Kurs euro znowu powyżej 4,50 zł. Tak źle ze złotym było tylko trzy razy w historii

Na rynku Forex złoty przebił w czwartek ważną barierę psychologiczną, kontynuując marsz w dół. Tak źle nie było od pierwszej połowy 2009 roku, czyli zaraz po tym, jak Goldman Sachs zakończył atak na naszą walutę.

W czwartek dziesięć minut przed godziną jedenastą kurs euro do złotego przekroczył poziom 4,50 zł. Od początku roku złoty osłabił się do euro - waluty, w której rozliczana jest zdecydowana większość naszego eksportu - o prawie 6 proc.

Wyżej niż 4,50 zł za euro płaciliśmy tylko trzy razy w historii. W listopadzie 1999 roku, przez większość 2004 roku i od stycznia do czerwca 2009 roku.

W ostatnim przypadku do spekulacji na naszej walucie przyznał się międzynarodowy bank inwestycyjny Goldman Sachs. Zarobił na tym około 8 procent.

Zobacz, jak zmieniała się wartość euro w czwartek

Mechanizm spekulacji na walutach mniejszych państw działa tak, że w przypadku nasilenia ryzyka walutowego danego kraju bank inwestycyjny, dysponujący gigantycznymi kapitałami, może nakręcić spiralę spadków, licząc na interwencję banku centralnego, który... pozbywając się swoich rezerw jeszcze bardziej podkręca to ryzyko, a interwencją umożliwi przy okazji bankowi-spekulantowi pozbycie się wcześniej zakupionych instrumentów.

Pod koniec 2008 roku polski rząd musiał interweniować, bo inaczej poziom zadłużenia państwa, który liczony był wtedy według kursu z końca roku, przekroczyłby bariery konstytucyjne i zmusił gabinet Donalda Tuska do tworzenia budżetu bez deficytu.

Od tej pory ustalono, że do wyliczenia długu brany jest kurs średnioroczny, a rząd Tuska "zabezpieczył się" jeszcze zabierając pieniądze z OFE, co sztucznie obniżyło oficjalny wskaźnik zadłużenia.

Teraz ryzyko walutowe złotego wzrosło. Świat jest niepewny tego, jaki wpływ na polską gospodarkę będzie miała polityka PiS. Debata w Parlamencie Europejskim, pogorszenie ratingu kredytowego Polski przez agencję Standard & Poor's, czy opodatkowanie banków osłabiają zaufanie do naszego kraju.

Na słabość polskiej waluty w ostatnich dniach wpływa awersja do ryzyka na międzynarodowym rynku walutowym. Czwartkowe posiedzenie Europejskiego Banku Centralnego i późniejsza konferencja prezesa Draghiego powodują powrót kapitału do najsilniejszych walut i odwrót od tych uznawanych za bardziej ryzykowne.

- Rynek oczekuje dalszego cięcia stopy depozytowej (EBC - przyp. red), tak więc w sytuacji kiedy Draghi nie zasygnalizuje takiej możliwości na najbliższym posiedzeniu, to euro może zyskać na wartości względem dolara - podaje Anna Wrzesińska, analityk Noble Securities. - Najprawdopodobniej jednak Draghi będzie chciał poczekać na najnowsze projekcje inflacji, które poznamy w marcu, zanim zdecyduje się na podjęcie dodatkowych działań.

Osłabianie kursu złotego jest korzystne dla eksportu, który jest obecnie kołem zamachowym naszej gospodarki. Firmy sprzedające produkty za granicę koszty rozliczają w złotym, a przychody otrzymują głównie w euro. Przychody wzrosły im więc od początku roku o prawie sześć procent z powodu spadku kursu waluty i o te kwoty zwiększą się zyski eksporterów. Jednocześnie nasi producenci będą bardziej konkurencyjni, będąc w stanie zaoferować lepsze ceny na rynku międzynarodowym.

Podrożeje też import, co z kolei polepszy pozycję konkurencyjną polskich producentów na polskim rynku.

Paradoksem jest, że osłabienie naszej waluty następuje w momencie, kiedy do kraju więcej walut napływa niż z niego wypływa. Saldo obrotów bieżących, obejmujące handel zagraniczny i transfery kapitałowe między krajami, w listopadzie wyniosło 620 mln euro i był to jeden z najlepszych miesięcy w polskiej historii. W handlu zagranicznym nadwyżki nie są już niczym dziwnym - w 2015 roku mieliśmy tylko trzy miesiące, kiedy eksport był niższy niż import.

Z drugiej strony, spadek kursu złotego wpływa na koszt obsługi naszego zadłużenia zagranicznego. Sam poziom zadłużenia w walutach obcych, głównie w euro i dolarach, mamy jeden z najwyższych w Europie, bo aż 35 proc. długu Skarbu Państwa nominowane jest w innej walucie niż złoty.

Sześcioprocentowy spadek kursu to wzrost wskaźnika zadłużenia państwa o 2 procent i zbliża nas do ustawowych i konstytucyjnych barier poziomu długu do Produktu Krajowego Brutto.