Kooperanci górnictwa czekają na zapłatę kilka miesięcy; apelują o wsparcie

Szacuje się, że tzw. przemysł okołogórniczy zatrudnia ok. 400 tys. osób - ponad cztery razy więcej niż pracuje bezpośrednio w kopalniach. W poniedziałek Rada, skupiająca m.in. pracodawców, związkowców oraz przedstawicieli samorządu, przyjęła stanowisko wskazujące na potrzebę działań służących poprawie sytuacji przedsiębiorstw kooperujących z górnictwem.

Największa górnicza spółka - Kompania Węglowa - winna jest dostawcom materiałów i usług ok. 3 mld zł - to duża część sięgającego 8,5 mld zł całego zadłużenia tej spółki. Prezes Katowickiego Holdingu Węglowego Zygmunt Łukaszczyk przyznał, że w holdingu dostawcy maszyn i urządzeń czekają na zapłatę ok. 120 dni, dostawcy usług - ok. 60 dni. Zaległości są wielomilionowe.

Prezes Jastrzębskiej Spółki Węglowej Tomasz Gawlik poinformował, że również w tej firmie terminy płatności wobec dostawców materiałów i usług wynikają z płynności spółki. "U nas zaległości mieszczą się w granicach 130 dni, ale - co istotne - na bieżąco spotykamy się z naszymi dostawcami i komunikujemy im, w jakich terminach i w jakim procencie będziemy spłacać zadłużenie w stosunku do nich" - powiedział prezes, podkreślając, że dla kooperantów bardzo ważna jest wiedza, kiedy i ile spółka będzie w stanie im zapłacić.

"Obecna trudna sytuacja spółek węglowych przekłada się bezpośrednio na kondycję tysięcy firm i instytucji kooperujących z górnictwem. Kluczowym problemem jest wysoki stan zobowiązań przedsiębiorców górniczych wobec dostawców towarów i usług oraz znaczące wydłużanie lub nawet zawieszanie płatności tych zobowiązań. Dodatkowe poważne utrudnienie dla kooperantów górnictwa stanowi polityka banków, która w praktyce uniemożliwia pozyskiwanie kredytów bankowych na działalność bieżącą oraz spłatę zobowiązań wobec budżetu państwa tej grupy przedsiębiorstw" - wskazali członkowie WRDS.

Stąd obawy firm okołogórniczych o przyszłość oraz skierowany do rządu postulat wprowadzenia rozwiązań, które pozwoliłyby przetrwać trudny okres tak, by zminimalizować redukcję zatrudnienia. Przedstawiciele zaplecza górniczego postulują, aby w tworzonych obecnie na poziomie rządowym i regionalnym programach skupiano się nie tyko na wspieraniu procesów tworzenia nowych miejsc pracy dla zwalnianych pracowników, lecz także na ochronie miejsc już istniejących w firmach i instytucjach działających w otoczeniu górnictwa.

Wśród rekomendowanych działań jest zagwarantowanie realizacji zobowiązań spółek węglowych wobec dostawców towarów i usług oraz wydłużenie terminu płatności zobowiązań budżetowych przez firmy otoczenia górniczego w relacji do realnych terminów odzyskiwania przez nie należności, np. poprzez okresowe wprowadzenie tzw. metody kasowej w rozliczaniu zobowiązań podatkowych - chodzi o to, by firma mogłaby zapłacić podatki dopiero wówczas, gdy otrzyma pieniądze za towar czy usługę od swojego kontrahenta.

Postulowane jest też stworzenie mechanizmu, umożliwiającego wykorzystanie należności firm okołogórniczych w spółkach węglowych jako gwarancji dla zaciąganych kredytów, finansujących dostawy dla górnictwa; wymagałoby to np. zaangażowania takich instytucji i instrumentów jak Bank Gospodarstwa Krajowego, Agencja Rozwoju Przemysłu lub Polskie Inwestycje Rozwojowe.

Postulowane jest wypracowanie i uzgodnienie z wybranymi bankami zasad zapewnienia kredytów krótkoterminowych na realizację wymaganych zobowiązań wobec załogi firm, powstałych z tytułu opóźnienia zapłaty faktur przez spółki węglowe. Inne oczekiwane przez przedsiębiorców działanie to interwencja dotycząca ułatwień w zawieraniu z wybranymi instytucjami umów faktoringu dla niektórych zobowiązań przedsiębiorców górniczych.

Wśród działań długoterminowych wymieniono stworzenie programu sektorowego, którego celem będzie zwiększenie innowacyjności sektora górnictwa węgla kamiennego, głównie w zakresie produkcji maszyn i urządzeń, usługowym oraz naukowo-badawczym.

Inny postulat to wdrożenie branżowego programu promocji maszyn i urządzeń dla górnictwa, obejmującego m.in. takie instrumenty wsparcia eksportu jak finansowanie udziału przedsiębiorców w wybranych targach, wystawach i misjach gospodarczych oraz stworzenie systemu finasowania kredytów eksportowych lub preferencyjnych pożyczek na ten cel. Chodzi też o uwzględnienie znaczenia i interesów firm i instytucji z otoczenia górnictwa w przyszłych rządowych programach restrukturyzacji i funkcjonowania branży.

W odniesieniu do działań na poziomie regionalnym WRDS rekomenduje władzom wprowadzenie instrumentów ochrony istniejących miejsc pracy w przedsiębiorstwach i instytucjach otoczenia górnictwa w takich dokumentach i programach jak opracowywany właśnie Kontrakt dla woj. śląskiego, nowy program "Kierunek Śląskie 3.0" przygotowany przez samorząd województwa oraz w Strategii Rozwoju Woj. Śląskiego "Śląskie 2020".