"Moralnie wątpliwe". Coraz więcej skarg na to, co się dzieje w sklepach

Zmniejszenie wagi lub pojemności produktu przy zachowaniu ceny na dotychczasowym poziomie to po angielsku downsizing. To określenie przyjęło się także w języku branżowym w Polsce. Downsizing jest stosowany w przypadku artykułów żywnościowych, a także szeroko rozumianej chemii gospodarczej, czy kosmetyków. Trudno jednoznacznie stwierdzić, czy tego typu działania mogą zostać uznane za wprowadzanie konsumentów w błąd i stosowanie tzw. ukrytych podwyżek cen.

Zmniejszony produkt na pierwszy rzut oka wygląda tak jak dotychczas. Zmiana najczęściej jest niewielka. Klientowi trudno się zorientować, że opakowanie jest mniejsze niż wcześniej, albo że - zachowując dotychczasowy rozmiar - zawiera mniej produktu. Automatycznie sięga po towar, który zna i kupuje od lat. I - jak podaje Prawo.pl - właśnie ten mechanizm często wykorzystują producenci, stosując np. downsizing wizualny, gdzie np. ceny wędlin nie są podawane za kilogram, ale za 100 g.

Serwis przypomina, że ani polskie, ani unijne przepisy wprost nie regulują kwestii zmniejszania gramatury opakowań produktów konsumpcyjnych przy - zazwyczaj - jednoczesnym utrzymaniu ceny sprzedaży danego produktu.

- Poza rzadkimi przypadkami, np. dla napojów alkoholowych powyżej 100 ml, ustawa o towarach paczkowanych nie wymaga określonych gramatur lub pojemności dla danej kategorii produktów konsumpcyjnych. Producenci mogą zatem samodzielnie określać wagę lub pojemność oferowanych produktów - tłumaczy Eliza Iwaniszyn, radca prawny, ekspert prawa żywnościowego i prawa konkurencji w kancelarii FAIRLEGAL, cytowana przez Prawo.pl.

Jak podkreśla serwis, ustawa o informowaniu o cenach towarów i usług zobowiązuje jedynie do uwidaczniania ceny oraz ceny jednostkowej towaru lub usługi w sposób jednoznaczny, niebudzący wątpliwości oraz umożliwiający porównanie cen. - Przepisy milczą w kwestii obowiązku informowania konsumentów o zmianie masy lub objętości konkretnych produktów - przyznaje Eliza Iwaniszyn.

Jak ocenia Prawo.pl, downsizing jest nieuregulowaną, coraz powszechniejszą praktyką w obrocie gospodarczym, stosowaną w wielu branżach. Ale według serwisu można jednak pokusić się o ustalenie granic prawnych tego zjawiska. W pewnych okolicznościach zmniejszone opakowania mogą bowiem wprowadzać konsumentów w błąd. Tym samym naruszałoby to przepisy unijnego rozporządzenia 1169/2011, dotyczącego tzw. znakowania produktów spożywczych, przepisów ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym czy też ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

- Należy pamiętać, że nieuczciwą praktyką rynkową lub czynem nieuczciwej konkurencji może być nie tylko działanie niezgodne z prawem, ale również niezgodne z dobrymi obyczajami - dodaje Eliza Iwaniszyn.

Prezes UOKiK, z uwagi na liczbę zgłoszeń dotyczących downsizingu, zapowiedział dokonanie weryfikacji praktyk stosowanych przez przedsiębiorców, związanych z obniżaniem gramatur produktów, aby zweryfikować, czy działania producentów nie wprowadzają w błąd i nie naruszają zbiorowych interesów konsumentów.

W połowie marca Główny Urząd Statystyczny informował, że na rynku obserwujemy zwiększoną częstotliwość zmian dotyczących wielkości opakowań, a także składu lub innych cech produktów.

Jeśli chcesz być na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami ekonomicznymi i biznesowymi, skorzystaj z naszego Chatbota, klikając tutaj