Kto w listopadzie musi kupić kasę fiskalną

Tak wynika z rozporządzenia ministra finansów z 27 czerwca br. (DzU nr 113, poz. 720). Obowiązuje od 1 lipca, ale najważniejszym terminem jest właśnie 1 listopada. Ten dzień oznacza dla wielu przedsiębiorców dużo nowych obowiązków ewidencyjnych.

Nie zmieniają się oczywiście podstawy. Nadal rejestrowana w kasie musi być wyłącznie sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Sprzedaż dla innych podmiotów nie musi być ewidencjonowana w kasie rejestrującej. Musimy pamiętać, że nie ma znaczenia, kto odbiera towary (lub usługi), ale to, kto jest ich faktycznym nabywcą. Zdarzają się bowiem sytuacje, gdy odbiorcami są osoby fizyczne (nieprowadzące działalności gospodarczej), lecz towary są faktycznie sprzedawane innemu przedsiębiorcy. Wówczas oczywiście nie ma obowiązku rejestracji takiej sprzedaży w kasie fiskalnej.

Dotychczas przedsiębiorcy sprzedający wyroby akcyzowe nie byli traktowani przez przepisy o kasach rejestrujących w szczególny sposób. Nie byli więc obciążeni bezwzględnym obowiązkiem posiadania i używania kasy.

|

Polecamy: » Kalkulator wynagrodzeń - policz swoją pensję » Najnowsze wiadomości z kraju i ze świata » Codzienny przegląd prasy ekonomicznej |
| --- |
|

Polecamy: » Kalkulator wynagrodzeń - policz swoją pensję » Najnowsze wiadomości z kraju i ze świata » Codzienny przegląd prasy ekonomicznej |

Określone obowiązki w zakresie używania kas rejestrujących dla podatników prowadzących sprzedaż alkoholu wprowadzała ustawa z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Dotyczyło to jednakże wyłącznie podatników, którzy powinni prowadzić sprzedaż alkoholu na "wydzielonym stoisku”. Takie stoiska powinny być tworzone w "samoobsługowych placówkach handlowych o powierzchni sprzedażowej powyżej 200 mkw.". Wydzielone stoisko to |oddzielone od pozostałej powierzchni punktu sprzedaży, ciąg handlowy lub lada, zamknięte własną kasą fiskalną, rejestrującą prowadzoną sprzedaż".

Tak więc sprzedaż alkoholu łączyła się z bezwzględnym obowiązkiem używania kas rejestrujących tylko w samoobsługowym sklepie o powierzchni powyżej 200 mkw.; wtedy bowiem należało zorganizować wydzielone stoisko, w którym używać trzeba było kasy rejestrującej.

Z dniem 1 listopada 2008 r. ta sytuacja się zmieni. Wejdzie bowiem wówczas w życie § 4 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia o kasach. Zgodnie z nim żadnych zwolnień od obowiązku ewidencjonowania w kasie, bez względu na wysokość obrotów, nie będzie się stosować przy dostawie wyrobów tytoniowych (PKWiU 16.00), napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2 proc. oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5 proc., bez względu na symbol PKWiU.

Oznacza to, że już pierwsza i każda następna sprzedaż powinna być zarejestrowana w kasie. Jednocześnie podatnik traci prawo do zastosowania zwolnienia podmiotowego (ze względu na wysokość obrotów) w stosunku do pozostałej swojej sprzedaży. Także ona powinna być zarejestrowana w kasie (chyba że wyjątkowo korzysta ze zwolnienia na innej podstawie).

Wyłączenie ze zwolnienia dotyczy każdej sprzedaży papierosów i alkoholu – nie tylko w sklepie, ale również w restauracji czy też innym lokalu gastronomicznym. Wyjątkiem są tylko towary sprzedawane (serwowane) na pokładach samolotów. W tym wypadku (niezależnie od tego, czy jest to rejs krajowy, czy międzynarodowy) kasy nie trzeba więc stosować. Podatnik nie utraci natomiast zwolnienia, jeśli alkoholu (składników zawierających alkohol) używa przy sporządzaniu podawanych przez siebie posiłków i staje się on integralną częścią potrawy. Oczywiście nie dotyczy to różnego rodzaju drinków. One są napojami alkoholowymi, których sprzedaż wyłącza ze zwolnienia od kas.

Pan X prowadzi kiosk z prasą. Sprzedaje tam również papierosy. Dotychczas – ze względu na wysokość obrotów – nie instalował kasy rejestrującej. Od 1 listopada 2008 r., o ile chce dalej sprzedawać papierosy, powinien zainstalować kasę fiskalną.

Spółka jawna Z ma niewielką pizzerię. Prowadzi działalność od lipca i dotychczas nie powstał u niej obowiązek zainstalowania kas rejestrujących. W pizzerii podaje się również wino. Od 1 listopada 2008 r., niezależnie od wysokości obrotów, w pizzerii trzeba będzie zainstalować kasę rejestrującą.

Oczywiście sprzedaż alkoholi i papierosów musi być ewidencjonowana w kasie tylko wtedy, gdy towary te sprzedawane są osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej (rolnikom ryczałtowym).

Przedsiębiorstwo X ma zezwolenie na hurtowy obrót alkoholem. Sprzedaje go wyłącznie innym przedsiębiorcom. Nie ma zatem obowiązku instalowania kasy rejestrującej.

Osoby, które czerpią zyski z wynajmu, ale nie chcą inwestować w kasę fiskalną, powinny dokumentować swoje usługi fakturami

Od obowiązku ewidencjonowania w kasie rejestrującej zwolnione są bowiem „usługi w zakresie wynajmowania nieruchomości na własny rachunek, których świadczenie przez podatnika w całym zakresie dokumentowane jest fakturą”.

Z dniem 1 listopada 2008 r. przestanie obowiązywać przepis przejściowy, który utrzymywał zwolnienie od stosowania kas dla wynajmowania nieruchomości, niezależnie od wystawiania faktur za te usługi.

To rozwiązanie postawiło w niepewnej sytuacji wiele podmiotów wynajmujących nieruchomości. Niektórzy (np. wynajmujący mieszkania) nie mogą bowiem fakturować swoich usług, dla innych może być to bardzo trudne (np. dla gmin, które mają kilkuset lub nawet kilka tysięcy najemców mieszkań komunalnych).

Część podatników świadczy usługi wynajmu nieruchomości mieszkalnych. Są to często jedyne czynności przez nich wykonywane. Te usługi są zwolnione od podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 i pozycją 4 załącznika nr 4 do ustawy o VAT. Wynajmujący nie musi więc – jak wynika z art. 96 ust. 3 i 4 ustawy o VAT – składać zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R, a jeśli takie złoży, to zostanie zarejestrowany jako „podatnik VAT zwolniony”.

Natomiast § 8 ust. 1 rozporządzenia ministra finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (DzU nr 95, poz. 798 ze zm.) mówi, że faktury wystawiają osoby zarejestrowane jako podatnicy VAT czynni.

Tak więc osoby, które wyłącznie wynajmują nieruchomości mieszkalne, nie mogą wystawiać faktur VAT. W związku z tym nie mają w zasadzie możliwości skorzystania ze zwolnienia od obowiązku ewidencji w kasie rejestrującej. Chyba że za fakturę uznamy również rachunek. Zgodnie bowiem z § 20 pkt 5 rozporządzenia ministra finansów za fakturę uważa się także rachunki, o których mowa w art. 87 – 90 ordynacji podatkowej, wystawiane przez podatników, którzy nie mają obowiązku wystawiania faktur.

Można zatem argumentować, że podatnik świadczący usługi najmu, który wystawia na nie rachunki, jest zwolniony od obowiązku ewidencjonowania w kasie rejestrującej. Usługi są bowiem udokumentowane fakturą, a konkretnie zastępującym ją rachunkiem. Niewielki czynsz...

Jednak organy podatkowe mogą nie uznać tej argumentacji. Czy oznacza to, że wynajmujący musi zainstalować kasę? Nie, pozostają jeszcze inne zwolnienia.

Zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących zwalnia się (do 31 grudnia 2008 r.) od obowiązku stosowania kas podatników, u których kwota obrotu ze sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (oraz rolników ryczałtowych) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym 40 000 zł i jeżeli wcześniej nie powstał u nich obowiązek ewidencjonowania.

Pan X wynajmuje swoje dwa mieszkania. Od jednego pobiera 1200 zł czynszu, od drugiego 1800 zł. W sumie jego roczne obroty ze świadczenia usług wynajmu wynoszą 36 000 zł. Może zatem korzystać ze zwolnienia podmiotowego i nawet jeśli nie będzie wystawiał faktur, nie musi wprowadzać kas fiskalnych.

Jeśli kwota obrotów z wynajmu przekracza 40 000 zł, można rozważyć jeszcze inną możliwość. Otóż zgodnie z § 2 pkt 1 i pozycją 38 załącznika do rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących od ewidencjonowania w kasie zwolnione jest „świadczenie usług, za które zapłata w całości następuje za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika, pod warunkiem że z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcję jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła”.

Jeśli zatem najemca będzie płacił wynajmującemu na rachunek bankowy (bądź przekazem pocztowym), a na podstawie ewidencji będzie można powiązać poszczególne wpłaty z konkretnymi usługami (co przy wynajmie, nawet kilku nieruchomości, nie powinno być trudne), to można zastosować to zwolnienie.

Spółka C zajmuje się wynajmem nieruchomości. Jest podatnikiem VAT zwolnionym. Wynajmuje nieruchomości dziesięciu najemcom, a roczne obroty znacznie przekraczają 40 000 zł. Najemcy płacą comiesięczne czynsze przelewami na rachunek bankowy. Można powiązać wpłaty z konkretnymi czynszami. Spółka C nie będzie zatem miała obowiązku stosowania kas rejestrujących, nawet jeśli świadczenia nie będą dokumentowane fakturami.

Od 1 listopada 2008 r. w trudnej sytuacji mogą znaleźć się np. gminy wynajmujące mieszkania komunalne i mające kilkuset bądź nawet kilka tysięcy najemców. Wystawianie co miesiąc takiej ilości faktur jest równie uciążliwe co instalacja kasy. Czy istnieje jakiś sposób, aby zwolnić gminę od jednego i drugiego obowiązku? Jest to wyjątkowo możliwe w niektórych gminach do końca roku.

Otóż jeśli w danej gminie (u danego podatnika) w pierwszym półroczu 2008 r. więcej niż 70 proc. sprzedaży było zwolnione przedmiotowo (według przepisów obowiązujących w pierwszym półroczu 2008 r.), to wówczas podatnik może korzystać ze zwolnienia od stosowania kas do końca 2008 r.

Jeśli zatem obrót z najmu nieruchomości i świadczenia innych usług zwolnionych od stosowania kas stanowił więcej niż 70 proc. obrotu ze sprzedaży na rzecz osób fizycznych, to wówczas nie trzeba będzie stosować kasy do końca 2008 r.

W którym momencie ewidencjonować usługę najmu w kasie, przykładowo w gminie wynajmującej mieszkania komunalne, gdzie często zdarza się, że najemcy nie opłacają terminowo czynszów?

Ani przepisy ustawy o VAT, ani rozporządzenia o kasach rejestrujących nie określają, kiedy należy to zrobić. Mając na uwadze, że kasa rejestrująca jest szczególnym rodzajem ewidencji sprzedaży, uznać należy, że obowiązek rejestracji ma co do zasady związek z powstaniem obowiązku podatkowego od tej sprzedaży.

Natomiast art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT mówi, że obowiązek podatkowy od świadczenia usług najmu powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze.

Pan X wynajmuje nieruchomości. W umowie ustalono termin pobierania czynszów do 15 dnia następnego miesiąca. Niezależnie zatem od tego, czy czynsze za październik zostaną otrzymane, czy nie, do 15 listopada (upływ terminu płatności dla usług październikowych) należałoby zewidencjonować je w kasie. Oczywiście jeśli czynsze zostaną wpłacone wcześniej (jeszcze w październiku), wtedy należy zarejestrować je w kasie w momencie wpłaty.

Zdarza się, że oprócz czynszu wynajmujący dostają również przypadające na najemców dodatki mieszkaniowe (wypłaca je gmina). W takiej sytuacji dodatki mieszkaniowe są częścią obrotu ze świadczenia usług najmu. Stanowią bowiem wynagrodzenie za wynajęcie, tyle że jest ono otrzymywane nie bezpośrednio od najemców, tylko od podmiotu trzeciego (od gminy).

Tak więc dodatki również powinny być ewidencjonowane w kasie rejestrującej. Jest to bowiem część kwoty należnej za świadczenie określonych usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. *Telefony dla pracowników bez paragonu *

Wiele firm sprzedaje używany sprzęt swoim pracownikom. Nie muszą już z tego powodu kupować kasy fiskalnej Sprzedaż niektórych towarów (bądź świadczenie niektórych usług) musi być bezwzględnie ewidencjonowana w kasie. W ten sposób ustawodawca chce zapobiec obrotowi w tzw. szarej strefie. Jednak bezwarunkowe wyłączenie ze zwolnienia powodowało, że obowiązkiem instalacji kas objęte zostały także firmy, które sprzedawały niektóre towary (np. stare telefony) swoim pracownikom.

W konsekwencji wiele firm – handlujących wyłącznie z innymi przedsiębiorcami – wskutek sprzedaży własnym pracownikom używanego sprzętu musiało zakładać kasy fiskalne.

Nowe rozporządzenie w sprawie kas rejestrujących na szczęście rozwiązało ten problem. Otóż jak wynika z § 4 ust. 2 rozporządzenia, od 1 lipca br. sprzedaż swoim własnym pracownikom (oraz sprzedaż członkom swojej spółdzielni):
- silników spalinowych tłokowych, wewnętrznego spalania, typu stosowanego w pojazdach mechanicznych (PKWiU 34.10.1), nadwozi do pojazdów mechanicznych, przyczep i naczep (PKWiU 34.2), części i akcesoriów do pojazdów mechanicznych i ich silników (PKWiU 34.3);
- sprzętu radiowego, telewizyjnego i telekomunikacyjnego, z wyłączeniem lamp elektronowych i innych elementów elektronicznych oraz części do aparatów i urządzeń do operowania dźwiękiem i obrazem, anten (ex PKWiU 32);
- sprzętu fotograficznego, z wyłączeniem części i akcesoriów do sprzętu i wyposażenia fotograficznego (ex PKWiU 33.40.3);
- wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, których sprzedaż nie może korzystać ze zwolnienia podmiotowego od VAT;
- nagranych, z zapisanymi danymi lub zapisanymi pakietami oprogramowania komputerowego (w tym również sprzedawanymi łącznie z licencją na użytkowanie): płyt CD, DVD, kaset magnetofonowych, taśm magnetycznych (w tym kaset wideo), dyskietek, kart pamięci, kartridży;
– nie powoduje utraty prawa do zwolnienia przedmiotowego od stosowania kas rejestrujących.

Pozycja 34 załącznika do rozporządzenia mówi bowiem, że dostawa towarów i świadczenie usług przez podatnika na rzecz jego pracowników jest zwolniona z obowiązku ewidencjonowania w kasie.

Firma X handluje wyłącznie z innymi przedsiębiorcami. Postanowiła sprzedać swoim pracownikom używane płyty DVD. Czynność ta jest zwolniona z obowiązku ewidencjonowania w kasie rejestrującej.

Jeśli jednak podatnik przed 1 lipca 2008 r. utracił prawo do zwolnienia, musi dalej ewidencjonować taką sprzedaż w kasie. Obowiązek rejestrowania tego rodzaju sprzedaży w kasie powstanie także wtedy, gdy podatnik (już po 1 lipca 2008 r.) straci prawo do zwolnienia z innego tytułu (np. w związku z przekroczeniem limitu dla zwolnienia podmiotowego).

Adam Bartosiewicz