Ministerstwo finansów zaskarżyło do NSA wyrok ws. janosikowego

We wrześniu Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił decyzje ministra finansów, które zobowiązywały województwo mazowieckie do zapłaty zaległych czterech ostatnich miesięcznych rat janosikowego za 2013 r. W sumie chodziło o ok. 170 mln zł.

WSA powołał się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego, który w marcu br. orzekł, że przepis dotyczący janosikowego, płaconego przez województwa jest częściowo niezgodny z konstytucją. TK dał na zmianę tego przepisu 18 miesięcy, ale mimo że nadal obowiązuje, WSA stwierdził, iż sąd rozstrzygając w konkretnej sprawie, nie musi już go stosować.

Sąd przypomniał, że TK stwierdził, iż regulacje o janosikowym są niezgodne z ustawą zasadniczą w zakresie, w jakim nie gwarantują województwom pozostawienia części dochodów potrzebnej do realizacji zadań własnych.

Według WSA, aby województwo mogło sprostać stawianym mu wymogom, 70 proc. dochodów powinno zostawić sobie, a 30 proc. przekazać na janosikowe. Tymczasem w 2010 r. samorząd wpłacił aż 63 proc. dochodów podatkowych, a w 2013 r. ta wielkość przekroczyła 48 proc. dochodów z PIT i CIT (w latach 2011-2013 spadły one o ponad 207 mln zł).

Ubiegłoroczne dochody podatkowe województwa mazowieckiego wyniosły ok. 1,38 mld zł, podczas gdy janosikowe wyniosło ok. 650 mln zł. Stosując wyliczenie WSA, wpłaty z tytułu janosikowego powinny wynieść ok. 410 mln zł.

Ministerstwo finansów zapowiadało, że zaskarży wyrok do NSA po zapoznaniu się z jego uzasadnieniem. Według ministerstwa stanowisko WSA nie odzwierciedla wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który stwierdził, że zakwestionowane przepisy przestaną obowiązywać po 18 miesiącach od dnia ogłoszenia. Ministerstwo uważa, że dopiero wtedy, gdy zakwestionowany przepis zostanie usunięty z systemu prawnego, organy państwowe, w tym sądy, będą zwolnione z obowiązku jego stosowania.

Zdaniem MF ograniczenie wpłat województwa mazowieckiego, w sposób wskazany przez sąd, skutkowałoby zmniejszeniem dochodów województw z tytułu części subwencji regionalnej i spowodowałoby trudności w realizacji ich budżetów.

Według starego systemu województwo mazowieckie miało zapłacić w przyszłym roku ok. 500 mln zł janosikowego. W październiku resort finansów przesłał jednak do samorządów wytyczne, zgodnie z którymi wpłata Mazowsza w 2015 roku miała wynieść 372 mln zł. Natomiast na początku listopada prezydent Bronisław Komorowski podpisał nowelizację ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, zgodnie z którą danina ta obniżona została jeszcze o ok. 100 mln zł. W związku z tym, województwo będzie musiało w przyszłym roku zapłacić 271 mln zł janosikowego.

Janosikowe to system subwencji, który polega na przekazywaniu przez bogatsze samorządy części dochodów na rzecz biedniejszych. Największym płatnikiem janosikowego jest woj. mazowieckie. Aby wywiązać się z ciążących na nim obowiązków, samorząd zdecydował się wiosną br. zaciągnąć ponad 400 mln zł pożyczki z budżetu.

W kwietniu Ministerstwo Finansów zajęło konta Mazowsza z niezapłaconą ratą janosikowego w wysokości 60 mln zł.

W marcu br. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy o janosikowym dot. województw są niezgodne z konstytucją, gdyż nie gwarantują województwu zachowania istotnej części dochodów na realizację własnych zadań. Zgodnie z wyrokiem przestaną one jednak obowiązywać dopiero po 18 miesiącach od ogłoszenia orzeczenia.