Mieszkania budowane tanio będą sprzedawać drogo
Jest szansa, że najemcy mieszkań wzniesionych przez Towarzystwa Budownictwa Społecznego będą mogli wykupić je na własność.
Nasza gazeta dotarła do rządowego projektu nowelizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, która znosi obowiązujący do tej pory zakaz sprzedaży mieszkań wybudowanych i należących do TBS-ów. To otwiera furtkę do uwłaszczenia ponad 200 tys. osób zamieszkujących te lokale.
Są to w większości ludzie niezbyt zamożni, których nie stać na zakup własnego lokum na wolnym rynku. Dlatego zdecydowali się zamieszkać w TBS-ach. Są to spółki założone przeważnie przez gminy oraz prywatnych inwestorów. Budują one mieszkania czynszowe (zwykle na terenach gminnych), finansowane z preferencyjnych kredytów Banku Gospodarstwa Krajowego. Zainteresowani, żeby otrzymać taki lokal, muszą zazwyczaj wpłacić do kasy TBS-u 30 proc. jego wartości. Kieszenie lokatorów dodatkowo obciążają miesięczne koszty utrzymania takiego mieszkania.
A wcale nie są one niskie. Czasami ich wysokość dorównuje czynszom na wolnym rynku. W Poznaniu za mieszkanie w TBS-owskim bloku trzeba zapłacić około 1 tys. zł. Anna Mielczarek, mieszkająca w takim lokalu, uważa, że to niesprawiedliwe. _ W mieszkanie zainwestowałam spore pieniądze i teraz żal mi je opuszczać. A muszę to zrobić, bo gdy urodziłam dziecko, mieszkanie stało się za ciasne. Nie mogę go jednak sprzedać ani zamienić. Mam nadzieję, że rząd pozwoli nam na wykup mieszkań. Wtedy przynajmniej będę wiedziała, że płacę za swoje _- mówi Anna Mielczarek.
Uwłaszczenie nie będzie jednak takie proste.
Samo zniesienie zakazu sprzedaży mieszkań w TBS-ach nie wystarczy do uruchomienia wykupów. To dopiero początek drogi. Żeby ruszył wykup, trzeba będzie dokonać rozliczenia zaciągniętych na budowę kredytów oraz wsparcia udzielonego przez gminy.
_ Do uruchomienia wykupów potrzeba nowelizacji wielu ustaw, m.in. prawa budowlanego _ - twierdzi poseł Marek Zieliński z PO.
Trzeba zmienić zwłaszcza przepisy z początku lat 90., które miały właśnie uniemożliwić wykup tych mieszkań.
_ To będzie niezwykle trudne zadanie. Jest wiele przeszkód prawnych, które trzeba będzie pokonać _ - mówi Wojciech Gaczek, współtwórca i były prezes pierwszego w Polsce Poznańskiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego.
TBS-y, w których udziałowcami były gminy, z reguły za darmo otrzymywały gminne grunty pod budowę mieszkań. Gdyby najemcy mieli wykupić te lokale, musieliby w jakiś sposób zwrócić wartość gruntów, na jakich powstały inwestycje.
Kolejna sprawa to sama konstrukcja kredytu z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego. _ Przeszkodą jest już to, że był to kredyt preferencyjny, a więc dotowany z budżetu _ - twierdzi Gaczek. _ Ale dodatkowo jest on tak skonstruowany, że TBS-y spłacają na razie tylko kapitał. Odsetki mają uregulować na końcu, a więc licząc od dziś za kilkanaście, a często za ponad 20 lat. _
W wielu TBS-ach nie wiadomo jednak, jaka część kredytu zaciągniętego przez te spółki zostałaby jeszcze do spłacenia przez lokatora kupującego mieszkanie.
Pomimo tych problemów przedstawiciele Platformy Obywatelskiej zdają sobie sprawę, że uruchomienie sprzedaży mieszkań należących do Towarzystw Budownictwa Społecznego jest nieuchronne.
_ Lokatorzy zasypują listami z prośbą o załatwienie tej sprawy _- mówi minister infrastruktury Cezary Grabarczyk. Działalność TBS-ów miała sens w czasach, gdy brakowało mieszkań, a kredyty były znacznie droższe i trudno dostępne. Teraz straciły rację bytu.
Czy mieszkańcom TBS-ów będzie się opłacało przejąć swoje mieszkania na własność? Na pewno takie przejęcie nie będzie tanie.
_ Cena będzie musiała być zbliżona do rynkowej _ - twierdzi Marek Zieliński. _ A każdy z lokatorów będzie musiał rozstrzygnąć sam, czy mu się to opłaca. _
W wielu przypadkach lokatorzy będą musieli zapłacić około 70 proc. realnej wartości swoich mieszkań. Niektórzy nawet 100 proc.
W Poznaniu oznacza to od 3,5 nawet do 6,6 tysiąca złotych za metr kwadratowy.
Jednak na pewno znajdzie się wiele osób, które będą skłonne wyłożyć te pieniądze, żeby tylko mieć świadomość, że już mieszkają we własnym lokum. Rząd musi tylko dać im szansę. Tym bardziej, że lokatorzy mieszkań spółdzielczych już ją wcześniej dostali w postaci tzw. wykupu mieszkań za "złotówkę".
_ Uruchomienie sprzedaży mieszkań TBS-owskich byłoby naturalną konsekwencją uwłaszczenia lokatorów spółdzielni mieszkaniowych _ - twierdził jeszcze parę tygodni temu Marek Zawiślak, dyrektor Departamentu Strategii Budownictwa i Mieszkalnictwa Ministerstwa Infrastruktury.
Marta Biernacka, Monika Kaczyńska
POLSKA Dziennik Zachodni
Polecamy:
» Raport nt. rynku nieruchomości