Koniec ze zwolnieniem, ale nie zawsze trzeba płacić VAT

Już teraz zwolnienie można było stosować jedynie opcjonalnie: jeśli podatnik nie chciał opodatkowywać wniesienia wkładu niepieniężnego do spółki, co jest regułą od 1 grudnia 2008 r. (prawo do tego zwolnienia w okresie przejściowym - przez cztery miesiące - od 1 grudnia 2008 do 31 marca 2009 r. wynikało z § 38 rozporządzenia ministra finansów z 28 listopada 2008 r.).

Ponieważ aport (wniesienie wkładu niepieniężnego do spółek prawa handlowego lub cywilnego) jest dostawą towaru w rozumieniu ustawy o VAT, a przepisy tej ustawy (od 1 kwietnia także akty wykonawcze) nie przewidują żadnych specjalnych reguł dla opodatkowania aportów, taka operacja jest zasadniczo opodatkowana tak jak każda inna dostawa towaru.

Choć mnożą się wątpliwości, jak do takiej szczególnej dostawy stosować ogólne zasady opodatkowania, przy wielu aportach nie będzie to zmartwieniem podatników. Dlatego że nie powstanie obowiązek zapłaty podatku ze względu to, że dana dostawa jest przedmiotowo zwolniona z VAT bądź w ogóle poza zakresem tego podatku. Z pierwszą sytuacją mamy do czynienia m.in. w wypadku wniesienia aportem:
- budynków, budowli i ich części zwolnionych z VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy o VAT (a więc gdy wniesienie takiego aportu nastąpi co najmniej dwa lata po tzw. pierwszym zasiedleniu tych obiektów bądź gdy nastąpi wcześniej, w tym w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, ale w tym wypadku konieczne jest spełnienie dodatkowych warunków, m.in. co do braku prawa do odliczenia VAT), a także gruntów związanych z tymi obiektami,
- terenów niezabudowanych innych niż budowlane lub przeznaczone pod zabudowę (art. 43 ust. 1 pkt 9),
- towarów używanych, to jest ruchomości (np. maszyn, samochodów), które były używane przez wnoszącego aport przez co najmniej pół roku licząc od dnia nabycia prawa do rozporządzania nimi jak właściciel, pod warunkiem że wnoszący aport nie miał prawa do odliczenia od nich VAT - art. 43 ust. 1 pkt 2).

W ogóle natomiast nie podlega VAT wniesienie do spółki aportem przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Zatem wnosząc aport do spółki, trzeba najpierw sprawdzić, czy któreś z tych zwolnień/wyłączeń nie ma zastosowania, a dopiero potem ewentualnie wykazać na fakturze podatek należny.

Anna Koleśnik
Rzeczpospolita