Kiedy firma amortyzuje swój majątek
Odpisy amortyzacyjne są kosztem podatkowym tylko wtedy, gdy majątek jest wykorzystywany na potrzeby działalności. To podstawowy warunek. Poza tym musi być kompletny i gotowy do użytku.
28.07.2008 | aktual.: 28.07.2008 07:14
O tym co jest firmowym środkiem trwałym, mówi art. 22a ust. 1 ustawy o PIT (art. 16a ust. 1 ustawy o CIT). Są to rzeczy:
- stanowiące własność lub współwłasność podatnika,
- nabyte lub wytworzone we własnym zakresie,
- kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania,
- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok,
- wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu operacyjnego. W działalności można wykorzystywać również prawa majątkowe oraz wartości, które nie mają fizycznej postaci. Zdefiniowane są one jako wartości niematerialne i prawne. Mogą to być np. autorskie lub pokrewne prawa majątkowe, licencje, know-how.
Polecamy: » Prostsze podatki? Niższy ZUS? Sprawdź jak to możliwe! » Najnowsze wiadomości z kraju i świata » Codzienny przegląd prasy ekonomicznej src="http://www.money.pl/u/money_chart/graphchart_ns.php?ds=1485298860&de=1485385140&sdx=0&i=&ty=1&ug=1&s%5B0%5D=USDPLN&colors%5B0%5D=%230082ff&fg=1&tid=0&fr=1&w=300&h=140&cm=0&lp=1"/>src="http://www.money.pl/u/money_chart/graphchart_ns.php?ds=1485298860&de=1485385140&sdx=0&i=&ty=1&ug=1&s%5B0%5D=EURPLN&colors%5B0%5D=%230082ff&fg=1&tid=0&fr=1&w=300&h=140&cm=0&lp=1"/>( http://www.money.pl/u/money_chart/graphchart_ns.php?ds=1485298860&de=1485385140&sdx=0&i=&ty=1&ug=1&s%5B0%5D=CHFPLN&colors%5B0%5D=%230082ff&fg=1&tid=0&fr=1&w=300&h=140&cm=0&lp=1
)
Musi być własny...
Aby rozpocząć amortyzację firmowej rzeczy, powinniśmy być jej właścicielem. Jak podkreślił NSA w wyroku z 9 stycznia 2001 r. (III SA 2838/99): "Fakt, że posiadanie ma niewątpliwie dla posiadacza wartość majątkową, nie oznacza, że z tego tytułu przysługuje mu prawo dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Dopuszczenie możliwości dokonywania odpisów amortyzacyjnych przez posiadacza powodowałoby, że ten sam środek trwały mógłby być dwukrotnie amortyzowany, raz przez posiadacza i raz przez właściciela. Nie jest bowiem możliwe przyjęcie założenia, że dokonywanie odpisów przez posiadacza wyklucza dokonywanie tych odpisów przez właściciela, a tylko w takiej sytuacji można byłoby wyeliminować możliwość dwukrotnej amortyzacji tego samego środka trwałego"> patrz przykład 1.
Amortyzować można też środek trwały przewłaszczony na zabezpieczenie spłaty kredytu. Dłużnik wprawdzie nie jest jego właścicielem, z przepisów jednak wyraźnie wynika (art. 22f ust. 5 ustawy o PIT oraz art. 16f ust. 4 ustawy o CIT), że to on nalicza odpisy.
... wspólny...
Naliczać odpisy może też współwłaściciel, proporcjonalnie do swojego udziału. Natomiast w całości można amortyzować rzecz będącą wspólną własnością małżonków (poza sytuacją, w której wykorzystują ją w odrębnych firmach)> patrz przykład 2.
Problemy mogą się pojawić wtedy, gdy chcemy wykorzystywać majątek w spółce cywilnej. Organy podatkowe uważają, że nie można naliczać odpisów, jeśli nie wniesiono go w formie wkładu do spółki.
... albo leasingowany
Za środki trwałe uważa się również inwestycje w obcym majątku, budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie, a także rzeczy wykorzystywane w firmie na podstawie umowy leasingu finansowego. Jak stwierdził NSA w wyroku z 21 czerwca 2006 r. (II FSK 921/ 05): "Podatnik może amortyzować dla celów podatkowych wyłącznie te środki trwałe, do których przysługuje mu prawo własności. Wyjątki od tej zasady dotyczą jedynie amortyzacji środków trwałych używanych przez leasingobiorcę na podstawie umowy leasingu finansowego (kapitałowego) ".
Sprzęt musi być gotowy...
Przedsiębiorca nie może wprowadzić do ewidencji rzeczy, z których nie może jeszcze korzystać. Przykładowo kompletnym i zdatnym do użytku środkiem trwałym nie jest budynek w stanie surowym i otwartym (wyrok NSA z 18 listopada 2005 r., FSK 2689/04, FSK 2690/04). Z kolei w wyroku NSA z 2 października 1998 r. (I SA/Gd 1949/96) czytamy: "Samochód osobowy został wprowadzony na polski obszar celny jako pojazd uszkodzony, stąd dopiero po dokonaniu stosownych napraw i po dokonaniu badań jego stanu technicznego mógł zostać dopuszczony do ruchu, przy czym jedynym dowodem potwierdzającym możliwość jego eksploatacji zgodnie z przeznaczeniem był fakt jego rejestracji dokonanej przez właściwy organ administracji państwowej (...) Dopiero z momentem zarejestrowania przedmiotowy samochód uzyskał cechy środka trwałego, który mógł zostać przyjęty do eksploatacji".
... i zaplanowany przynajmniej na rok
Środek trwały to rzecz, którą wykorzystujemy w działalności dłużej niż rok. Decyzję w tej sprawie podejmuje przedsiębiorca. Jeżeli przyjmie, że rok to za długo, może wydatek na jego zakup zaliczyć bezpośrednio do kosztów. Ale gdy pomyli się w kalkulacjach, musi skorygować koszty i zapłacić odsetki.
Jak stwierdziło Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytanie "Rzeczpospolitej" (DF z 13 listopada 2003 r.): "jednym z warunków uznania określonego składnika majątkowego za środek trwały lub wartość niematerialną i prawną jest ustalenie przewidywanego okresu używania. Pojęcie to należy odnieść do oczekiwań podatnika co do przewidywanego okresu używania danego składnika. Ocena ta opiera się więc na subiektywnych przewidywaniach przedsiębiorcy".
Zajrzyj do klasyfikacji
Aby ustalić stawkę amortyzacji środka trwałego, musimy wiedzieć, jak został sklasyfikowany. Trzeba więc sięgnąć do rozporządzenia Rady Ministrów z 30 grudnia 1999 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (DzU nr 112, poz. 1317 ze zm.).
KŚT wyodrębnia dziesięć następujących grup środków trwałych:
0 - grunty,
1 - budynki i lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu niemieszkalnego,
2 - obiekty inżynierii lądowej i wodnej,
3 - kotły i maszyny energetyczne,
4 - maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania,
5 - specjalistyczne maszyny, urządzenia i aparaty,
6 - urządzenia techniczne,
7 - środki transportu,
8 - narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie,
9 - inwentarz żywy.
Powyższe grupy środków trwałych dzielą się na podgrupy, a w nich wyodrębniono jeszcze rozdziały. Do podziału zastosowanego w KŚT odwołuje się wykaz rocznych stawek amortyzacyjnych (załącznik do ustawy o PIT oraz ustawy o CIT).
Samodzielny albo część
W KŚT za podstawową jednostkę ewidencji przyjmuje się pojedynczy element majątku spełniający określone funkcje w procesie wytwarzania wyrobów i świadczenia usług. W pewnych przypadkach dopuszcza się przyjęcie w ewidencji za pojedynczy środek trwały tzw. obiektu zbiorczego, np. zespołu latarni jednego typu użytkowanego na terenie przedsiębiorstwa. Niektóre rzeczy mogą zostać również wbudowane w inny środek trwały. Dlatego też przedsiębiorcy nie mogą automatycznie kwalifikować danego składnika majątku, gdyż zdarza się, że w zależności od umiejscowienia, charakteru i pełnionych funkcji może być samodzielnym środkiem trwałym bądź też wchodzić w skład zespołu urządzeń (patrz tekst "Sprawdź, czy sprzęt jest samodzielny").
Trzeba jednak pamiętać, że w formie odpisów amortyzacyjnych nie może być zrekompensowany wydatek na nabycie gruntu. Kosztem podatkowym stanie się dopiero przy rozliczaniu dochodu z jego sprzedaży.
Zwierzęta od razu do kosztów
Na potrzeby firmy możemy też wykorzystywać zwierzęta. Z przepisów podatkowych wynika jednak, że nie zaliczamy ich do środków trwałych (chociaż inwentarz żywy figuruje w KŚT). Wydatki na ich zakup możemy więc wrzucić bezpośrednio do kosztów, bez względu na wartość. Potwierdził to przykładowo Drugi Urząd Skarbowy w Rzeszowie w interpretacji z 16 listopada 2005 r. (II US. PB-I/415/50b/ 05)> patrz przykład 3.
przykład 1
Pan Kowalski kupił maszynę produkcyjną. Wykorzystuje ją w swojej firmie, ale sprzedawcy zapłaci za kilka miesięcy. W umowie zastrzeżono, że dopiero wtedy stanie się jej właścicielem. I dopiero wtedy może rozpocząć amortyzację.
przykład 2
Pan Kowalski prowadzi firmę komputerową, natomiast pani Kowalska jest właścicielką biura doradczego. W działalności państwo Kowalscy wykorzystują samochód osobowy o wartości początkowej 60 000 zł. Jest on wprowadzony do ewidencji środków trwałych obydwu firm, ale zarówno pan Kowalski, jak i pani Kowalska naliczają odpisy od połowy jego wartości, czyli od 30 000 zł.
przykład 3
Pan Kowalski prowadzi działalność gospodarczą i zajmuje się organizacją wypoczynku dla firm i osób fizycznych. W związku z poszerzaniem zakresu usług zamierza założyć stadninę, kupił więc kilka koni. Wydatki może zaliczyć bezpośrednio do kosztów, koń nie może bowiem być środkiem trwałym.
Można zapytać urząd statystyczny
Jeżeli nie jesteś pewien, jak zakwalifikować firmowy majątek, zwróć się z wnioskiem do urzędu statystycznego. Opinie w tej sprawie wydaje Ośrodek Standardów Klasyfikacyjnych Urzędu Statystycznego w Łodzi (ul. Suwalska 29, 93-176 Łódź). O tym, jak sporządzić wniosek, pisaliśmy szczegółowo w DF z 18 października 2007 r.
Z tej możliwości skorzystał przykładowo przedsiębiorca, który kupił wyposażenie placu zabaw (suchy basen z piłkami, zjeżdżalnie labirynty, most wiszący, magle poziome i pionowe, tory przeszkód, miejsca do skakania). Urząd statystyczny uznał, że należy je zakwalifikować do rodzaju 808 KŚT "narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie pozostałe". Zgodził się z tym fiskus (interpretacja Pierwszego Urzędu Skarbowego w Koszalinie z 7 lipca 2005 r., PDFII/415-18/2005). Stawka amortyzacji wyniesie więc 20 proc.
Przemysław Wojtasik
Aby naliczyć koszty, musi być ewidencja
Środki trwałe musimy wpisać do ewidencji. Bez tego nie zaliczymy odpisów do kosztów
Dlatego trzeba pamiętać o tym obowiązku. Przekonał się o tym producent opakowań, do którego zawitała kontrola podatkowa. Nie wystarczyły jej faktury, rachunki i paragony i nie zadowolił argument o nieopatrznym wyrzuceniu ewidencji na śmietnik podczas remontu mieszkania. Podobnie było w sądzie.
Jak czytamy w wyroku NSA z 27 czerwca 2000 r. (III SA 1003/99): "Izba skarbowa miała podstawy faktyczne do przyjęcia gołosłowności twierdzenia podatnika o prowadzeniu przez niego ksiąg podatkowych, a także ewidencji środków trwałych. W sytuacji kiedy skarżący zachował wszelkie dowody na dokonywane przez siebie wydatki (nawet paragony za opłaty parkingowe czy paragony na zakup biżuterii), a tak istotne dowody, jak księgi podatkowe czy ewidencje środków trwałych wyrzucił podobno do śmietnika. Obowiązek prowadzenia ewidencji środków trwałych jest obowiązkiem bezwzględnym, a podatnik ma obowiązek przetrzymywania tej ewidencji aż do upływu okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Jeżeli zatem podatnik do kosztów uzyskania przychodów zalicza wydatki z tytułu odpisów amortyzacyjnych, to jest obowiązany to wykazać w chwili kontroli nie przy pomocy swoich wyjaśnień, lecz za pomocą dowodu materialnego, jakim jest ewidencja dla celów podatkowych".
Szczegółowa buchalteria
Co musi znaleźć się w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych? Jak wynika z art. 22n ust. 2 ustawy o PIT, u podatników prowadzących księgę przychodów i rozchodów są to co najmniej:
- liczba porządkowa,
- data nabycia,
- data przyjęcia do używania,
- określenie dokumentu stwierdzającego nabycie,
- określenie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej,
- symbol KŚT,
- wartość początkowa,
- stawka amortyzacyjna,
- kwota odpisu amortyzacyjnego za dany rok podatkowy i narastająco za okres amortyzacji,
- zaktualizowana wartość początkowa,
- zaktualizowana kwota odpisów amortyzacyjnych,
- wartość ulepszenia zwiększająca wartość początkową,
- data likwidacji oraz jej przyczyna albo data zbycia.
Jeżeli ewidencja nie spełnia tych wymogów, organy podatkowe wyrzucą odpisy z kosztów. Potwierdził to NSA w wyroku z 9 maja 2003 r. (I SA/Lu 81/03).
W ustawie o PIT nie wskazano, jakie elementy powinna zawierać ewidencja w firmach prowadzących księgi rachunkowe. Wyliczenia takiego nie zawiera także ustawa o CIT. Z art. 9 ust. 1 wynika tylko obowiązek uwzględniania w ewidencji informacji niezbędnych do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych. W interesie przedsiębiorcy jest więc robienie szczegółowych zapisów, wzorowanych na ewidencji prowadzonej razem z księgą przychodów i rozchodów.
Można wprowadzić później
Środki trwałe wprowadzamy do ewidencji w miesiącu przekazania do używania. Można też to zrobić później, jest to tzw. ujawnienie środka trwałego. Nie możemy jednak założyć ewidencji "z mocą wsteczną" i zaliczyć do kosztów odpisy za poprzednie okresy rozliczeniowe. Tak wynika z wyroku NSA z 11 czerwca 2003 r.
(I SA/Gd 174/03). Chodziło w nim o amortyzację hotelu. Jego właściciel twierdził, że skoro ma prawo do korekty zeznania, to może w niej wykazać odpisy za poprzednie lata. Organy podatkowe uznały natomiast, że nie mógł tego zrobić, bo nie prowadził ewidencji. Także sąd stwierdził: "jeżeli podatnik nie prowadzi wykazu środków trwałych, to nie może dokonywać odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych przed wprowadzeniem ich do ewidencji, lecz dopiero po tej dacie".
Przemysław Wojtasik
Rzeczpospolita
Tańszy można szybciej rozliczyć, droższy czasami też
Nie każdy środek trwały trzeba amortyzować. Sposób rozliczenia zależy od jego wartości.
Jeżeli przekracza 3500 zł, trzeba umieścić go w ewidencji środków trwałych i naliczać odpisy. Jeżeli kosztował mniej, mamy trzy możliwości:
- wprowadzić do środków trwałych i zaliczyć do kosztów jednorazowy odpis,
- zaliczyć do środków trwałych i amortyzować według stawek ustawowych,
- nie wprowadzać do środków trwałych i zaliczyć bezpośrednio do kosztów (gdy wartość rzeczy przekracza 1500 zł, przedsiębiorcy prowadzący księgę przychodów i rozchodów muszą go wpisać do ewidencji wyposażenia). Niektórzy przedsiębiorcy mogą też od razu wrzucić w koszty droższe składniki majątku. Mogą bowiem jednorazowo zamortyzować środki trwałe zaliczone do grup 3 - 8 KŚT (oprócz samochodów osobowych). Preferencja nie dotyczy więc wymienionych w grupach 1 i 2 KŚT nieruchomości.
Jednorazowa amortyzacja przysługuje przedsiębiorcom rozpoczynającym działalność (w pierwszym roku) oraz tzw. małym podatnikom. Są to firmy, w których przychód ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego VAT) nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym równowartości 800 000 euro. W 2008 r. z preferencji skorzysta podatnik, który w 2007 r. zmieścił się w limicie 3 014 000 zł.
Ustawodawca wprowadził też limit jednorazowych odpisów: rocznie 50 000 euro (w 2008 r. jest to 188 000 zł).
Fiskus o środkach trwałych
Kiedy można amortyzować firmowy majątek, czy trzeba czekać z odpisami do zakończenia inwestycji, jak zakwalifikować poszczególne elementy - o to firmy pytają fiskusa. Spójrzmy na kilka interpretacji.
- Spółka wybudowała halę magazynową z zapleczem socjalno-biurowym oraz infrastrukturą towarzyszącą. Część obiektu była wynajmowana, natomiast pozostała wykorzystywana na potrzeby działalności, odbywały się tam m.in. spotkania z klientami. Czy kosztem mogą być odpisy naliczone od wartości początkowej całej nieruchomości? Tak. Amortyzować można bowiem zarówno środki trwałe używane w firmie, jak i wynajęte (interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 20 czerwca 2008 r., IP-PB3-423-482/08-4/MK).
- Firma jest właścicielem gruntu, na którym buduje halę produkcyjną. Cały obiekt jest zespołem sześciu hal. Inspektor nadzoru budowlanego udzielił pozwolenia na użytkowanie połowy budynku, w której prowadzona jest produkcja. Pozostała część jest w stanie surowym zamkniętym. Czy można amortyzować oddaną do użytku powierzchnię? Nie, ponieważ środek trwały w dniu przyjęcia do używania powinien być kompletny i zdatny do użytku. Spełnia te kryteria, jeżeli jest wyposażony we wszystkie elementy konstrukcyjne umożliwiające jego funkcjonowanie, zgodnie z przeznaczeniem. Natomiast hala w budowie, której część została oddana do użytkowania, mimo że odbywa się w niej produkcja, nie stanowi środka trwałego, gdyż nie spełnia warunku kompletności (interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 14 maja 2008 r., ITPB3/423-147/08/AW).
- Cztery osoby kupiły nieruchomość. Dwie z nich są wspólnikami spółki cywilnej i będą wykorzystywać jej część na potrzeby działalności. Czy nieruchomość weszła do majątku spółki? Nie, powinna bowiem być wniesiona do spółki w formie wkładu. Wtedy dopiero będzie można ją amortyzować (interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 30 maja 2008 r., IPPB1/415-285/08-4/AJ).
- Spółka wynajmuje hale namiotowe na imprezy sportowo-rekreacyjne i na magazyny. W zależności od potrzeb klientów tworzy hale dłuższe lub krótsze. Mogą one być ze sobą łączone w różnych układach. Oprócz podstawowych elementów spółka kupuje więc też takie, które służą do tworzenia różnych kombinacji (dodatkowe przęsła, bramy, drzwi, plandeki z oknami). Czy te części są osobnymi środkami trwałymi, czy też powinny zwiększyć wartość jednej z hal?
Mogą to być samodzielne środki trwałe, które będą odrębnie amortyzowane. Nie można przyjąć, że są to części składowe, bowiem ich odłączanie nie powoduje trwałych zmian środka trwałego (hali) lub jego uszkodzenia. Ponadto są kompletne i zdatne do użytku i wykorzystywane przez spółkę na potrzeby działalności gospodarczej. Jeśli więc przewidywany okres używania tych elementów jest dłuższy niż rok, przyjąć można, że stanowią odrębne środki trwałe. Jeżeli jednak adaptacja hali namiotowej poprzez wbudowanie konkretnych elementów skutkować będzie jej trwałymi zmianami bądź też stanie się tak w wyniku odłączenia któregoś z elementów, to stanowić będą one części składowe hali (interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 12 czerwca 2008 r., ITPB3/423-162b/08/PS).
Sprawdź, czy sprzęt jest samodzielny
Przed rozpoczęciem amortyzacji musimy ocenić, czy kupione urządzenie jest elementem zestawu, czy też może być samodzielnym środkiem trwałym
Problemy pojawiają się, gdy dana rzecz ma współpracować z kilkoma innymi. W takiej sytuacji znalazł się czytelnik, który kupił za 7000 zł uchwyt tokarski. Ma współpracować z kilkoma tokarkami.
- Czy jest to samodzielny środek trwały, czy też należy doliczyć jego cenę nabycia do wartości którejś tokarki? - pyta czytelnik DF.
Moim zdaniem w tej sytuacji uchwyt do tokarki może być samodzielnym środkiem trwałym.
Przypomnijmy, że według KŚT przez środki trwałe rozumie się rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku przeznaczone na potrzeby jednostki lub oddane do używania na podstawie najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze.
W skład poszczególnych obiektów oprócz właściwej maszyny, urządzenia, aparatu, zespołu, agregatu wchodzą fundamenty, podpory, konstrukcje wsporcze, ogrodzenia i obudowy ochronne oraz normalne wyposażenie należące do obiektu. Może to być również wyposażenie dodatkowe i specjalne związane na stałe z danym obiektem.
Z pytania wynika, że uchwyt tokarski nie będzie na stałe związany z daną maszyną (chociaż oczywiście w innej sytuacji stanowić może normalne wyposażenie jednego urządzenia).
Nie można przyporządkować
Jak go w takim razie zakwalifikować? Czy można go potraktować jako część składową tokarki? Ale której, skoro wykorzystywany jest do pracy większej liczby tych urządzeń? Z tego względu, że jest "mobilny" i może być wykorzystywany przez kilka urządzeń, trudno byłoby wskazać, dlaczego tylko jedna z tokarek ma mieć powiększoną wartość początkową. A może powinien być przypisany proporcjonalnie do każdej z tokarek, do której będzie wykorzystany? Takie rozwiązanie jest trudne do zrealizowania ze względu choćby na konieczność dokładnego określenia, ile czasu dana tokarka będzie korzystać z uchwytu.
Niewątpliwie jednak sam uchwyt nie jest zdatny do użytku bez tokarki. To argument za tym, że zwiększa jej wartość. Jak już jednak wspomniałem, gdy współpracuje z kilkoma tokarkami, trudno go przyporządkować do jednej z nich (albo proporcjonalnie do wszystkich).
Moim zdaniem w rozpatrywanej sytuacji można uznać, że uchwyt tokarski jest samodzielnym środkiem trwałym. Oczywiście jeżeli zakładamy, że będzie używany dłużej niż rok.
Zależy, z czym współpracuje
Warto wspomnieć, że podobne problemy pojawiają się przy rozliczaniu drukarek, które współpracują z kilkoma komputerami. Z orzecznictwa sądowego wynika, że jeżeli drukarka jest używana do jednego komputera, to stanowi jego część składową. Jeżeli natomiast drukuje z kilku komputerów, wtedy jest to osobne urządzenie. Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego 24 kwietnia 2001 r. (I SA/Wr 671/98). Jego zdaniem jeżeli drukarka może współpracować z różnymi komputerami, to jest samodzielna niezależnie od podłączenia do konkretnego komputera. Nie stanowi więc urządzenia peryferyjnego żadnego z nich, za to może być odrębnym środkiem trwałym. Jeśli współpracuje na stałe tylko z jednym komputerem, jest elementem zespołu komputerowego jako środka trwałego.
Również w orzeczeniu z 19 września 2002 r. (I SA/Łd 2184 /00) NSA podkreślił, że drukarka, która może współpracować z różnymi komputerami, stanowi samodzielne, zdatne do użytku urządzenie niebędące częścią peryferyjną.
Osobno albo wspólnie
W tym samym kierunku idą także interpretacje organów podatkowych. Przykładowo Pierwszy Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie w interpretacji z 30 października 2006 r. (1471/DPD1/423-115/ 06/KK) stwierdził, że skoro takie urządzenia jak drukarki czy skanery współpracują u podatnika z wieloma zestawami komputerowymi a także z innymi urządzeniami, to nie ma możliwości przyporządkowania ich do konkretnego składnika majątku. Dlatego też stanowić będą samodzielne środki trwałe w rozumieniu art. 16a ust. 1 ustawy o CIT.
Z kolei Świętokrzyski Urząd Skarbowy w interpretacji z 11 sierpnia 2004 r. (RO/436/ 159/2004) stwierdził, że KŚT dopuszcza, aby drukarka stanowiła osobny obiekt (środek trwały). Podkreślił jednak, że nie zależy to od decyzji podatnika. Jeżeli bowiem drukarka jest wykorzystywana wyłącznie przez komputer, do którego jest podłączona, środkiem trwałym jest cały zespół komputerowy. Wartość drukarki zwiększa wówczas jego wartość początkową. Natomiast gdyby drukarka współpracowała w różny sposób z kilkoma komputerami, może ona stanowić samodzielny środek trwały z podgrupy 491 KŚT "zespoły komputerowe". Wartość drukarki nie zwiększa wówczas wartości początkowej żadnego ze współpracujących z nią zestawów.
Na konieczność rozróżnienia tych dwóch sytuacji wskazały także: Urząd Skarbowy w Lubaczowie w interpretacji z 9 czerwca 2006 r. (US. I/413-7/06), Izba Skarbowa w Gdańsku w interpretacji z 10 maja 2005 r. (BI/005-0785/04), Pierwszy Urząd Skarbowy w Kielcach w interpretacji z 17 września 2004 r. (OG/005/246/PDI/ 2004) oraz Urząd Skarbowy w Sosnowcu w interpretacji z 18 października 2005 r. (PD i/415-39/05).
Moim zdaniem przypadek uchwytu tokarskiego i tokarki można potraktować jako analogiczny do drukarki i komputera.
Rafał Wawrowski
Autor jest głównym księgowym uprawnionym do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych