy z Zagranicą na Uniwersytecie Śląskim