Jak ZUS sprawdza osoby na zwolnieniach lekarskich?

Tylko w ubiegłym roku kwota zasiłków chorobowych zakwestionowanych przez ZUS wyniosła ponad 21 milionów złotych. Dorabianie u innego pracodawcy, remont mieszkania, wyjazd na wakacje... pomysłów na wykorzystanie zwolnienia lekarskiego można mieć wiele. Poważne są też reperkusje, gdy wydaje się, że pracownik jest zdrowy jak ryba i po prostu oszukuje swojego szefa. Kiedy podczas kontroli zostanie złapany na oszustwie, traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia, bowiem utrata prawa do zasiłku chorobowego np. w przypadku wykonywania odpłatnej pracy, nawet w niewielkim wymiarze i bez względu na cel tej pracy, jest zgodna z konstytucją. Tak orzekł w lutym tego roku Trybunał Konstytucyjny.

- Jeżeli mimo pozostawania na zwolnieniu lekarskim pracownik wykonuje pracę stanowiącą źródło jego dochodu, wówczas - niezależnie od charakteru tej aktywności zarobkowej - brak jest konstytucyjnego uzasadnienia dla alimentowania takiej osoby przez całe społeczeństwo - mówił w uzasadnieniu orzeczenia sędzia TK Marek Zubik.

Pracodawca, by wyciągnąć jakiekolwiek konsekwencje wobec pracownika wykorzystującego nieprawidłowo zwolnienie lekarskie, musi go skontrolować. Oczywiście nie brakuje na to sposobów.

- Na podstawie ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. Nr 60, poz. 636 z późniejszymi zmianami), do kontroli prawidłowości orzeczeń lekarskich uprawnieni są lekarze orzecznicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Kontrola następuje z inicjatywy ZUS. W przypadku, gdy pracodawca podejmie wątpliwości co do zasadności zwolnienia, może wystąpić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o przeprowadzenie kontroli prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich dla celów wypłaty wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje pracodawcę o wyniku postępowania - tłumaczy Sebastian Zabłocki z Kancelarii Adwokackiej adw. Tomasza Posadzkiego w Gdańsku.

Zwolnienia do kontroli ZUS są zarówno wybierane losowo, jak i poddawane analizie, zwłaszcza te długotrwałe. ZUS kontroluje zarówno osoby ubezpieczone jak i zasadność wystawienia ZLA przez lekarza.

Pracodawca może też kontrolować na własną rękę, np wytypować pracowników, którzy - z jego ramienia - odwiedzą w domu pracownika korzystającego ze zwolnienia lekarskiego. Upoważniony pracownik udaje się wówczas do pracownika przebywającego na zwolnieniu w domu i spisuje protokół z takiej wizyty. Jeśli zostaną wykryte nieprawidłowości, np. okaże się, że pracownika nie ma w domu, a w tym czasie spaceruje po centrum handlowym, albo jest w domu, ale remontuje mieszkanie, może zostać pozbawiony prawa do wynagrodzenia za ten okres.

Należy więc pamiętać, że celem zwolnienia od pracy udzielanego przez pracodawcę w przypadku choroby pracownika, jest odzyskanie sił oraz powrotu do zdrowia. O tym, jak długie będzie leczenie, zadecyduje lekarz. Dokumentem poświadczającym naszą niedyspozycję jest L4. Kiedy je wystawi, mamy kilka dni na dostarczenie zwolnienia do firmy. Obowiązek i termin dostarczenia pracodawcy zwolnienia lekarskiego wynika z przepisów ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Wynika z nich, że na dostarczenie zwolnienia do firmy mamy 7 dni, począwszy od daty jego wystawienia. Na naszą korzyść przemawia fakt, iż przy ustalaniu terminu 7 dni nie uwzględnia się dnia, w którym ubezpieczony otrzymał zaświadczenie lekarskie. Poza tym, jeśli ostatni dzień kiedy mamy obowiązek dostarczenia zwolnienia przypada w niedzielę czy święto, możemy dokument dostarczyć w najbliższym terminie, czyli w pierwszym dniu roboczym. Mamy też prawo wysłać zwolnienie pocztą. Tutaj za terminu jego
dostarczenia do firmy przyjmuje się datę stempla pocztowego.

Polecamy: Maszy pytania dotyczące prawa pracy? Zapytaj naszych ekspertów!

Wiele się może jednak zmienić. Obecnie trwają prace nad ustawą dotyczącą e-zwolnień. Nowe przepisy sprawią, że zwolnienia lekarskie od razu po wypisaniu będą trafiały do ZUS. Ustawa może wejść w życie w przyszłym roku.

ml, AS, WP.PL

Oferty pracy z całej Polski. Kliknij i sprawdź najnowsze ogłoszenia!