Kto należy do klasy średniej? Oto ile musisz zarabiać

Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez CBOS, aż trzy na czterech Polaków uważa, że jest częścią klasy średniej. Jest to grupa społeczna, której definicja jest nieco niejasna, ponieważ pochodzi z obszaru styku socjologii i ekonomii. Mimo to, wiele osób w Polsce uważa, że do niej należy. W rzeczywistości istnieją różne metody, które mogą pomóc w określeniu, czy tak faktycznie jest.

Jak wyliczyć, czy jesteś częścią klasy średniej

Portal INNPoland.pl sugeruje, że jednym ze sposobów określenia przynależności do klasy średniej jest wskaźnik EHDI (Equivalised Household Disposable Income), który został przyjęty przez Polski Instytut Ekonomiczny w swojej analizie. Wskaźnik ten oblicza się poprzez podzielenie dochodu gospodarstwa domowego przez pierwiastek liczby jego członków.

Dla rodziny składającej się z dwóch dorosłych i dwójki dzieci najpierw sumuje się dochody rodziców, a następnie dzieli przez 2. W przypadku rodzin trzyosobowych dzieli się przez 1,7.

Biorąc pod uwagę te obliczenia, Polski Instytut Ekonomiczny wyliczył, że w 2019 roku do klasy średniej należały osoby z rodzin, w których EHDI wynosił od 67 do 200 proc. mediany zarobków w danym kraju, czyli około 3827 złotych. Oznaczało to, że do klasy średniej należało od 2564 zł do 5774 zł na osobę. W rezultacie pięć lat temu, 54 proc. Polaków w wieku od 24 do 64 lat było częścią klasy średniej.

Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) proponuje inną metodę obliczeń. Według OECD, do klasy średniej należą gospodarstwa domowe, w których dochód na osobę wynosi od 75 proc. do 200 proc. mediany zarobków w danym państwie.

W 2019 roku, z medianą zarobków wynoszącą 3827 złotych, do klasy średniej należałoby mniej osób. W przypadku rodziny 2+2 łączne zarobki rodziców nie byłyby dzielone na 2, ale na 4. W rodzinie 2+1 dzielono by nie na 1,7, ale na 3. Ponadto, kryterium przynależności do klasy średniej nie byłoby ustalone na 67 proc. mediany, ale na 75 proc.

Te obliczenia odnoszą się do sytuacji sprzed pięciu lat. Problem polega na tym, że Główny Urząd Statystyczny (GUS) publikuje dane o medianie zarobków tylko raz na dwa lata. Z ostatnich dostępnych informacji wynika, że w październiku 2022 roku mediana wynagrodzeń zatrudnionych w podmiotach gospodarki narodowej (zatrudniających co najmniej 10 osób) wyniosła 5701,62 zł.

Wystarczy 6 tys. brutto?

Zakładając, że mediana wzrosła w takim samym tempie, jak średnie zarobki w przedsiębiorstwach, w ciągu czterech lat pensje wzrosły o 40 proc. Na tej podstawie INNPoland.pl wyliczył, że mediana wynosi obecnie prawdopodobnie 7967 złotych. To oznacza, że jeśli pracownik zarabia więcej niż 6 tys. zł brutto, to obecnie należy do klasy średniej.

OECD oblicza dochód brutto w gospodarstwach domowych w przeliczeniu na osobę, uwzględniając siłę nabywczą. W 2022 roku wynosił on w Polsce 32 200 dolarów. Dwa lata temu do klasy średniej należały osoby, które zarabiały średnio ponad 11 800 zł miesięcznie. Jeśli przyjmiemy 75-200 proc. mediany, do klasy średniej zaliczałyby się osoby, których dochód na osobę wynosił co najmniej 8 880 zł.

Patrząc na te różnorodne obliczenia, warto pamiętać, że mamy inny wskaźnik, który pokazuje, ile zarabia się w Polsce. Jak już informowaliśmy w WP, według danych GUS w 2023 roku średnie wynagrodzenie w Polsce osiągnęło poziom 7155,48 złotych brutto.

10 tys. zł średniej krajowej

"Obserwator Gospodarczy" przewiduje, że w ciągu kilku lat przeciętna płaca przekroczy barierę 10 tys. zł. Jednak ten wskaźnik również nie jest doskonały i podobnie jak matematyczne łamigłówki o klasie średniej nie są w pełni dokładne.

Dlaczego? Ponieważ przy wyliczaniu średniej krajowej GUS bierze pod uwagę sektor przedsiębiorstw, czyli firmy, które zatrudniają co najmniej 9 pracowników. W statystykach nie ma małych firm, zarobków nauczycieli, administracji publicznej czy opieki zdrowotnej.

W rezultacie GUS oblicza przeciętne wynagrodzenie na podstawie zarobków 6,5 mln pracowników. Tymczasem w Polsce jest zatrudnionych około 17 mln osób.