"Górnictwo nie powinno płacić podatku od wyrobisk górniczych"

*W wywiadzie dla portalu wnp.pl wiceprezes Jastrzębskiej Spółki Węglowej Grażyna Bula powiedziała, że kwestia opodatkowania wyrobisk górniczych podatkiem od nieruchomości nie jest ostatecznie rozstrzygnięta. Jakie jest Pańskie zdanie w tej sprawie, czy górnictwo powinno ten podatek płacić? *

Przyznam szczerze, że dla mnie cała sprawa zaczyna przypominać jakiś niesamowity, ciągnący się latami dreszczowiec.
Dla przypomnienia trzeba wskazać, że już w końcówce lat 90-tych górnictwo oraz samorządy stoczyły identyczny spór o opodatkowanie wyrobisk i samorządy ten spór - decyzją Sądu Najwyższego z 2002 roku - przegrały.

Co więcej, w celu rozwiania wszelkich wątpliwości interpretacyjnych na przyszłość ustawodawca zmienił przepisy od 2003 roku. Te zmienione - zgodnie z intencją ustawodawcy - przepisy miały być bardziej precyzyjne i jednoznaczne.

I teraz okazuje się, że po kilku latach stosowania tych zmienionych przepisów ponownie organy skarbowe i sądowe doszły do konkluzji, że wyrobiska górnicze należy opodatkować podatkiem od nieruchomości! To całkowity absurd.

Abstrahując już od ujęcia historycznego, należy również podkreślić, że istnieje bardzo wiele argumentów merytorycznych na poparcie stanowiska, iż górnictwo podatku od nieruchomości od wyrobisk górniczych płacić nie powinno.

Czy słusznie zatem postępują obecnie samorządy starając się za wszelką cenę wyegzekwować podatek od nieruchomości od spółek węglowych?

Uważam, że takie bezkompromisowe podejście samorządów jest całkowicie nieodpowiedzialne.
Należy pamiętać, że jeszcze obecnie niektóre samorządy nie są w stanie zwrócić pieniędzy z tytułu niesłusznie pobranego przed 2003 rokiem podatku od nieruchomości od spółek węglowych.

W tej chwili egzekucja tego podatku, bez zgody na wstrzymanie wykonania decyzji czy też szukania innego kompromisu, naraża te samorządy na nowe komplikacje w przyszłości. Kiedy bowiem ostatecznie górnictwo wygra ten spór - o czym osobiście jestem przekonany - wówczas samorządy będą musiały zwrócić uzyskany podatek wraz z należnymi odsetkami. To będzie wtedy gigantyczny problem finansowy dla tych gmin.

Kiedy należy spodziewać się ostatecznych rozstrzygnięć w tej sprawie?

W tej sprawie jest kilka możliwych rozwiązań. Po pierwsze można doprecyzować istniejące przepisy, ale należy to zrobić de facto w taki sposób, aby nie było wątpliwości, że obowiązują one już od 2003 roku. Dokonanie takich zmian legislacyjnych jest możliwe i w praktyce w sprawach podatkowych było już niejednokrotnie stosowane przez ustawodawcę.

Obecnie prowadzone są prace nad odpowiednimi zmianami legislacyjnymi. Niestety prace te są dosyć skutecznie blokowane.

Samorządy wysuwają tutaj argument, że zmieniając przepisy odbieramy im znaczną część dochodów z tytułu podatku od nieruchomości. I to jest moim zdaniem duże przekłamanie. Branża górnicza płaci olbrzymie kwoty podatku od nieruchomości do samorządów. Przy czym opodatkowanie wyrobisk górniczych, a więc w istocie całkowitych kosztów związanych z drążeniem w górotworze, jest czymś dodatkowym. Ten podatek nie był płacony, a teraz samorządy chcą dostać dodatkowe pieniądze.

Podkreślamy jednak, że chodzi tutaj o dodatkowe pieniądze z tytułu podatku od nieruchomości.

Po drugie, należy liczyć na pozytywne rozstrzygnięcie sądowe. Najbliżej sprawy przed NSA jest w tej chwili Jastrzębska Spółka Węglowa. Tuż za nią będzie pewnie Kompania Węglowa. Pozytywne wyroki NSA byłby bardzo pomocne. Moim zdaniem dużo zależy tutaj od odpowiedniego przedstawienia właściwych argumentów. Niemniej jednak wierzę, że NSA w tej sprawie - w kontekście górnictwa węgla kamiennego - wypowie się pozytywnie.

Po trzecie wreszcie uważam, że tą sprawą powinien zająć się Trybunał Konstytucyjny, ponieważ istnieją poważne wątpliwości, że przepisy te są po prostu niezgodne z Konstytucją. Do tej pory nie znaleziono skutecznej drogi do wniesienia tej sprawy przed Trybunał Konstytucyjny. Niemniej jednak należy dalej próbować.

W przypadku merytorycznego zajęcia się sprawą przez Trybunał Konstytucyjny oceniam, że szanse pozytywnego rozstrzygnięcia dla górnictwa są naprawdę duże.

Rozmawiał: Jerzy Dudała