Ze względu na wiele zadań, które muszą realizować jednostki samorządu terytorialnego, coraz większe są ich potrzeby finansowe. W szczególnej sytuacji są te, które zaplanowały duże inwestycje i ubiegają się lub zamierzają się ubiegać o środki unijne. Taki projekt trzeba wykonać zgodnie z harmonogramem i umową o dofinansowanie. To oznacza, że trzeba zagwarantować środki na realizację projektu oraz utrzymać odpowiednią płynność finansową na wypadek nieprzewidzianych dodatkowych kosztów, które zawsze w trakcie realizacji dużej i długotrwałej inwestycji mogą się pojawić.
Jedną z możliwości pozyskania środków – emisję obligacji komunalnych – opisywaliśmy dwa tygodnie temu (DOBRA FIRMA z 4 listopada). To ciekawa alternatywa dla kredytów bankowych. Gama tych ostatnich jest oczywiście bardzo szeroka. Jednak i dla samych kredytów udzielanych przez banki komercyjne jest ciekawa alternatywa.
Kredyt z Europy
Europejski Bank Inwestycyjny został utworzony już w 1958 r. Jego celem było i jest udzielanie kredytów oraz pożyczek na realizację przeróżnych inwestycji. Ich cechą wspólną powinno być jednak to, że przyczyniają się do harmonijnego rozwoju krajów i regionów Unii Europejskiej. Dlatego EBI udziela pożyczek zarówno sektorowi publicznemu, jak i prywatnemu, ale w określonych dziedzinach (zobacz też w ramce obok), takich jak:
- spójność i konwergencja regionów UE;
- wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw;
- programy ochrony środowiska;
- badania, rozwój i innowacje;
- transport;
- energia.
Ponadto projekty te są starannie wybierane na podstawie następujących kryteriów:
- muszą się przyczyniać do realizacji celów UE;
- muszą być rozsądne z punktu widzenia ekonomicznego, finansowego i technicznego oraz bezpieczne dla środowiska;
- powinny przyciągać fundusze z innych źródeł.
Dlaczego EBI
W przeciwieństwie do banków komercyjnych Europejski Bank Inwestycyjny jest instytucją o charakterze niezarobkowym. Innymi słowy, jego celem nie jest maksymalizacja zysków. Nie udziela zatem kredytów po to, żeby zarabiać na opłatach, prowizjach i odsetkach, w związku z czym ich wysokość w porównaniu z ofertą banków komercyjnych może być konkurencyjna.
Z drugiej strony udziałowcami (właścicielami) banku są państwa członkowskie UE. W praktyce oznacza to, że EBI ma najwyższy tzw. rating kredytowy (AAA) na rynkach pieniężnych, a tym samym może pozyskiwać fundusze na najlepszych warunkach. To z kolei znowu przekłada się na to, że środki te stosunkowo tanio może pożyczać w dalszej kolejności kredytobiorcom. Wszystko to sprawia, że każdy samorząd, który zamierza zaciągnąć kredyt, powinien wziąć pod uwagę ofertę tej unijnej instytucji. *Beneficjenci kredytu... *
O kredyt z EBI mogą się ubiegać właściwie dowolne podmioty. W szczególności mogą to być gminy, ich związki, powiaty, a także województwa. Do tego można dodać wszystkie podmioty zależne od samorządów lub takie, w których te mają swoje udziały. Bank ten oferuje specjalne produkty również firmom (szczególnie małym i średnim). Trzeba jednak pamiętać, że za każdym razem kredytowany projekt powinien służyć rozwojowi regionalnemu i przyczyniać się do realizacji celów UE (harmonijny i zrównoważony rozwój, poszanowanie środowiska, nowoczesne technologie itp.).
...jego przeznaczenie...
Środki uzyskane z EBI można łączyć z funduszami unijnymi. Taki montaż finansowy pozwala na realizację naprawdę potężnych inwestycji. Warto zaznaczyć, że w przypadku projektów wspieranych przez UE kredyt i środki unijne mogą razem finansować 90 proc. kosztów projektu. Natomiast sam kredyt udzielany jest maksymalnie na 50 proc. kosztów inwestycji. Jednak, żeby nie było wątpliwości, o kredyt z EBI mogą się ubiegać również te podmioty, które nie myślą o pozyskiwaniu unijnych funduszy, pod warunkiem że planowany przez nie projekt jest zgodny ze strategią rozwoju regionu.
...oraz procedura
Ubiegając się o kredyt z EBI, należy dokonać rozróżnienia na tzw. duże i małe projekty. Kwotą graniczną jest wartość inwestycji, która wynosi 25 mln euro. Jeżeli przekracza ona taką kwotę, to co do zasady o kredyt należy się starać bezpośrednio w EBI. Natomiast przy mniejszych projektach bank ten współpracuje z krajowymi instytucjami pośredniczącymi. W przypadku Polski jest to Bank Gospodarstwa Krajowego.
Jakie zatem warunki trzeba spełnić, żeby móc się ubiegać o kredyt z instytucji pośredniczącej?
Minimalny i maksymalny koszt projektu musi się mieścić w granicach 40 tys. – 25 mln euro. Ponieważ EBI finansuje nie więcej niż 50 proc. kosztów inwestycji, kwota kredytu nie może przekroczyć 12,5 mln euro (należy pamiętać, że kredyt jest w tym wypadku udzielany w złotych).
Okres kredytowania to minimum cztery lata, a przy najdłuższym terminie spłaty wynosi 15 lat. Możliwe jest przy tym wynegocjowanie karencji w spłacie kapitału, który może wynieść nawet pięć lat. Oprocentowanie takiego kredytu jest zmienne i obejmuje stawkę bazową ustalaną co trzy miesiące przez EBI oraz stałą marżę pobieraną przez BGK (bank pobiera również prowizję za udzielenie kredytu). Warunkiem udzielenia kredytu jest:
- złożenie wniosku wraz z odpowiednią dokumentacją;
- wskazanie pozostałych źródeł finansowania projektu;
- posiadanie zdolności kredytowej;
- ustanowienie prawnego zabezpieczenia spłaty kredytu wraz z odsetkami;
- zgodność projektu z wymogami w zakresie ochrony środowiska;
- realizacja projektu zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych (dotyczy JST).
Ponadto środki EBI nie mogą finansować zobowiązań podatkowych, opłat administracyjnych i lokalnych, opłat bankowych, zakupu gruntów i aktywów finansowych.
Michał Kołtuniak
| *Gdzie szukać informacji * Informacje na temat produktów Europejskiego Banku Inwestycyjnego można znaleźć na oficjalnej stronie banku, czyli www.eib.europa.eu. Poza tym informacji udziela Bank Gospodarstwa Krajowego. W tym celu należy się kontaktować z Departamentem Wspierania Rozwoju Regionalnego, 00-955 Warszawa, Al. Jerozolimskie 7, tel. 022 522 95 53, faks 022 522 91 94. Pytania w tej sprawie można również przesłać drogą elektroniczną na adres e-mailowy: dwrr@bgk.com.pl. Informacji udzielają także wszystkie oddziały tego banku. |
| --- |
