Jak rozmawiać ze zwalnianym pracownikiem?
Zwolnienie nie musi być tragedią Każde rozstanie powoduje przypływ niekorzystnych emocji, jest wstrząsem, nagłą zmianą przyzwyczajeń, a często zawaleniem się całego świata. Również rozstanie pracownika z pracodawcą rzadko bywa przyjemne. Najczęściej w obu stronach pozostawia większy lub mniejszy uraz, nawet, jeśli nastąpiło z przyczyn obiektywnych.
W sytuacji, w której zwolnienie ma podłoże ekonomiczne, większość pracodawców w Polsce nie stara się nawet zadbać o "cywilizowany" przebieg tego wydarzenia. Tymczasem ex-pracownicy odreagowują poczucie krzywdy przez długi czas, rozpowszechniając negatywne opinie o swoim byłym pracodawcy i skutecznie zniechęcając jego potencjalnych kontrahentów i potencjalnych pracowników. Warto mieć to na uwadze.
Dobra atmosfera to podstawa
Kwestia zwolnienia z pracy nie jest łatwa dla żadnej ze stron w niej uczestniczących. Jednak to do pracodawcy należy zadbanie, by proces ten przebiegał prawidłowo i w możliwie jak najmniej bolesny dla pracownika sposób.
Szanujący się pracodawca nie zwalnia za pośrednictwem SMS-a, poczty elektronicznej czy podczas luźnej rozmowy w windzie. Zwalnianie powinno odbywać się w osobnym pokoju w biurze, twarzą w twarz. Nie można dawać pracownikowi sygnałów, że nie traktuje się go poważnie.
- Nadrzędnym celem podczas zwalniania (nie z przyczyn dyscyplinarnych oczywiście) jest zminimalizowanie negatywnych emocji i utrzymanie dobrych relacji pomiędzy rozstającymi się stronami umowy o pracę. Wysiłek włożony w "cywilizowane" zwolnienie pozwala pracodawcy zachować dobrą opinię, a pracownikom przejść przez niełatwy w ich życiu etap względnie bezboleśnie. Jeśli tylko przebiega ono z poszanowaniem godności osoby zwalnianej i ze zrozumieniem dla jej emocji, pomaga zachować wizerunek dobrego pracodawcy zarówno w otoczeniu wewnętrznym (pozostali pracownicy) jak i zewnętrznym (społeczność lokalna, klienci, instytucje rynku pracy) - tłumaczy Artur Ragan z agencji pracy tymczasowej Work Express.
Najczęściej popełniane błędy, jakie zdarzają się w polskich firmach w sytuacji zwolnień to nieumiejętność dobrej odpowiedzi na pytanie „Dlaczego JA?”. To dlatego tak istotne jest dobre przygotowanie przedstawiciela pracodawcy.
- Rozmowa ze zwalnianym to ważny element budowania wizerunku pracodawcy, dlatego warto ją przygotować ze szczegółami, a nawet napisać sobie jej plan, żeby o niczym (np. jakimś dokumencie) nie zapomnieć. Przede wszystkim należy zadbać o spokojny i rzeczowy ton. Jeśli osobę zwalnianą poniosą emocje, warto rozmowę przerwać i wrócić do niej po chwili. Z pewnością, poza ogłoszeniem samej decyzji, podaniem daty rozwiązania stosunku pracy oraz podaniem formy i terminu wypłaty należnych świadczeń, należy podać przyczyny, podziękować za dotychczasową pracę i jeśli sytuacja na to pozwala - zaoferować pomoc w szukaniu zatrudnieni. Jeśli pracodawca rezygnuje ze świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia, również musi to przekazać podczas takiej rozmowy - tłumaczy Artur Ragan.
Bez negocjacji
Specjaliści są zdania, że zbyt długa rozmowa to niehumanitarne przedłużanie cierpień, bo to spotkanie nie jest już czasem na negocjacje.
- Pracodawca na pewno nie powinien rozwodzić się nad tym, z czego był niezadowolony. Na to był czas wcześniej. Nie warto też bawić się w przydługie wstępy i wywody ani owijać w bawełnę. Z drugiej strony, nie warto być obcesowym i należy unikać zbyt drastycznych sformułowań. Trzeba też jednoznacznie dać do zrozumienia, że decyzja jest ostateczna i nie podlega negocjacjom. Nie warto też na siłę pocieszać zwalnianego pracownika, bo chcąc nie chcąc wychodzi się wtedy mało wiarygodnie - mówi Artur Ragan. - Przede wszystkim trzeba zadbać o uczciwe przedstawienie przyczyn zwolnienia. To neutralizuje efekt rozpowszechniania negatywnych opinii o pracodawcy przez zwolnionego pracownika, co jest szczególnie niebezpieczne w przypadku stanowisk handlowych, zmniejsza toksyczny dla firmy nastrój niepewności lub zagrożenia wśród pozostałych pracowników i obniża ryzyko konfliktów w grupach zagrożonych zwolnieniami.
Nie ma tego złego
Tuż po zwolnieniu ważną rolę odgrywa pomoc psychologiczna - ma ona na celu wsparcie zwolnionej osoby w walce z problemami, jakie występują w takiej sytuacji. Porady psychologiczne budują fundament (czyli odpowiednie nastawienie, "zapomnienie" o zwolnieniu) przed poszukiwaniem nowych wyzwań.
- Korzyść ex-pracownika to z pewnością złagodzenie stresu związanego z utratą pracy, ale nie tylko. Nierzadko pracodawcy zapewniają fachowe doradztwo w zakresie poszukiwania nowego miejsca pracy (technik autoprezentacji, pisania CV czy listów motywacyjnych.) lub założenia własnej działalności. Zwalniani przechodzą np. praktyczne szkolenia, jak poradzić sobie z - jak by nie było - kardynalną zmianą w życiu - mówi Artur Ragan.
ml, AS, WP.PL